1 juli 2018 - 7 min. lezen 5571 reacties

Afgelopen weken bleef grootschalige neerslag uit en verscherpte de droogte zich in heel het land. Ook met het ingaan van juli zien de weersignalen er volop zomers uit met aanhoudend hoge temperaturen, veel zon en een gebrek aan neerslag. Stomen we voort naar een echte topzomer? Zal de natuur verder verdorren en hoe extreem is de huidige droogte? Jullie lezen het allemaal in dit artikel.

Zon, warmte en vooral ook droogte!

De zomerperiode die we momenteel beleven is best uitzonderlijk te noemen. Een geblokkeerd luchtdrukpatroon zorgt namelijk al wekenlang voor het systematisch ontbreken van neerslag. De laatste echte neerslag van betekenis in heel Vlaanderen viel op 1 juni met een uitstervend onweerscomplex dat vanaf het zuidoosten ons land veroverde. 7 juni viel er in het zuidwesten nog neerslag maar die was zeer lokaal.

Regen 1 juni
Op 1 juni trok een onweerscomplex over Vlaanderen met overal nog wat water en lokaal nog vrij veel neerslag. (Buienradar.nl)

Daarna was het al zon en droogte wat de klok sloeg onder uitlopers van het hogedrukgebied van de Azoren dat zich later in juni richting West-Europa verplaatste. Tijdelijk kregen we halverwege de maand en rond 23 juni een noordelijke luchtstroming met koeler weer maar ook toen bleef neerslag echter uit.

Temperatuurafwijking afgelopen 31 dagen.
Temperatuurafwijking afgelopen 31 dagen. (NOAA)

Hoe extreem is de droogte?

In mei waren de neerslagverschillen al heel groot met op sommige plaatsen tientallen liters water (veroorzaakt door Pulse-onweersbuien) terwijl andere plaatsen keer op keer ontsnapten aan de buien. Dat is nu eenmaal ‘het nadeel’ dat gepaard gaat met dergelijke onweders.

Bovendien is langdurige gezapige (rustige) regen beter voor de natuur dan korte intense regen. Bij intense regen is de infiltratiecapaciteit van de bodem namelijk al snel bereikt en stroomt het overtollige water gewoon af naar putten en rivieren. Dit water wordt dan ook niet gebruikt om de grondwatertafel aan te vullen. Bij rustige regen sijpelt al het water in de bodem en worden de voorraden mooi aangevuld.

Onderstaande tweet toont het gevolg van een regenintensiteit die groter is dan de infiltratiecapaciteit van de bodem. Het water stroomt dan gewoon af het oppervlak en zorgt op de velden voor erosie van de vruchtbare bodem. In steden is dit vaak een probleem vermits de infiltratiecapaciteit van klassieke asfalt 0 mm is.

We begonnen de maand juni dus al met grote regionale verschillen betreffende cumulatieve waterhoeveelheid sinds het voorjaar. Begin juni zorgden enkele buien dan nog voor een toename van die verschillen alvorens het de rest van de maand overal uitdroogde. Het gevolg is een kaart van Vlaanderen met grote verschillen betreffende de droogtetoestand. Bekijk deze actuele kaart via onze collega’s van Waterinfo.

Actuele droogtetoestand Vlaanderen
Actuele droogtetoestand in Vlaanderen. Vooral in Oost-Vlaanderen is de situatie op grote schaal extreem. (Waterinfo.be)

Vermits we de volgende dagen niet meteen neerslag van betekenis verwachten zal die kaart met droogtetoestand verder evolueren in deze kaart.

Voorspelde droogte voor Vlaanderen over de volgende 10 dagen.
Voorspelde droogte voor Vlaanderen over de volgende 10 dagen. Het gebied met extreme droogte breidt sterk uit. (Waterinfo.be)

Planten met een oppervlakkig wortelstelsel (gras is daar het zeer goede voorbeeld van) krijgen het hierdoor steeds moeilijker. De watertafel zit steeds dieper waardoor deze planten met hun wortels geen water meer kunnen onttrekken. Bomen en andere planten met een dieper wortelstelsel geraken wel nog diep genoeg voor enig water. Daarbij komt nog dat door de grote hoeveelheid zon en de kracht van de zon de planten zelfs verbranden wat ook mee de dorheid van het gras veroorzaakt.

Verschillende wortelstelsels van prairieplaten.
Verschillende wortelstelsels van prairieplaten. Gras is de uiterst linkse plant en het is duidelijk dat deze een zeer oppervlakkig wortelstelsel heeft. (Tuincoach blog wordpress)

Uiterst droog dus en als we de kaart van het KNMI er bij nemen zien we dat in men in Nederland nu ongeveer de grens met de 5% droogste jaren overschrijdt (een jaar gedefinieerd sinds 1 april). Ook op deze grafiek is te zien dat de tendens aanhoudend droog is met een toename van het neerslagtekort. Door de regenval begin mei zullen we het recordjaar van 1976 waarschijnlijk niet bereiken.

Het voorspelde neerslagtekort in Nederland
Het voorspelde neerslagtekort in Nederland zit ruim boven de grens van de 5% droogste jaren. (KNMI)

Volgende dagen zal op steeds meer plaatsen dan ook het verbod op watergebruik voor zwembaden bij te vullen, tuinen te sproeien etc. afgekondigd worden. Bovendien zullen heidegebieden die zeer gevoelig zijn voor natuurbranden een code rood krijgen met een verhoogde waakzaamheid van de brandweer.

Volgende dagen aanhoudend zomerweer

De droogte is dus volop aanwezig en het ziet er niet meteen naar uit dat dat direct zal veranderen. Het drukpatroon blijft geblokkeerd met hogedrukkernen die hoofdzakelijk ten noordwesten van onze landen gevestigd blijven.

Hoogtekaarten laten blokkade zien

Op de hoogtekaart van 5,5 km ligt er op maandag een mooie rug over ons land. Deze rug zorgt voor stabiel weer met een dikke subsidentielaag (dauwpunt en temperatuur curve ver uiteen op de sounding). Het resultaat is een wolkenloze hemel met zon van ‘s morgens tot ‘s avonds. De atmosfeer is gewoon te stabiel voor de vorming van stapelwolken. Ter info, de convectietemperatuur ligt morgen rond 42-43°C, en dat is toch net iets te hoog gegrepen!

Meer informatie over het gebruik van soundings kunnen jullie vinden in dit artikel.

Sounding profiel maandag middag in Brussel.
Sounding profiel maandag middag in Brussel. (Meteociel)

Bijhorende 500 hPa kaart. De rug over de Benelux is aangeduid met een zwarte lijn.

500 hPa kaart voor morgen
Een duidelijke hoogterug ligt morgen over de Benelux. Deze zorgt voor stabiel zomerweer. Boven Oost-Europa ligt een lagedrukgebied terwijl er nabij het noordwesten van Spanje een hoogtelaag aanwezig is. (Tropicaltidbits)

De rug over de Benelux blijft ook dinsdag en woensdag aanwezig met stabiel zomerweer. Op donderdag is een iets meer zonaal patroon te zien (west – oost) op hoogte en nadert er een zwakke hoogtetrog. Tussen de trog en de rug over Centraal-Europa wordt de atmosfeer dan wat onstabieler en is er ook meer bewolking aanwezig. Vooral over het zuiden van het land is de onstabiliteit dan het grootst en is de kans op een bui niet uitgesloten. Elders in België blijft het waarschijnlijk droog.

500 hPa kaart voor donderdag 5 juli.
500 hPa kaart voor donderdag 5 juli. Een hoogtetrog nadert vanaf het westen met lichte onstabiliteit in het PVA (positive vorticity advection) gebied. (Tropicaltidbits)

Richting het weekend verdwijnt de hoogtetrog door nieuwe hogedrukimpulsen vanaf het westen. Op de hoogtekaart van 5,5 km zien we een nieuwe krachtige rug arriveren vanaf het westen (zondag) die voor extra stabiliteit zal zorgen. Deze nieuwe rug zou alvast tot halverwege volgende week ons weer bepalen met dus aanhoudend stabiel en vooral ook droog zomerweer.

500 hPa kaart zondag
Op de 500 hPa kaart is er zondag een nieuwe krachtige rug te zien over West-Europa. Deze zal voor extra stabiliteit zorgen en bijhorende droogte. (Tropicaltidbits)

Weersverwachting komende dagen

We hadden het zomerweer van de afgelopen dagen al uitgebreid voorspeld in een vorig artikel. Het was dan ook echt genieten met veel zon en temperaturen tot 30°C (gisteren). Voor de volgende dagen ziet het er op de weerkaarten aanhoudend zomers uit.

Maandag, dinsdag en woensdag schijnt de zon volop met temperaturen tussen 25 en 30°C. De wind zwakt geleidelijk af en waait nog steeds uit het oosten. Uit die hoek blijft de aangevoerde lucht ook erg droog (lage vochtigheid) waardoor het niet zwoel aanvoelt. Woensdag passeren er vanaf het zuiden wel enkele hoge wolkenvelden. Woensdagavond zou de naderende hoogtetrog in de Ardennen voor een lokale bui kunnen zorgen maar dat is nog onzeker.

Maxima maandag tot woensdag
Maandag tot woensdag schommelen de maxima telkens rond waarden tussen 25 en 30°C. Aangenaam zomerweer dus met een afzwakkende wind. (Wetteronline.de)

Donderdag dan tijdelijk wat meer wolkenvelden onder invloed van de hoogtetrog. Door de bewolking en de iets koelere lucht geraken de temperaturen ook net iets minder hoog. Op een lokale bui na in het zuidoosten van het land zou het wel droog blijven. Vrijdag en ook tijdens het weekend blijft het volop zomeren met hoge temperaturen en veel zon.

Op de weerpluim blijven degelijke neerslagsignalen eigenlijk uit alvast tot het weekend van 14 juli en klimmen de temperaturen dagelijks tot 25-30°C. Het zomerse weer houdt dus gewoon aan. Het is afwachten of de weermodellen de volgende dagen deze zomerse trend blijven bevestigen of dat er toch een omslag komt ergens in juli.

De weerpluim van ECMWF
De weerpluim van ECMWF toont amper of geen neerslagsignalen tot halverwege juli. De temperaturen klimmen dagelijks tot 25-30°C. (Weerplaza)

Delen


Verder lezen

Alles bekijken
Opgelet!

Flinke storm mogelijk tijdens Sinterklaasnacht

1 dag geleden - 5 min. lezen
Goed nieuws voor de wintersporters

Sneeuwdump in de Alpen. Ontdek waar en wanneer?

3 dagen geleden - 5 min. lezen
7

Volgende week winters met sneeuw?

3 dagen geleden - 4 min. lezen