Spanish plume zorgt later in de week voor warmte en onweer?

Heet was het afgelopen vrijdag met tropische temperaturen op veel plaatsen. Dat leverde ook nog eens diverse dagrecords op want nog niet eerder sinds de metingen werd in De Bilt (Nederland) een temperatuur van 31.5°C genoteerd. Ook in Ukkel (België) werd het dagrecord met gemak verpulverd. Daarna volgde het aangekondigde onweer en zo was de hitte maar van korte duur. Een verslag daarvan wordt hier binnenkort gepubliceerd. Onze teams van stormjagers hebben prachtige beelden kunnen vastleggen!

Zeer warme lucht vanaf de Spaanse Hoogvlakte wordt in de loop van de week wederom op transport gezet richting de Lage Landen. Dit noemt men in de weerkunde een “Spanish plume”. Hoe lang blijft het warm en wat zijn de gevolgen van deze ontwikkelingen?

Wat betekent een Spanish Plume?

Een “Spanish plume” (Spaanse pluim in het Nederlands) is een term die bedacht is voor een bepaalde luchtsoort en elementen van het weer die daar bijbehoren. Zo is deze luchtsoort subtropisch van origine en dat betekent dus dat dit de warmste luchtsoort is die naar ons toe kan stromen. Dat gaat altijd gepaard met een zuidelijke wind.

Het gevaar van deze stroming is dat de kans op onweer toeneemt. Daarom is de Spaanse pluim ook zo berucht. In eerste instantie is deze stroming droog en bevat dus weinig vocht. Dat resulteert vaak in veel zon en snel oplopende temperaturen. Tropische temperaturen (30°C of meer) zijn eerder regel dan uitzondering. Afhankelijk natuurlijk van de hoeveelheid zon.

• Volg onze weerberichten op Facebook via NoodweerBenelux
• Volg ons ook op Twitter

Op het 850 hPa vlak (1500m hoogte) is deze luchtsoort ook goed te herkennen. Meestal is dit een relatief smalle strook die met een soort punt op ons afgestuurd wordt. De temperatuur loopt daarin op naar minimaal 15°C en in sommige gevallen zelfs naar 20°C. Even voor de leken onder ons, gemiddeld ligt de temperatuur op het 850 hPa vlak in juni rond de 6 à 7 graden. Op neushoogte is dat dan ongeveer 21 graden.

De droge lucht is in de onderste lagen vochtiger en daardoor worden er CAPE-waardes getriggerd. Deze lucht glijdt in feite over een vochtig warme luchtmassa in de onderste luchtlagen heen. Omdat er contrasten zijn tussen land en zee kunnen vooral boven Frankrijk convergentiezones ontstaan waardoor de vochtige lucht uit de grenslaag regionaal in staat is om de CAPE om te zetten in bewegingsenergie. Zware onweersbuien zijn dan geboren en komen met de zuidelijke luchtstroming richting de Benelux. In sommige gevallen kan dan zelfs een MCS ontstaan.

Hogedrukgebied boven de Britse Eilanden

Nu het begrip uitgelegd is kunnen we dit proces mooi laten zien op de weerkaarten. Daarbij beginnen we met de huidige situatie.

Bovenstaande weerkaarten zijn een perfect voorbeeld van de verschillende luchtsoorten. Wij hebben te maken met een hogedrukgebied boven de UK maar doordat de stroming noordelijk is wordt er relatief koele en vochtige lucht aangevoerd vanaf de Noordzee. Zo is de temperatuur dinsdag op het 850 hPa vlak dan ook relatief laag (16 tot 18 graden op neushoogte), terwijl u in Spanje al 20 graden op het 850 hPa vlak ingetekend ziet staan. De maxima halen daar 35 graden op neushoogte. Iets te heet voor onze regio :p

Spanish Plume op de weerkaarten

Donderdag komt de Spaanse pluim goed op dreef. De motor is het sturende lagedrukgebied nabij de Golf van Biskaje. Deze kaarten zijn een klassiek voorbeeld van hoe de warmte met een zuidelijke stroming door deze laag op transport gaat. De temperatuur op het 850 hPa vlak toont typisch een punt en de vraag is hierbij natuurlijk waar de warmste luchtsoort precies komt te liggen.

Dat ligt allemaal aan de exacte positie van het lagedrukgebied. De lucht in het lagedrukgebied is immers koel want deze ligt boven de zee. Komt dit lagedrukgebied teveel onze kant op dan krijgen we slechts een veeg van de warmte mee en wordt deze verder afgebogen naar Duitsland. Wij plassen dan net naast het potje om het zo maar te benoemen. De komende dagen gaan we dit proces goed opvolgen.

Vrijdag hoge temperaturen?

En daar zien we het al hé? Het Amerikaanse weermodel laat de meest warme lucht over Duitsland stromen terwijl dat het Europese weermodel nogmaals strooit met tropische temperaturen voor onze omgeving. De kans op een warme flow is in ieder geval groot.

Onweerskansen op vrijdag

En zo kunnen we de opbouw van de CAPE goed zien op basis van het Europese weermodel. Donderdag al gevorderd tot over Frankrijk en vrijdag de Benelux landen binnentrekkend. Het Amerikaanse weermodel laat de hoogste CAPE-waardes oostelijker liggen en dat heeft te maken met de berekende temperatuur.

De kans op onweer is dus op vrijdag aanwezig, maar waarschijnlijk zijn de parameters niet zo gunstig als afgelopen vrijdag. Er wordt minder CAPE berekend en de stroming is een stuk zwakker. Toch blijft het even opletten en is het zaak om de berichtgevingen hier op te volgen.  Bij een zwakkere stroming kunnen de (onweers-)buien namelijk langer blijven hangen. Komend weekend is de warmte weer voorbij en zo lijkt het precies een herhaling van zetten te worden.

• Hou het allemaal in de gaten via onze live onweerradar.