Terugblik op winterverwachtingen 2020-2021
Ieder jaar komen ze weer terug. De winterverwachtingen. Aan de hand van verschillende seizoensmodellen en lange termijn modellen wordt een verwachting opgesteld voor de winterperiode. In dit artikel blikken we terug op een aantal winterverwachtingen, waaronder de winterverwachting die wij zelf opstelden in november 2020.
- Volg de weerupdates op de voet via Facebook en Twitter
- Volgen jullie al de weerberichten op Youtube?
- Bekijk het weerbericht voor de komende dagen
Deelnemen aan discussie? Ben je geïnteresseerd om deel te nemen als weeramateur of liefhebber van het weer aan het weerforum? Onderaan dit artikel krijg je bliksemsnel & gratis toegang tot alle reacties. Je kan ook je eigen weerfoto’s uploaden.
Een korte terugblik op de winter van 2020-2021
Voordat we naar de winterverwachtingen gaan, kijken we eerst even naar hoe de winter er in de realiteit uit zag. December 2020 was een zachte maand en vooral ook zeer somber. In zowel België als Nederland lag de gemiddelde temperatuur bijna 2 graden boven het langjarig gemiddelde. Qua neerslag verliep december vrij normaal in België, in Nederland viel er iets meer neerslag dan gemiddeld. In de Ardennen lag er in sommige periodes ook een mooi sneeuwdek en kon men genieten van een witte Kerst.
Vergeleken met de nieuwe klimatologische gemiddelden van 1991 t/m 2020 was januari vooral nat en somber. De temperatuur lag iets onder het nieuwe gemiddelde. Dit kwam voornamelijk door enkele winterprikjes. Op 16 januari viel er op uitgebreide schaal sneeuw en er ontstond op veel plaatsen een sneeuwdek van betekenis. In het zuidwesten van België dikte het aan tot lokaal 7 cm. Boven het sneeuwdek kon het in de Ardennen hard afkoelen. In Lacuisine werd met -12,6°C de laagste temperatuur van januari 2021 opgetekend.
Februari begon zacht en nat maar op 6 februari veroverde koude lucht de Benelux. Dit ging gepaard met veel sneeuw en veel wind. Er trad op grote schaal sneeuwjacht op. Na de sneeuwval bleef het nog koud tot de 14e. In De Bilt bleef de temperatuur een week lang onder nul. In Ukkel kwam het tot vier ijsdagen. Daarna was het de rest van de meteorologische winter zacht tot zeer zacht. Een week na de winterkou was het al recordwarm met veel zon. De temperatuur overschreed lokaal zelfs de kaap van 20°C op 24 februari. Door de zeer zachte tweede helft van de maand verliep februari uiteindelijk ook net iets warmer dan gemiddeld.
Als we alle drie de maanden in beschouwing nemen, was de winter in zijn geheel ongeveer 0,5 °C warmer dan normaal in de Benelux.
- Kom niet voor een verrassing te staan bij sneeuw en haal nu al sneeuwkettingen in huis voor uw auto! 🚗
Winterverwachtingen
ECMWF
We beginnen met het seizoensmodel van het Europese weermodel. Het seizoensmodel van ECMWF liet in november zien dat december kans maakte op wat winterse perikelen. Dit signaal was het duidelijkst voor de eerste helft van december. In de maanden januari en februari zou de straalstroom opnieuw sterker worden. Hierdoor zou de Benelux op basis van deze ECMWF te maken krijgen met een zacht en nat weertype (westcirculatie).
GloSea5 (UKMET)
Ook dit weermodel liet in december opportuniteiten zien tot een meanderende straalstroom. Dit was zichtbaar aan de iets mindere afwijking in de maanden december/januari/februari. In de drie daaropvolgende maanden zagen we deze afwijking alleen maar groter worden. Dit zou opnieuw richting een westcirculatie evolueren, net als bij ECMWF.
CANSIPS
Dit is het seizoenale weermodel van de Canadese weerdienst. Vele weerliefhebbers kennen het weermodel GEM. Ook dit model liet zien dat naarmate de winter vorderde, de meandering van de straalstroom kleiner zou worden en een westcirculatie onvermijdelijk leek.
NoodweerBenelux
Op basis van verschillende weeranalyses kwam NoodweerBenelux eind november met een afgewogen winterverwachting voor de winter van 2020-2021. In lijn met bovenstaande seizoensmodellen verwachtten ook wij vooral in de maand december winterse perikelen. In januari en februari voorzagen wij een grote kans op een westcirculatie met minder winterkansen.
We plaatsten hier echter wel enkele kanttekeningen bij. Zo was het afwachten wat de polar vortex in de stratosfeer nog in petto had. Indien een Sudden Stratospheric Warming (SSW) zou ontstaan, kon dit invloed hebben op de grootschalige patronen en konden er serieuze afwijkingen gebeuren in de patronen, geschetst door de weermodellen.
De conclusie van NoodweerBenelux was dat het erop leek dat het opnieuw een lange zit zou worden voor de winterliefhebber.
- Meer weten over hoe een meteoroloog een weersverwachting opstelt? Dit boek is een aanrader! 📖
Judah Cohen
Aan het einde van 2020 schreef Judah Cohen zijn winter forecast op de site van NoodweerBenelux. Hij keek hierbij naar verschillende parameters voor een indicatie van winterweer. Dit zijn de ENSO, sneeuwbedekking in Siberië, zee-ijs oppervlakte, QBO, blokkades en een mogelijke polar vortex split.
Op basis van de El Niño/Southern Oscillation (ENSO) verwachtte Judah Cohen een vrij milde winter, doordat de La Niña weinig effect zou hebben op de winter in Europa. De sneeuwbedekking in Siberië lag in oktober iets boven het gemiddelde. Dit zou betekenen dat de winter in de Benelux kouder dan normaal zou zijn, maar Judah gaf toe dat het signaal niet sterk was. Judah gaf ook aan dat een lagere hoeveelheid van het zee-ijs bij Groenland een koudere winter tot gevolg kon hebben in Europa.
Een andere factor die deze winter belangrijk zou kunnen zijn, is de fase van de Quasi Biennial Oscillation (QBO). De fase van de QBO wordt bepaald door de richting van de winden in de stratosfeer. Als er een oostenwind is, is de QBO negatief. Komt de wind uit het westen, is de QBO positief. Er was zowel observatie- als modelleringsondersteuning dat we te maken zouden krijgen met een positieve QBO. Dit zou tot relatief milde temperaturen in Europa leiden.
Judah Cohen verwachtte een Groenland-blokkade in de loop van januari. Deze blokkade zou voor lagere temperaturen in West-Europa zorgen. De blokkade zou ook voor een significante verzwakking van de polar vortex (PV) kunnen zorgen. Cohen achtte het waarschijnlijk dat er een PV-verstoring zou optreden, mogelijk zelfs een splitsing begin januari. De wind in de stratosfeer zou dan van oost naar west waaien, waardoor Siberische lucht westwaarts naar Noord-Europa trekt. Dit zou een koude periode in heel Noord-Europa inluiden. Cohen eindigde met de opmerking de Benelux te waarschijnlijk te maken zou krijgen met een milde winter, als er geen PV-splitsing zou optreden.
Conclusie
Laten we nu de verschillende winterverwachtingen vergelijken met de werkelijkheid. Voor de maand december kunnen we zeggen dat de verschillende verwachtingen aardig in de buurt kwamen. De maand ging te warm in de boeken, maar er was ook ruimte voor wat speldenprikjes van Koning Winter. Voor de maanden januari en februari leken de verwachtingen allemaal naar een westcirculatie en dus mild winterweer te wijzen.
De Sudden Stratospheric Warming in januari zette het weer echter flink op zijn kop. De winterverwachtingen van zowel NoodweerBenelux als Judah Cohen bevatten een kanttekening met betrekking tot zo’n eventuele SSW. Uiteindelijk verliep de winter iets zachter en natter dan normaal, iets wat in alle winterverwachtingen wel terugkwam. Maar saai was de winter van 2020-2021 in ieder geval niet!
Sommige linkjes bevatten affiliate
