19 december 2017 - 6 min. lezen 3 reacties

We leven stilaan toe naar de mooiste tijd van het jaar! Kerstmis. Een belangrijke vraag die ons dezer dagen vaak wordt gesteld is of we dit jaar een witte Kerst zullen krijgen. Intussen hebben we er alweer 7 jaar op moeten wachten want de laatste sneeuwrijke Kerst dateert reeds van 2010… Na de winterse perikelen van de afgelopen weken kwamen we alvast in de juiste sfeer en dit deed de hoop op een witte Kerst voor dit jaar alsmaar toenemen.

Toch is er op een week tijd veel veranderd op de weerkaarten. Van winter is geen sprake meer en we lijken voor het zevende jaar op rij af te stevenen op een doodnormale groene Kerst.

Wat is een witte Kerst?

Alvorens we een blik zullen werpen op de weerkaarten voor Kerst, zullen we eerst het concept ‘witte Kerst’ definiëren, want hiervoor worden verschillende definities gehanteerd in België en Nederland. Volgens de Belgische normen wordt een Kerst wit genoemd als er op 25 december om 8 uur ’s ochtends in Ukkel een gesloten sneeuwdek ligt van minstens 1 centimeter dik.

Naar Nederlandse normen mag Kerst echter pas een witte Kerst genoemd worden als er op beide kerstdagen (25 en 26 december) een gesloten sneeuwdek ligt in De Bilt. (Ukkel en De Bilt zijn de locaties waar de koninklijke nationale meteorologische instituten van respectievelijk België en Nederland gevestigd zijn).

Statistieken van een witte Kerst

Indien we de statistieken analyseren en tellen hoe vaak een witte Kerst is voorgekomen in Nederland en België, dan moeten we vaststellen dat deze aantallen zeer laag liggen! In Nederland kwam het sinds 1901 slechts 8 keer tot een witte Kerst. In België had men iets meer geluk en werd er in totaal 11 keer een witte Kerst opgetekend.

Indien we deze cijfers doorrekenen betekent dit dus dat de kans op een witte Kerst in Nederland gelijk is aan ongeveer 7 procent en in België schommelt dit percentage tussen de 9 en 10 procent. Gemiddeld gesproken komt een witte Kerst bij ons dus slechts 7 tot 10 keer voor om de 100 jaar.

witte Kerst BE
Een overzicht van de jaren met een witte Kerst in België. (frankdeboosere.be/vragen/vraag48.php)
witte Kerst NL
Een overzicht van de jaren met een witte Kerst in Nederland. (knmi.nl/nederland-nu/klimatologie/lijsten/wittekerst)

Het moge duidelijk zijn: een witte Kerst is dus eerder uitzondering dan regel, althans voor onze contreien. Dit hoeft ook niet echt te verbazen. Klimatologisch gezien is december een vrij zachte wintermaand, waarin traditioneel een westcirculatie vaak somber en nat weer met zich meebrengt. De koudste wintermaanden zijn normaal gesproken januari en februari, waarin de kans op koudere episodes klimatologisch gezien groter is.

Zeer witte Kerst in 2010

De laatste witte Kerst zowel in België als Nederland dateert van het jaar 2010. Deze Kerst herinnert u zich vast en zeker nog wel, want er lag toen niet enkel sneeuw met Kerst, nee er lag zelfs zeer veel sneeuw! In Ukkel lag er die dag een sneeuwtapijt van ruim 16 cm en ook in de Bilt lag er zo’n 5 cm sneeuw. Op verschillende plaatsen in België en Nederland liepen de sneeuwtotalen zelfs nog hoger op, met in delen van Limburg zelfs pieken tot 30 cm en meer. Een stevig windveld zorgde er bovendien nog eens voor dat er zich op verscheidene plaatsen ook sneeuwduinen vormden met lokaal dus nog hogere sneeuwophopingen (tot een halve meter hoog).

De sneeuwval van 2010 werd veroorzaakt door een diepe noordoostelijke stroming aangestuurd door een ‘duikend’ lagedrukgebied die zeer koude, maar onstabiele lucht aanvoerde van over Scandinavië. Op het kaartje is te zien dat de isobaren (de lijnen van gelijke druk) ook dicht tegen elkaar lagen, wat het stevig windveld en de vorming van sneeuwduinen verklaarde.

Kerst 2010
De weerkaart van Kerstnacht 2010. Een noordoostelijke stroming voert koude lucht aan, waarin sneeuwval makkelijk tot stand kwam.

Als er in 2010 een witte Kerst was en dit slechts 7-10 keer voorkomt, wil dit dan zeggen dat we er nu minder kans op maken? Het antwoord hierop is nee. Deze statistieken zeggen niets over het tijdstip waarop een witte Kerst voorkomt. Of er al dan niet een witte Kerst aankomt wordt bepaald door toeval en de atmosferische configuratie van het moment, die sneeuw moet mogelijk maken.

Klimatologisch gezien is dit dus niet de normale situatie voor december, vandaar dat een witte Kerst zo weinig voorkomt. Dit hoeft dus niet te betekenen dat er geen twee jaar na elkaar een witte Kerst kan voorkomen. Dat laatste wordt eveneens bewezen vanuit de statistieken. Zowel in 2009 als 2010 kwam het tot een witte Kerst. Twee jaar achter elkaar een witte Kerst is perfect mogelijk, al komt het gewoon niet zo vaak voor.

Geen witte kerst dit jaar

Voorbije weken gingen de hartjes van menig winterliefhebbers harder slaan en kregen we al veel sneeuw cadeau. In het noordwesten van België lag er lokaal tot 20 cm sneeuw en in Nederland lag er zelfs op sommige plaatsen tussen 30 en 40 cm! Lang heeft deze situatie echter niet geduurd, want de dooi werd al snel ingezet, met lokaal wateroverlast tot gevolg. Deze periode van dooi heeft daarna jammer genoeg ook een nieuw weertype ingeleid.

Kerst 2017
De weerkaart voor Kerst dit jaar. Het belooft een groene Kerst te worden met een sterke aanvoer van vrij zachte (van oorsprong subtropische) lucht uit het zuidwesten.
pluim
De pluimverwachting voor de komende 14 dagen. Hierop is duidelijk te zien dat we een zachtere periode tegemoet gaan. De temperaturen op Kerstavond en Kerstdag lijken te schommelen tussen 7 en 10 graden.

Van winter is op de weerkaarten in de verste verte geen sprake meer. Deze week wordt het stelselmatig zachter en de temperaturen lijken geleidelijk opnieuw de grens van 10 graden te gaan opzoeken. De kans op een witte Kerst is op dit moment dus onbestaande, want ook de zekerheid in de weermodellen omtrent de trend naar zachter weer is vrij groot.

De koude periode met sneeuwval lijkt dus ruim twee weken te vroeg gekomen. Kerstmis zal dit jaar verlopen zoals de voorbije 6 jaar: doodnormaal grijs en groen. Voor de sfeer zullen we dus zelf moeten zorgen en het motto luidt dus: Keep on ‘dreaming of a white Christmas’.

Delen


Verder lezen

Alles bekijken
2

Rol van de AMOC in het veranderende klimaat

20 uren geleden - 7 min. lezen
Opgelet!

Flinke storm mogelijk tijdens Sinterklaasnacht

3 dagen geleden - 5 min. lezen