24 april 2021 - 5 min. lezen
1 reacties 1

De VN publiceerde deze week een nieuw klimaatrapport, waarin de toestand van het globale klimaat wordt samenvat voor het afgelopen jaar 2020. Daaruit blijkt nog maar eens dat de klimaatverstoring in een stroomversnelling zit, gezien een nog steeds stijgende concentratie aan broeikasgassen en een steeds groeiend aantal extreme weergebeurtenissen. 2020 blijkt het derde warmste jaar ooit, en de laatste 6 jaren zijn daarmee de warmste ooit gemeten.

Deelnemen aan discussie? Ben je geïnteresseerd om deel te nemen als weeramateur of liefhebber van het weer aan het weerforum? Onderaan dit artikel krijg je bliksemsnel & gratis toegang tot alle reacties. Je kan ook je eigen weerfoto’s uploaden.

Het klimaat in 2020

Concentratie aan broeikasgassen blijft stijgen

Ondanks een tijdelijke daling van de CO2-uitstoot ten gevolge van de COVID-19-crisis, blijven de concentraties aan broeikasgassen in de lucht verder stijgen. In 2019 bedroeg de CO2-concentratie 410.5 ppm (parts per million). Dat is een stijging van 148% t.o.v. het pre-industriële niveau. Ook de concentratie van de andere broeikasgassen zoals methaan en lachgas, blijven verder stijgen. Uit de recente metingen blijkt echter dat de concentraties ook in 2020 verder zijn blijven doorstijgen. Voor CO2 neemt de snelheid van de stijging ook verder toe.

De concentratie van de broeikasgassen CO2, methaan en lachgas sinds 1985 tot nu (State of the global climate 2020).

Het effect van de coronacrisis op de uitstootcijfers was duidelijk merkbaar. In het eerste deel van 2020 stootten we globaal tijdelijk veel minder CO2 uit doordat de wereld in een harde lockdown ging. Het effect van de daling in CO2-uitstoot op de concentratie is echter verwaarloosbaar. Er zou wel een kleine afname merkbaar zijn in de groeisnelheid van de concentratie, maar die wordt (deels) tenietgedaan door de natuurlijke variabiliteit in de CO2-concentratie ten gevolge van de biosfeer.

2020 was het derde warmste jaar ooit

Volgens het klimaatrapport van de VN is 2020 globaal gesproken het derde warmste jaar ooit gemeten, na 2019 en 2016. In 2020 bedroeg de gemiddelde globale temperatuurafwijking zo’n 1.2°C t.o.v. het pre-industriële niveau (1850-1900). Daarmee komt de grens van 1.5°C opwarming wel zeer dichtbij. Met de toevoeging van 2020 aan het rijtje, zijn de laatste 6 jaren daarmee ook de warmste 6 jaren ooit gemeten. In Europa was 2020 zelfs het warmste jaar ooit gemeten sinds 1979.

De evolutie van de globale temperatuur volgens diverse datasets. 2020 blijkt daaruit globaal het op 2 na warmste jaar ooit gemeten (State of the global climate 2020).

Uitzonderlijke temperaturen in de arctische gebieden

De globale temperatuurafwijking t.o.v. normaal (1981-2010) was vooral het grootst nabij de arctische gebieden en in noordelijk Eurazië (vnl. Siberië). Daar bedroeg de gemiddelde afwijking zelfs meer dan +5°C! We herinneren ons vooral de aanhoudende hitte rondom de noordpoolcirkel tijdens de zomer. Er heerste toen zelfs een heuse hittegolf in het gebied, met de hoogst gemeten temperatuur ooit (tot wel 38°C!). Nog nooit eerder werd er zo hoog noordelijk zo’n hoge temperatuur waargenomen.

De temperatuurafwijking lag in 2020 vooral hoog langsheen de Noordpoolcirkel. Bemerk ook de negatieve anomalieën over de Pacifische Ocean. Het oceaanwater was er kouder, door het effect van La Nina (State of the global climate 2020).

De aanhoudende hitte in het gebied zorgde er tevens ook voor dat het zee-ijs massaal kon smelten en dat de omvang van het zee-ijs in juli zelfs record-laag lag. Het zee-ijs herstelde tevens ook erg traag na deze smeltepisode, waardoor de minimum-omvang van het zee-ijs in september 2020 zelfs de op een a laagste omvang ooit was. Het was nog maar de 2e keer dat de omvang onder de 4 miljoen km² zakte, na 2012.

De concentratie van het zee-ijs lag beduidend lager na de hittegolf rond Siberië (State of the global climate 2020).

Smeltende gletsjers, ijskappen en zeespiegelstijging

Uit het recente VN-rapport blijkt ook dat de zeespiegelstijging zich blijft doorzetten. De stijging bedraagt nu gemiddeld zo’n 3.3 mm per jaar over de periode 1993 tot nu. De laatste jaren wordt de zeespiegelstijging steeds meer gevoed door het afsmelten van de gletsjers en de ijskappen op Groenland en Antarctica.

De gemiddelde globale zeespiegelstijging van 1993 tot nu (State of the global climate 2020).

De gletsjers verloren in 2018-2019 bijna een recordhoeveelheid ijsmassa (1.18m w.e.). In 2020 was de massabalans iets minder negatief (ongeveer 0.98 m w.e.), maar er werd nog steeds een doorzettend massaverlies waargenomen. In de Europese Alpen en in de arctische gebieden was er wel meer massaverlies dan in de andere gebieden van de wereld. Op de lange termijn vertoont de cumulatieve massabalans een sterk dalende trend.

De massabalans van de gletsjers op aarde sinds 1950 (State of the global climate 2020).

Op Groenland lag de gemiddelde temperatuur het afgelopen jaar rond het gemiddelde. Het massaverlies lag er ook beduidend lager dan de voorbije jaren (152 GT t.o.v. 329 GT). Desondanks vertoont de Groenlandse IJskap nog steeds een sterk dalende trend in z’n massabalans de afgelopen jaren. Er wordt daarbij een onderscheid gemaakt tussen de oppervlaktebalans (neerslag – runoff en smelt) en de totale massabalans, waarbij ook het afkalven van ijsschotsen wordt meegerekend alsook het afsmelten van gletsjertongen o.i.v. warm oceaanwater.

De massabalans op Groenland sinds 1985 (State of the global climate 2020).

Extreme weergebeurtenissen

Tenslotte vermeldt het rapport eveneens dat er tijdens het afgelopen jaar 2020 ook opnieuw heel wat records werden opgetekend en dat er zich wereldwijd ook opnieuw heel wat extreme weergebeurtenissen hebben voorgedaan. Zo was het orkaanseizoen opvallend actief tijdens het afgelopen jaar, en kreeg men vooral in Azië en Afrika ook te maken met extreme overstromingen.

Sommige linkjes bevatten affiliate

Samuel

Door Samuel

Afgestudeerd fysisch geograaf aan de KU Leuven in de specialisatie weer- en klimaat. Ik ben professioneel omgevings- en klimaatexpert en ben actief geweest als klimaatwetenschapper aan de KU Leuven. Al van kinds been af ben ik bijzonder gepassioneerd door weer en klimaat. Binnen NoodweerBenelux ben ik vooral actief als weeranalist en schrijf ik artikels over weer en klimaat.


Verder lezen

Alles bekijken
7 Maandag stevig onweer!

Stevige onweerskansen door pittig koufront op maandag

2 dagen geleden - 6 min. lezen
3 Prognose

Weersverwachting komende dagen: fris en wisselvallig

2 dagen geleden - 5 min. lezen
1

Weersverwachting Amstel Gold Race 2024

10 april 2024 - 5 min. lezen