Atlantisch orkaanseizoen beleeft nieuwe opleving met bijzondere orkanen Lisa en Martin
Het Atlantisch orkaanseizoen van 2022 loopt langzamerhand op zijn eind. November staat op de kalender en dat betekent meestal dat de piek van het seizoen achter ons ligt. In tegenstelling tot de verwachtingen over dit seizoen is het relatief rustig gebleven. Tot eind oktober waren er 11 tropische stormen, waarvan 5 orkanen. Alleen Fiona en Ian werden majeure orkanen.
- Volg de weerupdates op de voet via Facebook en Twitter
- Volgen jullie al de weerberichten op Youtube?
- Bekijk het weerbericht voor komende dagen in binnen- en buitenland
Deelnemen aan discussie? Ben je geïnteresseerd om deel te nemen als weeramateur of liefhebber van het weer aan het weerforum? Onderaan dit artikel krijg je bliksemsnel & gratis toegang tot alle reacties. Je kan ook je eigen weerfoto’s opladen.
Uitzonderlijk: twee orkanen tegelijkertijd actief in november
Zeer rustige eerste helft van het Atlantisch orkaanseizoen
Het Atlantisch orkaanseizoen loopt officieel van 1 juni tot en met 30 november. De piek ligt daarbij van augustus tot en met oktober. Ondanks dat verschillende factoren wezen op de potentie voor een zeer actief seizoen, leek het tegenovergestelde te gebeuren. In juni ontstond de eerste tropische storm van het seizoen, Alex. Begin juli kwam het tot twee tropische stormen, Bonnie en Colin. Ook zij hadden niet veel impact. Daarna duurde het tot september voordat er weer sprake was van een tropische cycloon in het bassin. De eerste piekmaand, augustus, telde dus geen enkele tropische depressie, storm of orkaan. Het was voor het eerst sinds 1997 dat dat gebeurde.
Vanaf september begon een inhaalslag
In september leek het vrijwel onmogelijk dat het orkaanseizoen van 2022 nog in de buurt kon komen van het normale aantal stormen en orkanen. Echter werd september een actieve maand. Meteen op de eerste dag ontstond een tropische storm die later zou uitgroeien tot orkaan Danielle. Niet veel later volgde de tweede orkaan, Earl. Rond het midden van de maand werd het zelfs nog actiever in het bassin. Eerst richtte Fiona flinke schade aan in Puerto Rico en later werd ook de oostkust van Canada flink getroffen. Enkele dagen daarna volgden drie nieuwe tropische stormen, waarvan Ian uitgroeide tot de tweede majeure orkaan van dit jaar.
Eind september en begin oktober ontstonden er nog een tweetal tropische depressies, die boven open water bleven en daarom ook geen nadelige gevolgen hadden. Daarna was het de beurt aan orkaan Julia die Centraal-Amerika trof op 8 en 9 oktober. Uit de restanten ontstond later nog tropische storm Karl. Dit bracht het totaal aantal stormen binnen anderhalve maand van 3 naar 11. Daar zaten ook 5 orkanen tussen. Fiona en Ian waren op hun hoogtepunt orkanen van de vierde categorie op de schaal van Saffir-Simpson. Dat betekent dat er dus twee majeure orkanen waren.
Gemiddeld over 1991 t/m 2020 telt een heel seizoen ongeveer 14 tropische stormen, 7 orkanen en 3 majeure orkanen. Het orkaanseizoen van dit jaar kwam onverwacht dus toch nog in de buurt van deze aantallen.
Ook november blijkt flink actief
Nadat tropische storm Karl op 15 oktober was uitgestorven, bleef het een tijdje stil op de Atlantische Oceaan. Het einde van de piekmaanden was nabij. In de laatste dagen van oktober kwamen er toch weer signalen die hintten op de vorming van nieuwe tropische systemen. Op 31 oktober ontstond tropische storm Lisa ten zuiden van Jamaica in de Caraïbische Zee. Deze trok richting het westen. Vanwege de afnemende windschering sterkte ze aan tot categorie 1-orkaan en ging op woensdag 2 november aan land in Belize.
Tegelijkertijd vormde zich aan de andere kant van het bassin een andere tropische storm uit een frontaal lagedrukgebied (het soort lagedrukgebieden waar wij in Europa mee te maken hebben). Het proces dat hierbij doorlopen werd is tegenovergesteld aan extratropische transitie. Er ontstond als het ware een gebied met buien rond de kern van het lagedrukgebied. De convectie nam hierin flink toe als gevolg van de hoge zeewatertemperatuur van rond 26°C. Uiteindelijk werden de buien krachtig genoeg en raakten ze gescheiden van het frontale systeem, waardoor er op 1 november sprake was van een tropische cycloon. Het systeem kreeg daarom de naam ‘Martin’.
Ook tropische storm Martin kon zich nog beter organiseren en werd de volgende dag ook een categorie 1-orkaan. Op woensdag 2 november waren er dus twee orkanen tegelijkertijd actief in het Atlantisch bassin. Het is pas de derde keer dat dit werd waargenomen tijdens de maand november. De laatste keer was in 2001.
Orkaan Lisa
Orkaan Lisa ging op 2 november aan land in Belize als orkaan van de eerste categorie. Vanwege interactie met het landoppervlak zwakte het systeem af tot tropische storm en later tropische depressie. Na enkele dagen lag Lisa weer boven het open water in de baai van Campeche. Er staat veel windschering en het zeewater is in deze omgeving al wat afgekoeld, waardoor nieuwe intensivering niet is voorzien. Lisa loste uiteindelijk op zaterdag 5 november op.
Orkaan Martin
Orkaan Martin werd op 2 november een orkaan en bewoog daarna opnieuw verder richting het oosten en later het noordoosten. Hier wordt het zeewater snel een pak koeler, waardoor een extratropische transitie in gang werd gezet. Terwijl Martin weer een frontaal lagedrukgebied werd, bleef de windsnelheid echter op hetzelfde niveau met zo’n 140 km/u. Het windveld werd echter flink uitgebreid en Martin nam al snel een aanzienlijke grootte aan die ook mooi zichtbaar was vanuit de satelliet.
De winden met de kracht van een tropische storm strekten zich uit binnen een straal van bijna 1500 km rondom de kern. Dat is goed voor een gedeelde tweede plek voor het grootste windveld van Atlantische orkanen. Alleen Sandy in 2012 had een nog groter windveld. Op 3 november was de transitie voltooid en was Martin geen tropische cycloon meer.
Nieuwe tropische cyclonen op komst?
Hoewel een gemiddeld Atlantisch orkaanseizoen slechts 0,5 tropische storm telt in november, kwam het er in november 2022 al tot twee. Het lijkt nog niet gedaan. Boven het centrale deel van de oceaan ligt een gebied met buien dat een kans van ongeveer 30% heeft om in de komende dagen (sub)tropische karakteristieken te krijgen. Daarna neemt de windschering toe en zal het systeem afzwakken.
Ook in de buurt van de Bahama’s is ontwikkeling mogelijk vanuit een trog die zich nu nog boven de Caraïbische Zee bevindt. Het NHC schat de kans op 60% dat dit systeem binnen 5 dagen uitgroeit tot een tropische cycloon. Een situatie om in de gaten te houden…
