12 augustus 2018 - 6 min. lezen 2392 reacties

Dinsdagavond werden snikhete temperaturen afgestraft met stevige onweersbuien en donderdag zorgde een lagedrukgebied voor hernieuwde onstabiliteit en stevige rukwinden. Na een hete eerste tiendaagse van augustus zijn we ondertussen overgeschakeld op normaal zomerweer met warme zonnige dagen afgewisseld met wisselvallige dagen. Dit weertype lijken nu wel een tijd aan te houden.

Interessante weerweek achter de rug

Er zijn van die weken waarin het weer op veel dagen zelfs een paar uur op voorhand moeilijk te voorspellen is. Afgelopen week was er zo één.. Het weer ging alle kanten op met temperaturen tot 37°C, stevige onweersbuien, wateroverlast, prachtige wolkenformaties en windstoten tot 100 km/uur nabij het IJsselmeer.

Spaanse pluim op maandag en dinsdag

Maandag en dinsdag zorgde de aanvoer van zeer warme lucht uit Spanje en Portugal voor temperaturen tot ruim boven 30°C. De setting (hoe de warmte ons bereikt) was bovendien een typisch voorbeeld van een Spaanse pluim. Onder weermannen weten we dan meteen wat er komt: “Kans op onweer”.

De warme lucht is dan ten westen van de Benelux scherp begrensd en net die overgang interesseert ons zo hard. Dinsdag klom het kwik tot 37°C in de Kempen alvorens het tegen de avond snel zwoel werd (aangevoerde lucht werd vochtiger).

Zwoel weer afgestraft door onweer op dinsdag/woensdag

Zwoel weer wordt verzorgd door de combinatie van warmte en vocht.  Bij warm én vochtig weer heeft het lichaam meer moeite om af te koelen via de poriën. Daarom voelt het onaangenaam aan en is het zwoel. Zien we op de weerkaarten hoge temperaturen en een hoge luchtvochtigheid, dan mogen we aannemen dat het zwoel zal aanvoelen.

Samen met een toename van de vochtigheid aan de voorzijde van een naderend koufront werden dan dinsdagavond stevige onweersbuien veroorzaakt in Frankrijk. Omwille van de sterke windschering bleven deze buien vlot in stand en konden ze zich op veel plaatsen nog wat versterken in clusters, de multicel onweersbuien waren geboren.

Op basis van de weerkaarten besloten we voor de nacht van dinsdag op woensdag een level 2 waarschuwing te geven wat achteraf de juiste keuze bleek. In de downburst van een bui in Retie (Noorderkempen) werd zelfs een windstoot gemeten van 130 km/uur. In totaal kwamen er bovendien meer dan 1500 oproepen binnen op het noodnummer 1712.

Vooral tussen 23u en 1u trokken zeer intense onweersbuien over het land. Deze gingen gepaard met een hoge bliksemactiviteit waardoor uiteindelijk meer dan 30.000 bliksems gedetecteerd werden.

Donderdag volgende bijzondere weersituatie

Woensdag kregen we een uiteindelijke adempauze (ideaal om alle bliksemfoto’s te bekijken en te archiveren) maar donderdag was het weeral prijs. De hoge temperaturen in het zuiden van Frankrijk zorgden voor het ontstaan van een thermisch lagedrukgebied dat zich verder kon uitdiepen door de nabijheid van de straalstroom. In een zuid naar noord gerichte stroming trok dit kleinschalig lagedrukgebied precies over de Benelux wat opnieuw een bijzondere situatie opleverde.

Aan de voorzijde zorgde warme lucht advectie voor onstabiele luchtmassa’s die in het oosten aanleiding gaf tot stevige onweersbuien. Op korte tijd viel er lokaal meer dan 20 mm met wateroverlast als gevolg. Aan de voorzijde van die buien ontwikkelden er zich enkele arcus wolken (shelfclouds voornamelijk) die ons bereiken via de social media en via [email protected].

Het tripelpunt horende bij de kleine depressie trok over het westen van de Benelux en over de Noordzee en zorgde daar voor zeer veel neerslag. Op sommige plaatsen viel zelfs meer dan 40 mm.

Na het onweersgeweld in het oosten, en het neerslaggeweld in het westen (het centrum bleef gespaard van beide) zou de wind na de passage van het lagedrukgebied tijdelijk sterk toenemen uit het westen met rukwinden tot 80-100 km/uur en lokaal nog meer. Uiteindelijk vielen de windstoten vooral in België zeer goed mee. Omwille van de positie van de kern van het lagedrukgebied konden de windstoten pas in Nederland op volle kracht komen. Nabij het IJsselmeer werd ‘s avonds dan ook een windstoot gemeten van meer dan 100 km/uur.

Is het watertekort nu opgelost?

Zeker niet. De neerslag van afgelopen week zorgde ervoor dat de natuur eindelijk terug wat kon ademen. Sommige planten profiteren daar meteen van en vertonen direct tekenen van herstel (gras schiet terug uit, bladeren en takken komen terug recht).

Gras komt al terug uit
Het gras komt op veel plaatsen alweer uit. Hoelang zal het duren vooraleer alles terug groen ziet?

Echter, met een neerslagtekort van bijna 300 mm op sommige plaatsen is de droogte zeker en vast niet opgelost. Een paar maanden wisselvallig weer zullen nodig zijn om het neerslagtekort helemaal weg te werken.

Neerslagtekort Nederland
In Nederland en België heerst nog steeds een groot neerslagtekort. Het zal nog lang duren vooraleer dat volledig is opgelost. (KNMI)

Weersverwachting komende dagen

Het is duidelijk dat een derde hittegolf (gelukkig?) niet voor meteen zal zijn. We krijgen eerder normaal augustus weer met zonnige, warme dagen afgewisseld met wisselvallige en frissere dagen. De scheidingslijn tussen het Azorenhoog in het zuiden en lagedrukgebieden in het noorden pendelt op en neer rond de Benelux wat deze afwisseling veroorzaakt.

Scheidingslijn tussen warme en koelere lucht
De scheidingslijn tussen warme en koelere lucht is duidelijk zichtbaar op het satellietbeeld in de vorm van een wolkenband (neerslagzone).

Vandaag bijvoorbeeld bevinden de scheidingslijn ten westen en bereikt warme lucht onze landen. Bij zonnige perioden en hoge wolkenvelden stijgen de temperaturen zo tot 25-28°C.

Morgen trekt een hoogtelaag over de Benelux en neemt de onstabiliteit sterk toe. Op hoogte is namelijk gevoelig koelere lucht genesteld (een bel koude lucht) wat aanleiding geeft tot een onstabiel temperatuurprofiel (CAPE) en dus buienvorming, zeker wanneer deze onstabiele lucht over het warmere zeewater van de Noordzee glijdt. Voor morgen verwachten we dan ook een erg wisselvallig dag met stevige buien en kans op onweer. Vermits er eveneens windschering is kunnen de buien zich eveneens oplijnen en clusteren. Enkele multicels zijn zeker mogelijk.

Wisselvallige maandag
Maandag wordt een wisselvallige dag met geregeld buien en kans op onweer. Lokaal kan er veel neerslag vallen.

Dinsdag en woensdag stabiliseert het weer door de toenemende invloed van een hoogterug. Op dinsdag zijn er nog enkele lokale buien mogelijk maar woensdag blijft het overal droog en zonnig. Het kwik dan alweer tot de zomerse kaap van 25°C stijgen.

Woensdag opnieuw 25°C
Woensdag stijgt het kwik bij veel zon tot 25°C en meer. Opnieuw een zomerse dag dus.

Donderdag bereikt de rug zijn hoogtepunt op nadering van een koufront vanaf het westen. Na een zonnige voormiddag zouden er dan na de middag wel (onweers)buien gevormd worden die een einde maken aan de warme tweedaagse. We zien dus duidelijk een afwisseling tussen zonnige, warme dagen en koelere dagen met kans op een (onweers)bui. Typisch augustus weer zoals we dat kennen in de Benelux (normaal zomerweer) bij een zwak meanderende straalstroom.

Lander

Door Lander

Postdoc glaciologie/klimatologie aan de ETH Zürich en VUB. Ik woon deeltijds in Zwitserland/België. Afgestudeerd fysisch geograaf aan de KU Leuven / VUB in de specialisatie weer- en klimaat. Sinds jongs af aan gepassioneerd door weer en klimaat focus ik mij binnen het team op het schrijven van weerberichten, blogs en het ontwikkelen van onze weerkaarten.


Verder lezen

Alles bekijken