30 juli 2018 - 3 min. lezen
1 reacties 1

Op zowel 26 als 27 juli 2018 werd het dagrecord van de maximumtemperatuur gebroken, met respectievelijk 35,4°C en 35,2°C. Deze temperaturen werden gemeten in Ukkel, in een geventileerde gesloten thermometerhut die op een kort gemaaid grasveld staat.

In de steden was het echter nog een pak warmer. De oorzaak hiervan is het stedelijk hitte-eiland (of Urban Heat Island, UHI). Door dit hitte-eiland is het in de steden gemiddeld nog anderhalve graad warmer. In uitzonderlijke gevallen kan dit verschil zelfs oplopen tot 7°C.

Oorzaken van het stedelijk hitte-eiland

Het stedelijk hitte-eiland wordt veroorzaakt door het verschil in materialen tussen de stad en het omliggende platteland. Bebouwde oppervlakken, bestaande uit bakstenen en asfalt, slaan veel meer warmte op dan natuurlijke oppervlakken zoals gras en bomen. Op het platteland wordt de warmte van de zon gebruikt om water uit de grond, de bladeren en het gras te laten verdampen.

Het proces van verdamping heeft energie nodig. Deze energie haalt het uit de warme lucht. Hierdoor koelt de lucht een beetje af. In de stad daarentegen, is er veel minder vocht en dus minder verdamping. De warmte wordt er opgeslagen in de muren en wegen. Bovendien bemoeilijken de hoge muren en smalle straten in de stad de uitstraling van warmte ’s nachts. Samen met de lagere windsnelheid in steden, zorgt dit ervoor dat de warmte gevangen blijft tussen de gebouwen.

Het asfalt en de bakstenen in de stad warmer sterker op dan het gras en de bomen op het platteland.

Het stedelijk hitte-eiland is het grootst tijdens de nacht. Terwijl het platteland ’s nachts heerlijk afkoelt, blijft het in de steden broeierig warm. De geasfalteerde wegen en bakstenen muren werken er net zoals een kersenpitkussentje: ze geven hun warmte slechts heel traag weer af. Dit werkt de afkoeling ‘s nachts tegen. Zo koelde het op 26 juli ’s ochtends vroeg in Melle (~platteland) af tot 18°C terwijl het in het stadscentrum van Gent, 10 km verderop, 22°C bleef.

Klimaatonderzoek en het stedelijk hitte-eiland

Ook zonder hittegolf speelt het stedelijk hitte-eiland een rol in de stad. Klimaatonderzoek van het KMI toonde aan dat het in steden zo’n 1,6°C warmer is dan op het platteland. Dit effect wordt versterkt tijdens een hittegolf waardoor de verschillen tijdens een hittegolf nog groter zijn. Dit zijn belangrijke gegevens voor de overheid. Door de klimaatopwarming is er tot twee keer meer kans op hittegolven.

Door de verstedelijking is er bovendien een veel groter effect van deze hittegolven op de bevolking. Vooral ouderen en kinderen ondervinden veel last van hittegolven. Daarom wordt bij nieuwe ruimtelijke ordeningsplannen in steden steeds meer aandacht besteed aan voldoende groen. Groene ruimten in steden kunnen immers het stedelijk hitte-eiland een beetje tegen gaan.

Het MOCCA-meetnetwerk in Gent bestudeert het stedelijk hitte-eiland in deze stad. 6 automatische weerstations staan verspreid in en rond Gent. Ze meten er de temperatuurverschillen tussen de stad en het platteland. Je kan de metingen live volgen via http://www.observatory.ugent.be/live.html.

Sommige linkjes bevatten affiliate

Gastblog

Door Gastblog

Expert in weer en klimaat of een ander boeiende niche in de wetenschap? Geregeld worden wetenschappers aan het woord gelaten via een gastblog.


Verder lezen

Alles bekijken
2

Weersverwachting Luik-Bastenaken-Luik 2024

1 dag geleden - 5 min. lezen
10 Maandag stevig onweer!

Stevige onweerskansen door pittig koufront op maandag

4 dagen geleden - 6 min. lezen