Hoe ziet een gemiddeld orkaanseizoen eruit?
We hebben al vaak bericht over het actieve Atlantische orkaanseizoen van 2020. Er zijn al vele records gesneuveld en het lijkt er niet op dat het al gedaan is. Inmiddels zijn we zelfs al door de lijst met namen van het NOAA heen. Maar hoe ziet een gemiddeld orkaanseizoen er eigenlijk uit?
- Volg de weerupdates op de voet via Facebook en Twitter
- Volgen jullie al de weerberichten op Youtube?
Deelnemen aan discussie? Ben je geïnteresseerd om deel te nemen als weeramateur of liefhebber van het weer aan het weerforum? Onderaan dit artikel krijg je bliksemsnel & gratis toegang tot alle reacties. Je kan ook je eigen weerfoto’s opladen.
Wat is een tropische cycloon?
Het NOAA (National Oceanic and Atmospheric Administration) monitort al sinds 1851 alles wat betreft tropische cyclonen in het Atlantisch bassin. Een tropische cycloon is een georganiseerd roterend systeem van wolken en (onweers)buien. Ze ontstaan boven tropische of subtropische wateren en moeten een gesloten circulatie hebben op het lage atmosferische niveau.
Het NOAA maakt onderscheid tussen vier categorieën om de kracht van tropische cyclonen aan te duiden. De maximale doorstaande windsnelheid is de bepalende factor.
- Tropische depressies zijn tropische cyclonen met een windsnelheid van minder dan 63 km/u.
- Een tropische storm heeft een maximale windsnelheid tussen 63 en 117 km/u.
- Een orkaan moet minimaal een doorstaande windsnelheid bereiken van 117 km/u.
- Een majeure orkaan is als het ware een zeer krachtige orkaan. Hiervan is sprake bij een doorstaande wind van minimaal 178 km/u.
Er wordt ook nog gekeken naar hoeveel genaamde stormen er zijn in een jaar. In principe krijgt een tropische cycloon een naam van het NOAA zodra deze is geëvolueerd naar tropische storm. In een enkel geval wordt besloten dat niet te doen omdat de storm geen tropische oorsprong heeft.
Begin en einde van een gemiddeld orkaanseizoen
Laten we eerst eens kijken naar wanneer een orkaanseizoen gemiddeld begint. De datumgrenzen voor het Atlantische bassin, bestaande uit de Atlantische Oceaan, de Caribische Zee en de Golf van Mexico, zijn vastgesteld door het NOAA. 1 juni is de begindatum en 30 november de einddatum.
Dat komt doordat in die periode de meeste tropische cyclonen voorkomen. Omdat het zeewater een hoge temperatuur moet hebben en tenminste 27°C moet bedragen, is het water in de wintermaanden vaak te koud om een tropische depressie te laten ontstaan.
Echter, soms zijn er toch tropische cyclonen actief buiten het officiële seizoen. Dit zagen we bijvoorbeeld in 2020 bij tropische stormen Arthur en Bertha. Deze ontstonden beide al in de maand mei. Om verwarring te voorkomen worden de totalen bekeken over 1 januari t/m 31 december.
Timing van tropische stormen
Gemiddeld komt de eerste genaamde storm pas op 9 juli opzetten. Tropische storm Arthur vormde zich al op 16 mei, erg vroeg dus. Voor orkanen is meer energie nodig. Daarom verschijnt de eerste doorgaans pas op 10 augustus. De laatste orkaan ontstaat normaal op 23 november. Dat is gemiddeld genomen ook de laatste genaamde storm.
Majeure orkanen (‘major hurricanes’) zijn zeldzaam en komen in een gemiddeld orkaanseizoen dan ook alleen voor in de piekmaanden. Dat zijn augustus, september en oktober.
Een normaal aantal tropische stormen
Uit data van het NOAA blijkt dat er gemiddeld over de jaren 1966 t/m 2009 ongeveer 11,3 genaamde stormen per orkaanseizoen waren. Daarvan groeiden er 6,2 uit tot een orkaan. Gemiddeld zien we zo’n 2,3 orkanen die categorie 3 op de schaal van Saffir-Simpson bereiken en daardoor een majeure orkaan zijn.
Als we naar het jaar 2020 (tot en met 4 oktober) kijken, blijkt dat er al 24 tropische stormen zijn gevormd. Daarmee staat 2020 nu al op een tweede plek achter het recordjaar 2005, dat in totaal 28 tropische stormen kende.
Het is niet gek dat 2020 al veel records heeft gebroken. Tropische storm Gamma is de 21e storm van 2020 die een datumrecord heeft gevestigd. Nog nooit eerder vormde zich zo vroeg in het jaar een vierentwintigste genaamde storm.
Ook genereerden de maanden mei, juli en september een ongezien aantal tropische stormen. Met 10 genaamde stormen was september 2020 zelfs de actiefste maand ooit gemeten in het Atlantisch bassin! Er zijn tot nu toe al negen tropische stormen die aan land zijn gegaan aan de continentale Verenigde Staten. Dit is ook een evenaring met het record van 1916.
Wat staat ons nog te wachten?
Als we even een snelle blik op de kaarten werpen, merken we dat er nog volop potentie aanwezig is. Op de kaart hieronder zien we nog drie potentiële nieuwe tropische cyclonen.
Ook daarna zal het seizoen nog niet over zijn. Een verder ontwikkelende La Niña werkt de vorming van tropische cyclonen alleen maar in de hand. Dat komt omdat de windschering op de Atlantische Oceaan over het algemeen afneemt tijdens een La Niña. Een tropische golf kan dan makkelijk een gesloten circulatie vormen.
Het is dus zeker niet uit te sluiten dat 2020 de boeken in zal gaan als het meest stormrijke orkaanseizoen ooit!