Hondsdagen, de warmste dagen van het jaar
Traditioneel gezien worden juli en augustus beschouwd als dé zomermaanden bij uitstek. Soms is het zelfs zeer heet, dat hebben we in de zomers van 2018 en 2019 meegemaakt. Ook de nachten kunnen soms erg warm verlopen. Van oudsher wordt deze periode aangeduid met de hondsdagen. Wat zijn de hondsdagen precies?
- Volg de weerupdates op de voet via Facebook en Twitter
- Volgen jullie al de weerberichten op Youtube?
- Bekijk het weerbericht voor de komende dagen
Deelnemen aan discussie? Ben je geïnteresseerd om deel te nemen als weeramateur of liefhebber van het weer aan het weerforum? Onderaan dit artikel krijg je bliksemsnel & gratis toegang tot alle reacties. Je kan ook je eigen weerfoto’s opladen.
Waar komt de naam ‘hondsdagen’ vandaan?
Misschien denkt u dat de hondsdagen verband houden met ‘hondenweer’, maar eigenlijk is het net het tegenovergestelde. De hondsdagen geven namelijk de periode aan van ongeveer 20 juli t/m 20 augustus. Dat is midden in de zomer. Vaak zien we hier juist hele warme, zonnige zomerdagen in plaats van regenachtig, koel weer.
- Te warm weer in aantocht? Bestel tijdig een airconditioner op maat om verkoeling te brengen tijdens die ‘hete’ nacht.
De hondsdagen in oude tijden
De hondsdagen danken hun naam aan de ster Sirius. De oude Egyptenaren en de oude Grieken merkten op dat als het hoogzomer was, het sterrenbeeld ‘Canis Maior’ (Grote Hond) een aantal weken niet zichtbaar was ‘s nachts.
- Kijk naar de sterrenhemel met een telescoop en ontdek niet alleen sterren, maar ook kometen en planeten!
Dit komt doordat de helderste ster van Canis Maior, Sirius, tegelijk opkomt en ondergaat met de zon. De hondsdagen zijn dus vernoemd naar de periode waarin het sterrenbeeld van de Grote Hond niet zichtbaar is.
In Egypte werd er dankbaar gebruik gemaakt van de hondsdagen. Dit was namelijk meestal de tijdspanne waarin de Nijl overstroomde en vruchtbaar slib achterliet. De landbouwers konden dan opnieuw beginnen met het landbouwseizoen.
In Griekenland wist men dat de zomer haar hoogtepunt bereikte zodra Sirius ‘s nachts niet meer zichtbaar was. Daar gingen de mensen er vanuit dat ze op een aantal weken stabiel zomerweer getrakteerd zouden worden.
Warmste periode van het jaar
Ook in de Benelux wordt de term ‘hondsdagen’ nog gebruikt. Er zit geen officiële weerkundige definitie aan verbonden, maar in het algemeen spreekt men van een hondsdag als het erg warm en benauwd is.
Waarom wordt het zo makkelijk warm?
Ten tijde van de hondsdagen is er een grote kans op (zeer) warme dagen. In De Bilt (NL) zijn er gemiddeld 3,9 tropische dagen (Tmax >= 30°C) per jaar. Jaarlijks worden er daar gemiddeld 2,0 tropische dagen gemeten van 20/07 t/m 20/08, ruim de helft van het totaal dus. De meeste hittegolven spelen zich ook af tijdens de hondsdagen. Bijvoorbeeld aan het einde van juli 2019, toen de 40°C voor het eerst overschreden werd in de Benelux.
Het is tijdens deze periode ook vrijwel nooit koud. Dagen met maximumtemperaturen beneden 15°C komen slechts zelden voor. Dit wordt veroorzaakt door een combinatie van factoren.
Het zeewater van de Noordzee is het warmst in deze periode van de zomer. In augustus is de zeewatertemperatuur gemiddeld zo’n 19°C. De oogstmaand van 2006 spant de kroon met gemiddeld 23°C. Als een westenwind vanaf zee waait, wordt het dus niet echt koud. De enige manier waarop het duidelijk frisser kan worden, is als er een diepe noordelijke stroming staat met de aanvoer van arctische lucht over de Benelux. Zo’n situatie kwam bijvoorbeeld aan de orde in augustus 2014.
Het warme zeewater zorgt in combinatie met de korte nachten vaak voor hoge minimumtemperaturen. Het is dan moeilijk om het huis af te koelen, waardoor het dikwijls een tijd lang warm blijft binnen.
Ook de hoge luchtvochtigheid bij een wind vanaf zee kan ervoor zorgen dat het drukkend warm aanvoelt, zelfs als de luchttemperatuur vrij laag is.
- Meet de luchtvochtigheid, temperatuur, windsnelheid en andere weerparameters met je eigen digitaal weerstation.
Hondsdagen komen echter niet alleen voor in de eerder genoemde tijdspanne. Zo hebben we in juni 2020 al een aantal dagen meegemaakt dat het erg warm was met een hoge luchtvochtigheid.
Sommige linkjes bevatten affiliate
