De laatste witte kerst dateert van 2010
Het is niet lang meer wachten vooraleer we allemaal weer aan tafel kunnen zitten voor een heerlijke kerstmaaltijd. Traditioneel associëren we dat dan met gezellig warm binnen zitten. Buiten dwarrelen er ondertussen sneeuwvlokjes naar beneden bovenop de flikkerende kerstverlichting. Een witte kerst is in de Lage Landen echter zeldzaam en komt dus helemaal niet vaak voor. Ook dit jaar lijkt het niet in te zitten en mogen we op kerstavond en kerstdag ruim positieve temperaturen verwachten.
De laatste witte kerst dateert alweer van 2010, toen er op veel plaatsen in de Benelux een uitzonderlijk dik sneeuwtapijt lag. In dit artikel gaan we wat dieper in op die witte kerst. Deze is ondertussen al 9 jaar geleden en we bekijken wat er ons dit jaar te wachten staat…
Deelnemen aan discussie? Ben je geïnteresseerd om deel te nemen als weeramateur of liefhebber van winterweer aan het weerforum? Onderaan dit artikel krijg je bliksemsnel & gratis toegang tot alle reacties. Je kan ook je eigen weerfoto’s opladen.
Witte kerst in het verleden
Bekijken we even de historische witte kerstdagen sinds het jaar 1900 voor zowel Ukkel als De Bilt. Het is allereerst belangrijk om te weten dat de definitie van een witte kerst door beide hoofdstations anders wordt geformuleerd. In België spreekt men van een witte kerst als er op 25 december om 8 uur ‘s morgens minstens 1 cm sneeuw ligt en dat sneeuwdek moet gesloten zijn.
In Nederland is de definitie anders: daar is het een witte kerst als er op beide kerstdagen in De Bilt een gesloten sneeuwdek wordt gemeten. Door die strengere definitie van het KNMI komt een witte kerst dan zeker ook nog minder vaak voor in Nederland.
Voor Ukkel (België) werd een witte kerst vastgesteld (11 keer sinds 1900):
1906: 12 cm
1913: 7 cm
1917: 6 cm
1918: 2 cm
1923: 2 cm
1938: 7 cm
1950: 8 cm
1964: 17 cm
1986: 1.5 cm
2009: 3 cm
2010: 17 cm
Voor De Bilt (Nederland) registreerden we een witte kerst (8 keer sinds 1900):
1906: 10 cm
1938: 7 cm
1940: 4 cm
1950: 6 cm
1964: 10 cm
1981: 20 cm
2009: 9 cm
2010: 5 cm
Uiteraard wordt er in bovenstaande definities enkel rekening gehouden met het sneeuwdek in respectievelijk Ukkel en De Bilt. Gemiddeld komt een witte kerst daar eens om de 7 à 9 jaar voor. In andere regio’s kan een witte kerst vaker (Ardennen) of juist minder frequent (kuststreek) voorkomen dan in de hoofdstations. Zo werd er recent nog een witte kerst vastgesteld in sommige regio’s in bijvoorbeeld 2000, 2001 en 2005.
Laatste witte kerst dateert van 2010
De witte kerst van 2010 kunnen we koppelen aan één van de meest winterse en sneeuwrijke decembermaanden van de voorbije eeuw. Op verschillende dagen – verspreid over heel de maand december – viel er op uitgebreide schaal sneeuw in de Benelux.
De witte kerst hadden we in 2010 te danken aan een complex lagedrukgebied boven Zuid-Europa, dat samen met hoge druk in het noordwesten voor een koude, continentale luchtaanvoer zorgde vanuit het noordoosten. Rondom dit lagedrukgebied hielden zich 2 warmtefronten schuil, die richting onze regio trokken in de nacht van 23 op 24 december 2010.
De Benelux bevond zich toen eigenlijk op de scheidingslijn tussen warme lucht vanuit het zuiden, die via het warmtefront noordwaarts bewoog, en koude lucht vanuit het noordoosten aan de noordwestelijke kant van het warmtefront. De warme lucht reikte nog net tot aan het zuiden van de Benelux, maar kon niet verder doordringen richting het noorden.
Wij bleven dus aan de koude kant van de storing zitten en dat leverde ons een hoop sneeuwval op. In het zuiden van België, Luxemburg en delen van Duitsland viel toen (aanvriezende) regen. Ook in het uiterste westen van de Benelux zorgde het nog warme zeewater voor wat minder koud weer en neerslag in meer vloeibare vorm.
Uiteindelijk stopte het, na urenlange sneeuwval, met sneeuwen met als resultaat een sneeuwdek in het grootste gedeelte van de Benelux. In het centrale deel van de Benelux liep de sneeuwhoogte op tot 10-20 cm en in het oosten werden zelfs sneeuwdiktes boven de 30 cm gemeten. In Ukkel lag 20 cm sneeuw op de ochtend van de 24e en in de Ardennen lag er een sneeuwtapijt van meer dan 60 cm dik.
Uiteindelijk bleef het ook overdag op de meeste plaatsen vriezen, waardoor het sneeuwdek goed standhield. Ook op kerstdag werd het op de meeste plaatsen niet warmer dan 0 graden. Af en toe viel er nog zelfs een beetje sneeuw bij, waardoor we dus officieel konden spreken van een witte kerst.
Weersverwachting kerst 2019
Op de 24e december zouden er nog enkele restanten van een lagedrukgebied passeren, waardoor het op meerdere plaatsen nog wisselvallig zal zijn met enkele regenbuien en maxima dichtbij 10 graden. De meeste weermodellen gaan er voorlopig van uit dat er zich in de loop van de maand een hogedrukgebied zal opbouwen, ten gevolge van een zwakke hoogterug boven west-Europa.
Naar alle waarschijnlijkheid zal dit ons een eerder rustige en overwegend droge kerstdag opleveren, waarbij het door de noordwestelijke luchtstroming ook niet extreem zacht zal worden. Een lokaal buitje is echter niet uitgesloten en de temperaturen zouden dan terug kunnen zakken naar waarden van 6-8 graden in het binnenland. Een witte kerst lijkt er dus nergens in de Benelux in te zitten voor dit jaar.
Misschien meer geluk volgend jaar!
