Oman zet zich schrap voor tropische cycloon Shaheen

We zitten inmiddels alweer in oktober. Traditioneel een maand waarin de activiteit van tropische cyclonen in bijvoorbeeld de Atlantische Oceaan weer heel langzaam begint af te nemen. Voor de noordelijke Indische Oceaan gaat dit niet op. Daar komen de meeste tropische cyclonen juist voor tijdens het voorjaar en het najaar. We merken dit ook op de weerkaarten. Vorige week trok tropische cycloon Gulab over India. Inmiddels liggen de restanten van de storm alweer boven open water en zijn ze opnieuw georganiseerd. De bijzondere tropische cycloon Shaheen zal Oman binnenkort treffen, iets dat in deze regio nauwelijks voorkomt.

• Volg de weerupdates op de voet via Facebook en Twitter
• Volgen jullie al de weerberichten op Youtube?
• Bekijk het weerbericht voor de komende dagen in binnen- en buitenland

Deelnemen aan discussie? Ben je geïnteresseerd om deel te nemen als weeramateur of liefhebber van het weer aan het weerforum? Onderaan dit artikel krijg je bliksemsnel & gratis toegang tot alle reacties. Je kan ook je eigen weerfoto’s opladen.

Het cycloonseizoen rond de Noord-Indische Oceaan

Het aantal cyclonen in het noordelijke deel van de Indische Oceaan piekt niet tijdens de late zomer en vroege herfst, in tegenstelling tot bijvoorbeeld de Atlantische Oceaan. In de zomermaanden (voornamelijk juli en augustus) is er in het algemeen veel verticale windschering, waardoor tropische cyclonen zich moeilijk organiseren tot één geheel. Dat wil niet zeggen dat het in India en de omringende landen mooi zomerweer is, want de zomermoesson zorgt doorgaans voor heel veel regenval.

In de maanden april en mei en na de zomer (grofweg september t/m november) is er een stuk minder windschering en gemiddeld genomen komen in deze perioden de meeste tropische cyclonen voor. Hoewel het hier een pak rustiger is dan bijvoorbeeld op de Atlantische Oceaan, komen er jaarlijks alsnog zo’n 9 tropische depressies voor. Extreme cyclonen en supercyclonen zijn echter wel uitzonderlijk en komen zeker niet elk jaar voor.

De noordelijke Indische Oceaan wordt bovendien nog opgedeeld in twee aparte bassins. India vormt als het ware de scheiding tussen de twee. Ten westen van India vinden we de Arabische Zee en ten oosten ervan de Golf van Bengalen. In beide bassins kunnen tropische cyclonen zich vormen, maar de zwaarste komen doorgaans voor in de Golf van Bengalen.

Shaheen ontstond uit de restanten van tropische cycloon Gulab

De afgelopen week ontstond ten oosten van India tropische cycloon Gulab. De storm piekte op 26 september als cycloon met windsnelheden van 85 km/u vlak voordat deze aan land ging in India. De classificatie van tropische cyclonen wordt hier gedaan door de Indiase weerdienst IMD. Zij baseren hun indeling op de gemiddelde windsnelheid over een periode van 3 minuten.

Nadien trok cycloon Gulab verder westwaarts. Het systeem werd uiteindelijk bestempeld als overblijvend lagedrukgebied, maar enkele dagen later werden de restanten opnieuw gemonitord door het IMD. Op 30 september stelde de weerdienst vast dat er opnieuw sprake was van een depressie. Al snel groeide de depressie door tot diepe depressie en later die dag werd het een cycloon. Hoewel het om de restanten van Gulab gaat, kreeg deze storm toch een nieuwe naam, Shaheen.

Ten zuiden van Pakistan en Iran is het zeewater meer dan een graad warmer dan normaal in deze tijd van het jaar. De zeewatertemperatuur ligt zelfs rond 30 à 31°C. Daarnaast is er in deze omgeving momenteel maar heel weinig verticale windschering, waardoor tropische cycloon Shaheen nog meer kon intensiveren. Inmiddels spreken we over een krachtige cycloon met windsnelheden van 105 tot 115 km/u. Als we kijken naar 1-minuutgemiddelden komt tropische cycloon Shaheen zelfs terecht in de eerste categorie op de schaal van Saffir-Simpson.

Rond zondagavond 3 oktober zal tropische cycloon Shaheen aan land gaan in het noorden van Oman. Tropische cyclonen komen hier maar zelden voor. Naar verwachting zullen de problemen dan ook groot zijn. In de gortdroge woestijn kan binnen 48 uur tijd wel 300-500 mm regen vallen.

Andere tropische cyclonen wereldwijd

Atlantische Oceaan

Op de Atlantische Oceaan is orkaan Sam nog steeds actief. Het systeem is meer dan een week lang een ‘majeure orkaan’ geweest. Sam is ook opmerkelijk lang een categorie 4 orkaan geweest. Slechts drie Atlantische orkanen waren nog langer een orkaan van de vierde (of vijfde) categorie.

In de loop van zaterdag 2 oktober is Sam Bermuda gepasseerd. De koers buigt af naar het noordoosten. De orkaan heeft inmiddels tropische cycloon Habana van de troon gestoten wat betreft de totale accumulated cyclone energy (ACE) van één tropische cycloon. Sam heeft tot en met zondag 3 oktober 9 uur UT een ACE van 48,8 punten opgebouwd. Ter vergelijking: gemiddeld over 1991-2020 is de totale ACE in een heel jaar gelijk aan 122,1 punten. Mede dankzij orkaan Sam heeft het Atlantische orkaanseizoen van 2021 al een totaal bereikt van 134,5 punten, waardoor dit jaar als bovengemiddeld de boeken in zal gaan.

Verder zien we nog tropische depressie Victor en een andere tropische storing boven de Atlantische Oceaan, maar het lijkt er niet op dat deze systemen binnenkort uitgroeien tot een significante tropische cycloon.

Noordwestelijke Stille Oceaan

De afgelopen week was tyfoon Mindulle actief in het bassin. Inmiddels heeft Mindulle Japan achter zich gelaten en is opgelost. Een potentiële nieuwe tropische cycloon zou de komende dagen bij het zuiden van de Filipijnen tot ontwikkeling kunnen komen.