Sneeuwseizoen in de Alpen wordt steeds korter

De Alpen vormen jaarlijks het decor voor skivakanties voor mensen uit de hele wereld. Met meer dan 1000 skigebieden trekken alle 5 grote alpenlanden een behoorlijke lading toeristen aan met bijhorende inkomsten. Maar hoe zit dat nu met de klimaatverandering? Hoe merken skigebieden de gevolgen van hogere temperaturen? Is het sneeuwseizoen in de Alpen korter? Wat zeggen de klimaatmodellen?

• Volg de weerupdates op de voet via Facebook en Twitter
• Volgen jullie al de weerberichten op Youtube?
• Bekijk het weerbericht voor de komende dagen

Deelnemen aan discussie? Ben je geïnteresseerd om deel te nemen als weeramateur of liefhebber van het weer aan het weerforum? Onderaan dit artikel krijg je bliksemsnel & gratis toegang tot alle reacties. Je kan ook je eigen weerfoto’s opladen.

Skiën in de Alpen

De Alpen tellen maar 1135 skigebieden. Indrukwekkend! Zeker omdat de Alpen in se geen uitzonderlijk groot gebergte zijn. De bereikbaarheid speelt uiteraard een grote rol met veel (brede) valleien die het gebergte doorsnijden. In totaal zijn er 26727 kilometer pistes en maar liefst 8003 skiliften aanwezig in de Alpen. Wow!

Fundamenteel kunnen deze skigebieden alleen blijven bestaan als er sneeuw ligt. Voldoende sneeuw. Traditioneel zeggen we dat een bepaald gebied sneeuwzeker is als er op minstens 100 dagen een natuurlijk sneeuwdek van 30 cm aanwezig is. Waar is dat nog het geval? En zijn er veranderingen door de klimaatverstoring?

Sneeuwseizoen in de Alpen wordt korter

Zwitsers onderzoek heeft aangetoond dat er in de Alpen de laatste jaren minder sneeuw valt en de duur van het sneeuwseizoen ook korter is.

• Minder sneeuw
• Korter sneeuwseizoen

Concreet zien we (bijvoorbeeld op onderstaande grafiek uit Arosa) dat de gemiddelde maximale sneeuwdikte in 1991-2020 lager was dan in 1961-1990. Bovendien duurt het sneeuwseizoen minder lang. Het sneeuwdek neemt sneller af tijdens de lente.

In de hoger gelegen gebieden (>2000 m) is de verandering veel kleiner. Bijvoorbeeld op de Weissfluhjoch. De sneeuw lijkt iets eerder weg te smelten, wat voornamelijk veroorzaakt wordt door hogere zomertemperaturen.

• Hogere gebieden minder getroffen

De tendens naar een korter sneeuwseizoen valt ook af te lezen op onderstaande grafieken. In Elm (958 m) duurt het sneeuwseizoen nu gemiddeld 100 dagen, terwijl dit in de jaren ’60-70 nog 140 dagen was. Een gelijkaardige afname is te zien voor de andere gebieden maar algemeen geldt: hoe hoger, hoe kleiner de afname. Wat bovendien opvalt is de zeer grote variabiliteit. Sneeuwrijke jaren wisselen af met sneeuwarme jaren. Een rechtstreeks gevolg van de variabiliteit van het weer.

Hogere temperaturen

Op lagere hoogtes (<1500-2000 m) valt minder sneeuw. Daarboven blijft het voorlopig allemaal vrij stabiel (bij een beperkte opwarming). Vrij logisch ook, als we kunnen aannemen dat de sneeuwgrens gemiddeld 150 m stijgt per +1°C. Met een opwarming van 2-3°C ligt de sneeuwgrens nu dus gemiddeld 300-450 m hoger. De kleinere hoeveelheid sneeuw is dus het resultaat van meer neerslag in vloeibare vorm in de lager gelegen gebieden. Hogerop is de temperatuurstijging voorlopig nog niet van die mate om de neerslag significant in de vloeibare vorm te transformeren.

Blijven de Alpen sneeuwzeker?

Klimaatmodellen tonen duidelijk in hun projecties voor de komende decades gelijkaardige ontwikkelingen. De klimaatmodellen tonen aan dat in het slechtste geval de sneeuwbedekking in Zwitserland en Oostenrijk op 1500 m met 50-60% zal afnemen tegen 2100. Met een ambitieus klimaatbeleid kan dat beperkt worden tot 25-30%. Op grotere hoogte (2500 m) is de afname sowieso kleiner.

De invloed op de skigebieden zal significant zijn. Een uitgebreide studie van Christophe Marty in 2013 toonde aan dat het aantal natuurlijke sneeuw betrouwbare gebieden met 25% zou afnemen met een extra temperatuur toename van 1°C, met 40% voor 2°C en met 70% voor een temperatuurtoename van 4°C. Hogere gebieden zitten safe maar de lagere gebieden …

Op bovenstaande kaart is het zeer duidelijk. Het aantal gebieden met natuurlijke sneeuwzekerheid neemt vooral af in de oostelijke Alpen waar de gebieden algemeen lager liggen. In de westelijke Alpen (Frankrijk en ook Zwitserland) liggen de skigebieden veelal hoger, waardoor er hier meer sneeuwzekerheid is en zal blijven. Kunstsneeuw of snowfarming kan soelaas bieden, gelukkig!