Tien graden koeler na koufront maar toch geen onweer, hoe kan dat?
Het gebeurt vaak in de zomer: een periode van hitte die wordt weggespoeld door stevig onweer met alles erop en eraan. Toch komt het ook wel eens voor dat het na een warme periode geruisloos koeler kan worden, zonder hevige onweersbuien en amper neerslag. Dat was ook het geval op 22 mei 2020, toen een zwak koufront verkoeling bracht, maar onweer en hevige neerslag uitbleef. In Duitsland werden wel forse buien getriggerd.
- Volg de weerupdates op de voet via Facebook en Twitter
- Volgen jullie al de weerberichten op Youtube?
- Hoe is de actuele situatie betreffende de droogte?
Deelnemen aan discussie?Ben je geïnteresseerd om deel te nemen als liefhebber van het weer en klimaat aan het weerforum? Onderaan dit artikel krijg je bliksemsnel & gratis toegang tot alle reacties. Je kan ook je eigen weerfoto’s opladen.
Deel jouw eigen passie? Ben je geïnteresseerd om als vrijwilliger weergerelateerde artikels te schrijven? Contacteer ons dan via [email protected]
Koufronten en onweer
In onze contreien wordt hitte meestal verdreven door onweer. Dat gebeurt wanneer we overschakelen van warme subtropische luchtmassa’s naar frissere maritieme lucht. Het temperatuurcontrast dat daardoor ontstaat, geeft vaak aanleiding tot onstabiliteit en onweer.
Meestal is deze onstabiliteit dan verbonden aan een koufront dat het grensvlak vormt tussen de warme lucht aan de voorzijde en koelere lucht aan de achterzijde. Achter het koufront is het meestal enkele graden koeler dan ervoor. In extreme gevallen kan het temperatuurverschil voor en achter het koufront zelfs oplopen tot meer dan tien graden!
- Gebeten door het weer en wil je graag ook weersverwachtingen maken? Dit boek helpt je stap voor stap op weg.
Vaak geldt ook dat hoe groter het temperatuurcontrast is tussen de verschillende luchtmassa’s, hoe actiever het koufront kan zijn. Als het op de grond zeer warm en vochtig is en op hoogte zeer koud, vergroot namelijk de onstabiliteit. Hierdoor ontstaat er CAPE en kunnen onweersbuien zich ontwikkelen.
Een bijkomende trigger voor onweer op een koufront is vaak ook de windsprong. Zuidelijke winden aan de voorzijde botsen met de westelijke winden aan de achterzijde, waardoor deze samenvloeien en er een stijgbeweging ontstaat. Koufronten kunnen vaak ook zeer afgelijnd zijn in een squall-line structuur (bij veel windschering), waarbij aan de voorzijde ook vaak stevige windstoten kunnen voorkomen.
Toch hoeft het verdrijven van warme lucht door een koufront niet altijd gepaard te gaan met veel neerslag en onweer. Dit was bijvoorbeeld gisteren (22/05/20) het geval, toen een zeer zwak koufront over de Benelux trok. In dit specifiek geval spreken we over een “glazen koudefront“.
Hoewel het verschil in temperatuur voor en achter het koufront opliep tot wel bijna tien graden op sommige plaatsen, bleef zware neerslag en ook onweer uit. De enkele millimeters neerslag die vielen, waren ook verre van afdoende om een einde te maken aan de toch wel extreme droogteperiode van dit voorjaar.
Weersituatie op 22 mei 2020
Op de eerste dag van het Hemelvaartweekend kregen we prachtig lenteweer cadeau. Vrijdag trok vervolgens een storing over de Benelux, met daarachter gevoelig frissere lucht. In de ochtendperiode trok een warmtefront over. Daarna kwamen we in een zwoele en warme luchtmassa terecht, de zogeheten “warme sector”.
De temperaturen liepen in deze sector in de loop van de dag nog vlot op tot ruim boven 25°C in het oosten van de Benelux. Na de middag maakte een zwak koufront de oversteek van W naar O over de Benelux met enkele millimeters neerslag. Daarachter koelde het fel af, met al snel temperaturen onder de 20°C achter het front. Structureel onweer bleef echter uit die dag.
Waarom bleef onweer uit?
Op soundings kunnen we onstabiele situaties zeer goed inschatten. De soundings rond 14 u lokale tijd geven dan ook een duidelijke indicatie waarom het koufront op vrijdag inactief over onze contreien trok.
Het temperatuurprofiel voor Eindhoven, dat om 14 u duidelijk nog in de warme sector lag, geeft aan dat een front nadert. Dat zien we aan de dikke verzadigde laag op hoogte. Tussen grofweg 600 hPa en 200 hPa liggen de temperatuurlijn (rood) en de dauwpuntslijn (groen) – zeer dicht – op elkaar. Dat wil zeggen dat op deze hoogte wolken en/of neerslag gevormd worden. De neerslag die potentieel zou vallen, kon echter nooit de grond bereiken, doordat een zeer droge laag onderin de atmosfeer nagenoeg alle neerslag deed verdampen.
- Meet de temperatuur en neerslag met je eigen digitaal weerstation. Wij adviseren de Alecto WS-5500
Onder de wolkenlaag kan je immers een droge luchtlaag waarnemen. Hier vertoont de dauwpuntscurve een duidelijke shift naar links (ver van de temperatuurlijn), wat aangeeft dat de lucht in deze lagen droog is. Deze droge luchtlaag is nog een restant van de stabiele hogedruk-condities van de voorbije dagen (subsidentie).
Verder zien we ook duidelijk dat het profiel stabiel is. Er is nagenoeg geen CAPE aanwezig. Voor hevige neerslag en onweer is een onstabiel profiel vereist en dat ontbrak dus duidelijk ook op deze dag.
Op het profiel voor Antwerpen, verder naar het westen, zien we ook een stabiel profiel. De atmosfeer is al wat dieper verzadigd en de droge laag nabij de grond is reeds dunner geworden. Dat betekent dat het koufront nu zeer nabij is en de neerslag stilaan de grond bereikt. De hemel is betrokken.
Het profiel voor Gent toont ons hoe een regenzone er uitziet op een sounding. Dit profiel is nagenoeg volledig verzadigd, met een zwaarbewolkte hemel en neerslag die de grond bereikt. Als we de timing van het koufront op de radar vergelijken met deze soundings, dan zien we er inderdaad duidelijk de evolutie in.
- Ken jij de diverse wolkensoorten nog niet? Het is zeer handig om dat te weten, want ze hebben ook een voorspellingswaarde.
Verder naar het oosten is het droog met toenemende bewolking. Verder naar het westen is het meer betrokken met een toenemende kans op neerslag tijdens de passage van het front.
De situatie op 22 mei was dus duidelijk: hoewel het temperatuurcontrast zeer groot was, bleef onweer uit. De invloed van het hogedrukgebied stroomopwaarts van het zwak koufront, was te groot om genoeg onstabiliteit te creëren. De atmosfeer was duidelijk té stabiel voor zware neerslag en onweer. De warmte werd dus vrij geruisloos weggespoeld met slechts een zwak koufront en lichte regen.
Sommige linkjes bevatten affiliate
