Droogte 2019: de actuele stand van zaken
Afgelopen weken zijn ronduit wisselvallig verlopen. Sinds eind september domineren depressies vrijwel onafgebroken de Europese weerkaarten, waardoor er regelmatig regen- en buiengebieden passeren. Maar hoe zit het eigenlijk met de droogte van 2019? Is de droogte nu overal in de Benelux verdwenen, of zijn er nog steeds plekken met flinke tekorten?
Droogte van 2019: overzicht september
- Volg de weerupdates op de voet via Facebook en Twitter
- Volgen jullie al de weerberichten op Youtube?
De maand september was gemiddeld voor de Benelux een té natte maand. Wel was het een maand met enorme verschillen in neerslag, met name tussen het noordwesten en het zuidoosten.
In het Waddengebied viel tussen de 130 en 180 millimeter neerslag in de maand september, ruim meer dan het langjarig gemiddelde van 100 millimeter. Kijken we echter naar het zuidoosten, dan zien we daar een totaal tegenovergesteld beeld. In een strook vanaf de Achterhoek en Twente via Limburg tot over Henegouwen viel slechts 20-50 millimeter, wat veel minder is dan gebruikelijk. Daar bleef de droogte dan ook nog gewoon voortduren. Dit terwijl het neerslagtekort in het noordwesten van Nederland aan het eind van de maand teruggelopen was naar circa nul.
Overigens kwam dit laatstgenoemde niet alleen door de overvloedige ‘septemberregen’, maar ook door de verhoogde neerslagsom in alle maanden ervoor. Het noordwesten is eigenlijk al de gehele zomer – en in breder perspectief zelfs in heel 2019 – aanzienlijk natter geweest dan de rest van de Benelux.
Wat opvalt is dat verreweg het grootste deel van de neerslag in de laatste decade van de maand viel. De eerste en tweede decade verliepen daarentegen vrij droog en ook behoorlijk zonnig.
Droogte van 2019: overzicht oktober
Waar er in september een heel duidelijk onderscheid te zien was tussen een nat noordwesten en een droog zuidoosten, was dit verschil in oktober veel minder duidelijk aanwezig. Het was deze maand in de gehele Benelux zeer nat. De natste gebieden waren het zuidoosten (Ardennen en Luxemburg) en het noordwestelijk kustgebied van Nederland. In deze regio’s viel lokaal 200 millimeter, twee keer zoveel als normaal.
Tussen deze twee natte gebieden in is een relatief ‘droge’ strook te herkennen, die loopt vanaf de Achterhoek via Brabant/Limburg naar West-Vlaanderen. Daar was de afwijking ten opzichte van normaal niet groot: 80 tot 100 millimeter. Ook dat is overigens zeker niet droog te noemen. Eigenlijk is er in oktober geen enkele regio aan de wisselvalligheid ontsnapt.
De eerste twee decaden waren het natst. In de derde decade was het vaker droog dankzij ruggen van hoge druk die af en toe passeerden.
Droogte van 2019
Is de droogte met al die regen van de afgelopen tijd definitief verleden tijd? Het hangt er maar net vanaf welke plek als referentiepunt genomen wordt.
In het noordwesten van Nederland zijn al sinds half augustus geen problemen meer met droogte. Sterker nog, door de regenval van september en oktober liggen daar nu op veel plaatsen plassen op de weilanden. Eind september was het neerslagtekort er al teruggelopen tot bijna nul. Met de oktoberneerslag erbij is er zelfs een ruim neerslagoverschot.
Ook in het zuidoosten van België is de droogte flink teruggelopen. Dit gebied behoorde eind september nog tot de droogste regio’s van de Benelux, maar door de overvloedige ‘oktoberregen’ (bijna 200 millimeter) is daar verandering in gekomen. Hoewel er geen metingen van het neerslagtekort meer worden bijgehouden in oktober, mogen we er vanuit gaan dat het tekort daar is teruggelopen tot richting nul.
De meest droge toestand vinden we momenteel in het ‘tussengebied’ (zie paragraaf over oktober). Daar is namelijk ook in oktober relatief weinig neerslag gevallen. Als we de neerslag van de maanden september en oktober bij elkaar optellen, hebben we in die gebieden een negatieve balans (minder neerslag dan normaal).
In combinatie met de droogte in de zomermaanden en de droogte van 2018 is er nog steeds sprake van een fors neerslagtekort. Nog steeds staan hier beken, sloten en vennen in groten getale droog.
Conclusie
- Meer duiding over de droogte vind je hier.
In het noordwesten van de Benelux is de droogte van 2019 inmiddels helemaal voorbij. Hier vielen zowel in september als in oktober grote neerslagsommen. Maar in het zuidoosten is het tekort, ondanks de regen van met name oktober, nog lang niet opgelost. Veel waterbronnen staan hier nog altijd droog en het grondwater staat er veel lager dan normaal. Dit is problematisch, want deze gebieden zijn voor hun watervoorziening juist afhankelijk van grondwater. Het is maar de vraag of het grondwater aan het eind van deze winter weer zal aangevuld worden.
Al met al kunnen zijn de verschillen tussen noordwest en zuidoost gigantisch te noemen. Waar boeren in Noordwest-Nederland snakken naar een droge periode (men kan amper de landerijen op vanwege de plassen), smachten boeren in België en Zuidoost-Nederland naar water. Voorlopig lijkt het er niet op dat deze tweedeling snel verandert.
