25 november 2020 - 5 min. lezen
1 reacties 1

Vanaf het midden van mei 2020 begon het zeewater voor de oostelijke Pacifische Oceaan langs de evenaar af te koelen. Dit was de aanloop naar een duidelijk La Niña fase die nu aanwezig is. Wat zijn de effecten van de huidige La Niña? En heeft dit fenomeen ook gevolgen voor het weer in Europa?

Deelnemen aan discussie? Ben je geïnteresseerd om deel te nemen als weeramateur of liefhebber van het weer aan het weerforum? Onderaan dit artikel krijg je bliksemsnel & gratis toegang tot alle reacties. Je kan ook je eigen weerfoto’s opladen.

La Niña condities

Om meer te weten te komen over La Niña raden we aan om dit artikel ook nog eens door te nemen.

Onderste figuur toont aan dat de temperatuuranomalie van het zeewater tussen 5°N en 5°Z ten westen van Zuid-Amerika van december 2019 tot en met april 2020 positief was (warmer dan normaal). Nadien volgde een gestage afkoeling met een geleidelijke overgang naar La Niña. Die is vooral sinds september aanwezig met een afwijking van meer dan -1 tot -1.5°C tussen 90° en 150°W.

Temperatuur anomalie van het zeewater (NOAA)

De grootste anomalie bevindt zich momenteel tussen 120° en 150°W waardoor we nu spreken over een type 3-3.4 La Niña. Dit is belangrijk voor het vervolg van het verhaal. Bij een piek-anomalie ten westen van 150°W spreken we over type 4, terwijl we ten oosten van 90°W over type 1 spreken.

De anomalie is momenteel het grootst tussen 120° en 150°W. (NOAA)

Hoe sterk is de huidige La Niña?

Om ENSO (El Niña en La Niña) in een historisch perspectief te kunnen plaatsen gebruiken we de ONI (Oceanic Niño Index). We spreken over La Niña wanneer deze index 5 achtereenvolgende maanden kleiner is dan -0.5°C. Aan de andere kant moet deze index 4 achtereenvolgende maanden groter zijn dan 0.5°C voor El Niño.

ONI-index sinds 1950. (NOAA)

Uit bovenstaande figuur kunnen we afleiden dat we voorlopig te maken hebben met een zwakke La Niña (INO > -1°C), vergelijkbaar met 2017-2018. De laatste matige La Niña dateert van 2011-2012 terwijl de laatste sterke La Niña dateert van 2010-2011. Wie herinnert zich december 2010?

We hebben dus momenteel te maken met een zwakke La Niña en volgens de verwachting zal die eind deze maand / begin volgende maand evolueren tot matig.

Alle La Niña’s en El Niño’s sinds 1950. (Eric Fischer)

De kans is 95% dat La Niña de hele winter zal aanhouden. Zelfs in de periode maart – mei is de kans op La Niña nog steeds 65%. Pas tegen de zomer zouden we evolueren naar neutrale condities.

Kans op La Niña. (NOAA)

La Niña versus wereldweer

Maar wat is nu het effect op ons weer? Uit onderzoek bleek dat de effecten op Europa meestal gering zijn, zeker bij een zwakke La Niña. De effecten op het noorden van Australië – Indonesië (veel natter) en op Noord-Amerika zijn veel meer uitgesproken.

Impact van La Niña op de wereld. (NOAA)
Impact van La Niña op Noord-Amerika

Het effect van de huidige La Niña liet zich afgelopen weken al grotendeels zien in Noord-Amerika. Kijk maar naar de overeenkomst tussen bovenstaande theoretische situatie en de afwijking van de afgelopen 30 dagen:

Afwijking in Noord-Amerika afgelopen 30 dagen. (NOAA)

En dan moeten de kernmaanden van La Niña nog komen …

Effect van La Niña op Europees weer

De effecten van een La Niña op het Europese weer lijken vooral bepaald door de sterkte. Bij een zwakke zullen er amper of geen effecten zijn, bij een sterke zeker wel. We zullen waarschijnlijk eindigen met een matige La Niña, waardoor het allemaal wat afwachten is. Toch zijn er wel signalen voor een invloed op Europa. We zien met name een veel sterker signaal voor luchtdruk anomalie in vergelijking tot vorig jaar. Terwijl we vorig jaar dominerend een ZW-stroming voor de kiezen leken te krijgen, lijkt de kans op een neutrale winter of iets meer NW-stroming komende maanden groter.

Luchtdrukanomalie voorspeld door het ECMWF model. (ECMWF)

Het patroon van 2020-2021 leunt sterk aan met een zwakke straalstroom (scherpe) meandering. Dit in tegenstelling tot 2019-2020 waar er een duidelijk zonaler patroon was, wat een een sterkere straalstroom aangeeft.

Concreet:
Komende maanden blijft La Niña duren. Deze wordt sterker (van zwak tot matig) waardoor de invloed op het wereldweer groter lijkt te worden. In vergelijking met vorig jaar vertoont de lange termijnverwachting meer “blokkeringsignalen” door een zwakkere straalstroom. We bedoelen daarmee “meer hogedruksignalen”.

Stay tuned, binnenkort meer weer!

Vanaf 1 december starten we met wekelijkse blogs over de “Winterse Signalen”. Lees onze laatste update van de winterverwachting via deze link.

Lander

Door Lander

Postdoc glaciologie/klimatologie aan de ETH Zürich en VUB. Ik woon deeltijds in Zwitserland/België. Afgestudeerd fysisch geograaf aan de KU Leuven / VUB in de specialisatie weer- en klimaat. Sinds jongs af aan gepassioneerd door weer en klimaat focus ik mij binnen het team op het schrijven van weerberichten, blogs en het ontwikkelen van onze weerkaarten.


Verder lezen

Alles bekijken