28 oktober 2019 - 3 min. lezen
1 reacties 1

In de herfst kan een inval van polair maritieme lucht voor duidelijk frisser weer zorgen. Indien er tijdens een windstille nacht flink opklaringen zijn, is er kans op vorst. Niet alleen aan de grond, maar ook op de waarnemingshoogte van 1,5 meter. Als de minimumtemperatuur onder het vriespunt (0 °C) uitkomt spreken we in de meteorologie van een vorstdag. Wanneer vindt de eerste vorstdag in het najaar plaats in de Benelux?

Eerste vorstdag in Ukkel

Het KMI begon met meten in het jaar 1833. Rond die tijd viel de gemiddelde eerste vorstdag in het begin van november. Tot en met de jaren 1920 bleef dit min of meer constant: rond 6 november. Hierna volgde een periode waarin het tijdelijk vroeger vroor (tussen 1920 en 1950). Vanaf de jaren 1960 zien we dan een duidelijk stijgende trend.

Tijdens het laatste deel van de 20e eeuw valt de eerste vorstdag gemiddeld rond 15 november, tijdens de 21e eeuw is dat gemiddeld alweer 3 dagen later.

De vroegste vorstdag ooit opgemeten te Ukkel was op 5 oktober 1864 en 5 oktober 1881. De laatste vorst daarentegen werd in 1984 genoteerd, toen het pas voor het eerst vroor op 28 december. In het jaar 1974 vroor het zelfs niet één keer in het najaar. Dit jaar kende slechts 11 vorstdagen. Deze vielen tussen 1 januari en 15 maart.

De eerste vorstdag tijdens het najaar te Ukkel. Deze valt tegenwoordig duidelijk later dan voorheen.

Eerste vorstdag in De Bilt

Het KNMI begon met meten in het jaar 1901. Wat opvalt in vergelijking met de grafiek van Ukkel, is dat de eerste officiële vorst gemiddeld eerder voorkomt in De Bilt. Rond 1900 viel de gemiddelde eerste vorstdag rond 23 oktober. Dit scheelt dus ongeveer 2 weken.

Direct vanaf de start van de metingen is er een duidelijk stijgende trend zichtbaar. In 1950 vroor het ongeveer voor het eerst op 1 november. Hierna is dit opvallend constant gebleven. In Ukkel was na 1950 wel een stijging te zien.

Dat de eerst gemeten vorstdag in het najaar ongeveer is gebleven in de afgelopen 75 jaar geeft een beetje een vertekenend beeld. Als we kijken naar het aantal vorstdagen in een jaar, zien we duidelijk een afnemende trend. Ook in De Bilt is dus een opwarmende trend te zien.

De vroegste vorst ooit gemeten in het najaar in De Bilt was op 16 september 1971. De laatste vorstdag daarentegen werd bijna twee maanden later, op 17 december 2000, genoteerd. Sinds het begin van de metingen heeft elk najaar ten minste één keer gevroren in De Bilt.

De eerste vorstdag tijdens het najaar te De Bilt. Deze valt tegenwoordig duidelijk later dan voorheen.

Data van grafieken werd bijgewerkt op 21/09/2022

Yoni

Door Yoni

Afgestudeerd geograaf aan de KULeuven en doctorandus binnen klimatologie/glaciologie aan de VUBrussel. Binnen NoodweerBenelux ben ik vooral bezig met het schrijven van artikels en het programmeren van tools om bepaalde weerelementen te voorspellen.


Verder lezen

Alles bekijken

Weersverwachting Ronde van Vlaanderen 2024

16 uren geleden - 6 min. lezen
13

Natte lente na een El Niño-winter

4 dagen geleden - 7 min. lezen