2021 was een relatief koel en nat jaar
Het jaar 2021 was qua weer een jaar met veel extremen. Tijdens extreme regenval in juli werden delen van Duitsland, België en Nederland getroffen door zware overstromingen, met zeer veel schade en doden als gevolg. Maar ook in andere maanden hadden we soms te maken met extreem weer. Bijvoorbeeld tijdens sneeuwstorm Darcy in februari, of de tornado’s die Wallonië troffen in juni. Wat verder opviel is dat de lente van 2021 zeer koud verliep en dat het dit jaar voor het eerst sinds 2013 kouder was dan het klimatologisch gemiddelde.
- Volg de weerupdates op de voet via Facebook en Twitter
- Volgen jullie al de weerberichten op Youtube?
- Bekijk het weerbericht voor de komende dagen
Deelnemen aan discussie? Ben je geïnteresseerd om deel te nemen als weeramateur of liefhebber van het weer aan het weerforum? Onderaan dit artikel krijg je bliksemsnel & gratis toegang tot alle reacties. Je kan ook je eigen weerfoto’s opladen.
Veel koude maanden, maar ook enkele warme uitschieters
Een terugblik op het weer in 2021 onthult dat het merendeel van de maanden kouder verliep dan de gemiddelden over 1991 tot en met 2020. Vooral de lente was zeer koud, maar ook augustus verliep duidelijk frisser dan normaal. Februari, juni, september en december waren dan juist weer de enige relatief warme maanden. Het was ook vaak nat, vooral in januari, mei, in de zomer en in oktober. De (relatieve) hoeveelheid zonneschijn verschilde sterk van maand tot maand. Sommige maanden waren (zeer) somber, anderen juist (zeer) zonnig.
Winter (januari en februari)
Het jaar begon met een relatief frisse januari. In De Bilt (NL) was het gemiddeld 3,4°C (normaal: 3,6°C) en in Ukkel (BE) 3,0°C (normaal: 3,7°C). Er was weinig winterweer, al viel op 16 januari een laagje sneeuw op veel plekken waardoor we voor het eerst sinds februari 2019 op grote schaal van de sneeuwpret konden genieten. De maand was vooral in de zuidelijke helft van de Benelux (erg) nat. In Ukkel viel 131,3 mm (normaal: 75,5 mm). Daarnaast was de maand somber en in het zuiden zeer somber. In Ukkel scheen de zon slechts 27,3 uren tegen 59,1 uren normaal.
Februari begon zacht, maar op 6 en 7 februari stroomde koude lucht vanaf het noorden uit over de Benelux. Dit ging gepaard met veel wind en sneeuwval. Vooral in Nederland zorgde sneeuwstorm Darcy voor een dik sneeuwdek, lokaal van meer dan 20 cm. Hierna volgde een serie ijsdagen en regionaal kwam het zelfs tot een koudegolf. De laagste temperatuur van 2021 werd op 9 februari gemeten. In Hupsel (NL) daalde de thermometer tot -16,2°C. Voor Nederland was dit de laagste temperatuur sinds 2013. In België was de laagste temperatuur -14,4°C, gemeten op 10 februari te Mürringen.
- De weg op tijdens hevige sneeuwval? Neem deze sneeuwkettingen zeker mee.
Na deze zeer koude week warmde het snel op en liet februari een totaal ander weerbeeld zien. Vanaf 20 februari kwam het tot een reeks van zes dagen met temperaturen (ruim) boven 15°C. Met veel zonneschijn leek het wel alsof de lente al was begonnen. Op 24 februari werd het zelfs lokaal meer dan 20°C. Uiteindelijk verliep februari als geheel zachter dan normaal. Het was een vrij droge maand en ook een zonnige maand.
Lente
Maart was een normale maand qua temperatuur en neerslag en kende met uitzondering van het einde weinig bijzonderheden. De laatste dagen van de maand hadden we te maken met zeer zonnig en warm weer. Plaatselijk steeg de temperatuur tot zomerse waarden. Maart 2021 was vrij zonnig en op veel plekken vrij droog.
April viel vooral erg op als we kijken naar de gemiddelde temperatuur. Het was de koudste april sinds 1986. In De Bilt bedroeg de gemiddelde temperatuur slechts 6,7°C. Dat is meer dan 3 graden lager dan normaal (9,8°C). Ukkel kwam uit op 7,3°C tegen 10,4°C normaal. Een hardnekkige noordelijke aanvoer zorgde vrijwel continu voor koud weer, waardoor het ook ‘s nachts vaak vroor. Rond Pasen kwam het nog tot winterse buien en op 6 en 7 april was er in delen van de Benelux sprake van een witte wereld. De maand was ook vrij zonnig en aan de droge kant.
Mei was, net als april, een koude maand. Een groot deel van de maand waren we onder invloed van lagedrukgebieden, waardoor het vaak regende. Op 7 mei kwam het lokaal nog tot een sneeuwdek in Noord-Brabant. Het dateert al van 1935 dat er in mei nog een sneeuwdek werd gevormd in Nederland. Aan het einde van de maand hadden we nog een paar zonnige, droge en warmere dagen. Dat kon echter niet voorkomen dat mei ongeveer 2 graden kouder dan normaal verliep. Het was tevens een natte maand.
In zijn geheel was de lente van 2021 erg koud. De gemiddelde temperatuur kwam in De Bilt uit op 8,1°C (normaal: 9,9°C), in Ukkel was dit 8,8°C (normaal: 10,5°C). Het was daarmee de koudste lente sinds 2013.
- Zelf het weer in uw woonplaats meten? Dat kan met dit weerstation.
Zomer
De zomer begon in juni met warm en vaak zonnig weer. De maand begon al met een serie van vier zomerse dagen en ook daarna bleef het warm. Van 14 tot en met 20 juni kwam het in het binnenland tot een regionale hittegolf. Op 17 juni werd de hoogste temperatuur van 2021 geregistreerd. Net als de laagste temperatuur werd deze in Hupsel gemeten. Het werd er 34,0°C. Voor België was de hoogste temperatuur 33,6°C, gemeten op 18 juni in Kinrooi.
- Dringt de hitte uw huis binnen? Hou het hoofd koel met deze airco.
Het einde van de maand zag er echter totaal anders uit. Er viel vanaf 18 juni zeer veel regen, waardoor de maand uiteindelijk als zeer nat de boeken inging. Echter waren de lokale verschillen groot. Op 19 en 27 juni kwamen er in het zuidoosten van België twee zware tornado’s voor, die veel schade aanrichtten. De maand als geheel was zeer warm, voor De Bilt zelfs de warmste sinds 1901 met een gemiddelde temperatuur van 18,2°C (normaal: 16,2°C). In Ukkel was het gemiddeld 18,6°C (normaal: 16,7°C). De maand in zijn geheel was door het zonnige begin en middenstuk ook zonnig.
Juli was dan juist weer aan de koude kant, met een gemiddelde temperatuur iets onder het langjarig gemiddelde. Rond het midden van de maand zorgde overvloedige neerslag voor zware overstromingen in het zuidoosten van de Benelux en in Duitsland. Op sommige plekken viel er meer dan 200 mm in drie dagen tijd. Helaas waren er veel slachtoffers te betreuren. In het noorden en westen viel opvallend genoeg relatief weinig neerslag tijdens deze maand. Juli was daarnaast een sombere maand.
Augustus was net zoals juli een koele, sombere en natte zomermaand. Opmerkelijk is dat er zowel in juli als in augustus nergens een tropische dag (maximumtemperatuur ≥ 30°C) kon worden opgetekend. De zomer als geheel had alsnog een normale temperatuur, vanwege de warme junimaand. Het was vooral heel nat en in Ukkel was het zelfs de natste zomer sinds de metingen begonnen in 1833 met een neerslagsom van 410,7 mm. Het oude record uit 1992 (364,8 mm) werd daarmee ruim overtroffen. In De Bilt viel 242,9 mm (normaal: 238 mm).
Herfst
De herfst begon met september. Die maand vertoonde qua weerbeeld echter meer zomerweer dan de vakantiemaanden juli en augustus. Op 8 september werd de hoogste temperatuur van september (en de herfst) gemeten: 29,9°C in Zulzeke (BE). Dit was hoger dan de hoogste temperatuur in zowel juli als augustus. September was een warme en zonnige maand. Ook viel er, in tegenstelling tot de zomermaanden, weinig neerslag.
Oktober verliep redelijk gemiddeld qua temperatuur. De neerslag was erg ongelijk verdeeld. In de westelijke helft was oktober een zeer natte maand. In De Bilt viel er zelfs 144,7 mm, bijna het dubbele van de normale 80,7 mm. Ook in Ukkel viel veel regen, 121,1 mm in totaal (normaal: 67,8 mm). In het zuidoosten was het juist aan de droge kant.
November kende een groot contrast in gemiddelde temperatuur. In het noorden van Nederland was de maand duidelijk warmer dan gemiddeld, terwijl het in de zuidelijke helft van de Benelux een stukje frisser was dan gebruikelijk. Opnieuw was het aan de westkust een natte maand en in het binnenland een (zeer) droge.
Dit alles bij elkaar genomen was de herfst zacht te noemen. Vooral in het noorden was het een zacht seizoen, in De Bilt zelfs de zesde warmste herfst sinds de metingen begonnen in 1901. De gemiddelde temperatuur bedroeg er 11,6°C (normaal: 10,9°C). Het was ook vrij droog en aan de zonnige kant in grote delen van de Benelux.
December
Tijdens de laatste maand van 2021 werd er lange tijd een strijd gevoerd tussen zachte lucht uit het zuiden en koude lucht in het noorden. Voor en tijdens Kerstmis wist de koude lucht af en toe terrein te winnen met regionale ijsdagen en matige vorst. Uiteindelijk won de zachte lucht en steeg de temperatuur op de valreep van 2021 nog tot recordwaarden. Daardoor was ook de maand december als geheel ruim een graad warmer dan we op basis van ons huidige klimaat mogen verwachten.
Als geheel was 2021 iets te koel en nat
Temperatuur
2021 was het eerste jaar waarin we de nieuwe klimatologische gemiddelden van 1991 t/m 2020 konden hanteren. Vergelijken we het jaar met de gemiddelden, dan zien we dat 2021 iets frisser was dan de norm. In De Bilt was de gemiddelde temperatuur in 2021 10,4°C (normaal: 10,5°C). Voor Ukkel was dit 10,7°C tegen 11,0°C normaal. Voor beide landelijke hoofdstations was dit het eerste koele jaar sinds 2013.
Ondanks de relatief lage temperaturen lag het aantal vorstdagen (minimumtemperatuur < 0°C) iets onder de normale waarde. De Bilt telde in 2021 vijftig vorstdagen tegen 53 normaal. In Ukkel vroor het 34 keer (normaal: 39,4). Ook het aantal ijsdagen (maximumtemperatuur < 0°C) lag iets onder normaal met in De Bilt 7 ijsdagen (normaal zijn het er 8) en in Ukkel 5 (normaal: 6,1). Het kwam in De Bilt twee keer tot strenge vorst (minimumtemperatuur < -10°C). In Ukkel lukte dit niet.
Vanwege de koude juli en augustus lag het aantal zomerse en tropische dagen (ver) onder normaal. Op beide hoofdstations waren er 20 zomerse dagen in 2021. Normaal telt een heel jaar 28 zomerse dagen (maximumtemperatuur ≥ 25°C) in De Bilt en 29,9 in Ukkel. In De Bilt werd het alleen op 17 juni tropisch warm en Ukkel registreerde zelfs voor het eerst sinds 1993 geen enkele tropische dag. Normaal kent een jaar in beide plaatsen ongeveer vijf tropische dagen. Het aantal warme dagen (maximumtemperatuur ≥ 20°C) lag rond normaal. In De Bilt waren het er 97 tegen 93 normaal, in Ukkel ging het om 92 warme dagen (normaal: 95,5).
Neerslag
Het jaar 2021 was een nat jaar. Vooral in het zuiden was het zeer nat. In Ukkel viel 1038,8 mm (normaal: 837,1 mm) en in de Ardennen lokaal zelfs meer dan 1500 mm. In delen van Midden-Nederland en in het uiterste zuidoosten van België was 2021 iets droger dan normaal. De pluviometer in De Bilt ving net iets meer regen (861,3 mm) op dan normaal (849 mm). Vooral januari, mei, de drie zomermaanden en oktober brachten veel regen, terwijl februari, maart, september en november aan de droge kant waren. Er waren afgelopen jaar relatief veel dagen waarop de neerslag (gedeeltelijk) uit sneeuw bestond, Ukkel telde er namelijk 19 (normaal: 16,9). Ook waren er daar iets meer neerslagdagen dan gebruikelijk (192 tegenover 189,8 normaal).
Zonneschijn
De zonneschijnduur verschilde sterk van maand tot maand. Januari, mei, juli en augustus verliepen duidelijk te somber. Februari, april, juni en september waren juist (zeer) zonnige maanden. Uiteindelijk kwamen we in totaal uit rond een normale hoeveelheid uren met zonneschijn. De zon scheen in De Bilt 1725,5 uren (normaal: 1713,3 uur) en in Ukkel 1590 uur (normaal: 1603,7 uren). Zoals gebruikelijk ontvingen de kustregio’s de meeste zonneschijn en was het langs de oostgrens het vaakst somber.
Sommige linkjes bevatten affiliate
