26 juli 2021 - 4 min. lezen
2 reacties 2

Tropische cyclonen staan bekend als een van ‘s werelds gevaarlijkste en meest verwoestende weerfenomenen. Elk jaar worden veel mensen het slachtoffer van orkanen en tyfoons en ze veroorzaken soms voor miljarden euro’s aan schade. U kunt zich wel voorstellen waarom een efficiënte berichtgeving rond deze stormen essentieel is voor de veiligheid. Mede hierdoor hebben verschillende instanties de intensiteit van tropische cyclonen ingedeeld in een schaalverdeling. Eén daarvan is de schaal van Saffir-Simpson. Onder andere in de Verenigde Staten wordt deze schaal gebruikt om aan te geven hoe heftig de aankomende storm of orkaan zal zijn.

Zo hard kan een tropische storm of orkaan toeslaan bij een landfall.

Impact van de orkaan bepaalt de categorie

De schaal van Saffir-Simpson is, zoals de naam zegt, bedacht door Herbert Saffir en Bob Simpson. De laatste bedacht dat het handig was om op basis van een schaal te kunnen communiceren hoeveel schade er verwacht mag worden als een orkaan de kust bereikt. Ze wilden vooral een effectieve manier van communicatie en daarom werd gekozen voor vijf schaalniveaus.

De indeling wordt dus bepaald door de verwachte hoeveelheid schade en bestaat uit vijf niveaus. Logischerwijs neemt de hoeveelheid schade toe met het niveau. Een orkaan van categorie 2 richt in theorie ongeveer 10 keer zo veel schade aan als een orkaan van de eerste categorie. Een categorie 3-orkaan is 50 maal zo verwoestend als een (zwakke) categorie 1-orkaan, terwijl categorieën 4 en 5 respectievelijk 100 en 250 keer de schade aanrichten van zo’n zwakke orkaan.

Criteria van de schaal van Saffir-Simpson

Om de koppeling te maken tussen de meteorologische toestand en het gevaar van de orkanen, worden bij de schaal van Saffir-Simpson enkele criteria gebruikt als maatstaf voor de kracht van de orkaan. Dit zijn de volgende drie parameters:

  • Continue windsnelheid: deze wordt gemeten op 10 meter boven het oppervlak en wordt meestal berekend als gemiddelde over 10 minuten. Echter wijkt het Amerikaanse ‘National Hurricane Center’ hier vanaf. Het instituut hanteert namelijk de gemiddelde windsnelheid over één minuut. De windsnelheid is meestal een schatting en wordt vaak ook geverifieerd door het bekijken van radarbeelden. De cloud-top temperatuur is vaak een goede inschatting om te kijken hoe hevig de onweersbuien zijn, die werden getriggerd door de orkaan.
  • Stormvloed: de verwachte stormvloed wordt bepaald voor de kustgebieden waar de orkaan vermoedelijk aan land zal gaan. De daadwerkelijke stormvloed is onder andere afhankelijk van het reliëf en het landgebruik in de desbetreffende kustregio’s.
  • Kerndruk: de kerndruk wordt geschat aan de hand van waarnemingen van schepen en boeien in de zee. Soms worden er ook waarnemingen verricht via speciale vliegtuigen die door het oog van de cycloon vliegen.

Hoewel er drie parameters worden aangeduid in de indeling, wordt de categorie enkel bepaald door de continue windsnelheid.

Indeling van orkanen

Er zijn dus vijf categorieën in de schaal van Saffir-Simpson die bepaald worden door de continue windsnelheid. De eerste categorie begint bij windsnelheden vanaf 12 Bft, oftewel 118 km/u. Bij lagere windsnelheden spreken we ook wel van een tropische storm. Logischerwijs nemen zowel de windsnelheid en de stormvloed toe naarmate de cycloon een hogere categorie bereikt. De kerndruk is juist het laagste bij categorie 5.

Grafische voorstelling van de schaal van Saffir-Simpson. Wat betreft de stormvloed en de kerndruk gaat het om een indicatie. De windsnelheid is echter leidend.

Vanaf categorie 3 wordt er ook wel gesproken van een ‘major hurricane’ oftewel majeure orkaan. Deze orkanen komen echter veel minder voor dan die van de eerste en tweede categorie.

Sommige linkjes bevatten affiliate

Pim

Door Pim

Student Bodem, Water, Atmosfeer aan de Wageningen Universiteit (Nederland). Van jongs af aan ben ik al gepassioneerd door het weer! Mijn focus ligt op het schrijven van artikels rond tropische stormen.


Verder lezen

Alles bekijken
10

Natte lente na een El Niño-winter

3 dagen geleden - 7 min. lezen

Winters slotoffensief in de Alpen

4 dagen geleden - 4 min. lezen