17 februari 2021 - 5 min. lezen
7 reacties 7

Bij ons lijkt de winter nu definitief verdwenen, maar Koning Winter slaat nu toe aan de andere kant van de Atlantische Oceaan. Grote delen van Canada, de Verenigde Staten en zelfs het noorden van Mexico worden geteisterd door extreem lage temperaturen en sneeuwval. In Texas werd zelfs de noodtoestand uitgeroepen en dreigt chaos na een black-out. Ook het openbare leven ligt op sommige plekken stil door het winterweer, met dichtgesneeuwde wegen, talrijke verkeersongevallen en geannuleerde vluchten. Wat is er aan de hand? Van waar komt deze koude-inval in grote delen van Noord-Amerika en is dit winterweer uitzonderlijk?

Deelnemen aan discussie? Ben je geïnteresseerd om deel te nemen als weeramateur of liefhebber van het weer aan het weerforum? Onderaan dit artikel krijg je bliksemsnel & gratis toegang tot alle reacties. Je kan ook je eigen weerfoto’s opladen.

Winterweer in Noord-Amerika: de oorzaak

De reden van de koude-inval in grote delen van Noord-Amerika is de grote amplitude (het op en neer gaan) van de straalstroom. Deze krachtige windstroom op zo’n 10 km hoogte is namelijk in staat om het weer aan de oppervlakte te beïnvloeden. Vooral wanneer de straalstroom sterk op en neer beweegt, zoals een golfpatroon in onderstaande afbeelding, kunnen grote massa’s koude lucht zich zuidwaarts verplaatsen. Dit was ook hier het geval.

De straalstroom maakt een flinke duik over Noord-Amerika.

In dit geval ontstond in de opwaartse tak van de straalstroom namelijk een stevig hogedrukgebied boven de Midwest USA. Het was bijzonder krachtig met waarden richting 1050 hPa in de kern, en strekte zich uit over grote delen van de USA. Aan de oostflank stroomde daardoor koude lucht (CAA of cold air advection) vanuit Canada over grote delen van de Verenigde Staten, die zelfs tot Mexico kon binnendringen. Bovendien kunnen door het continentale karakter van het continent de temperaturen een extremere vorm aannemen dan in Europa.

Extreem lage temperaturen

De inval van de Arctische lucht bracht dan ook vanzelfsprekend zeer lage temperaturen met zich mee. Op sommige plaatsen bereikte de afwijking tegenover het normaal zelfs 20 graden! De koude luchtmassa met strenge vorst (temperaturen lager dan -10 graden, op sommige plekken zelfs -30 graden) veroverde zo het Noord-Amerikaanse continent en drong zelfs binnen tot in Mexico. Normaal gezien heeft men in Houston (Texas) nu recht op een 19-tal graden, maar in plaats daarvan dwarrelt er sneeuw bij temperaturen rond het vriespunt.

De koude brengt een hoop ellende mee, vooral voor daklozen en in slecht geïsoleerde huizen die niet bestand zijn tegen de ongebruikelijk lage temperaturen in die regio’s. Verschillende mensen zijn dan ook al aan de koude gestorven. In sommige staten zitten bovendien miljoenen mensen zonder stroom na de winterstorm. Ook onder- en bovengrondse leidingen en dergelijke vriezen al dan niet gedeeltelijk dicht, wat de toevoer van bijvoorbeeld gas en water bemoeilijkt.

Op een aantal plaatsen brengt dit dan ook temperatuurrecords met zich mee, vooral in de zuidelijkere staten. De koudste temperaturen werden daarbij gemeten in Minnesota, waar het kwik zakte tot -38 graden! Ook in het noorden van Mexico vroor het echter meer dan -10 graden. Om u een idee te geven: de meest zuidelijke gebieden van de USA en de grens met Mexico ligt op een vergelijkbare breedtegraad met het zuiden van Algerije en bijvoorbeeld Saoedi-Arabië! Dat de koude dus zo ver zuidwaarts doordringt is ook in de USA een uitzonderlijk fenomeen. Een kort overzichtje wordt hieronder via enkele tweets weergegeven.

Minima Noord-Amerika
Minima over het Noord-Amerikaanse continent op 16 februari.

Sneeuwval tot in de zuidelijke staten

De koude-inval in een groot deel van Noord-Amerika bracht ook sneeuw en ijzel met zich mee. Grote delen van de Verenigde Staten zijn daardoor bedekt onder een sneeuwval, zelfs tot in de meest zuidelijke gebieden van Texas. In vele van deze meer zuidelijker gelegen gebieden is een sneeuwbedekking dan ook abnormaal. Uiteindelijk werd meer dan 70% van de USA bedekt met sneeuw.

Actuele sneeuwbedekking Noord-Amerika
Sneeuwbedekking op dit moment in Noord-Amerika. Grote delen van het continent zijn bedekt.
Afwijking normale sneeuwbedekking
Afwijking van de normale sneeuwbedekking. In grote delen van de USA is de sneeuwval dan ook abnormaal.

De sneeuw brengt ook verschillende verkeersongevallen en geannuleerde vluchten met zich mee. Zo liepen onder andere vluchten voor het transport van vaccins vertraging op. Ook voor het openbaar vervoer zijn er grote problemen door sneeuw en ijzel op de weg, ongezien in enkele regio’s.

Hoe gaat het verder de komende dagen?

Ook de komende dagen blijven nog bijzonder koud in delen van het Noord-Amerikaanse continent. Richting en tijdens het weekend zou de meeste koude zich echter opnieuw terugtrekken naar het noordoosten van de USA en later helemaal naar Canada, al blijven de nachten wel koud met kans op vorst. De koude-inval in grote delen van Noord-Amerika lijkt dus nog enkele dagen aan te houden, maar de scherpste kantjes van de winter lijken er dus de komende dagen wel uit te gaan. Begin volgende week zijn er zo opnieuw temperaturen mogelijk tot 20 graden en meer in Texas bij een heerlijk lentezonnetje.

Yoni

Door Yoni

Afgestudeerd geograaf aan de KULeuven en doctorandus binnen klimatologie/glaciologie aan de VUBrussel. Binnen NoodweerBenelux ben ik vooral bezig met het schrijven van artikels en het programmeren van tools om bepaalde weerelementen te voorspellen.


Verder lezen

Alles bekijken