De zomer van 2022 was zeer warm, droog en uiterst zonnig in de Benelux
Het zal u vast niet ontgaan zijn tijdens de afgelopen meteorologische zomer. Het was een warme zomer, niet alleen bij ons, maar ook in het overgrote deel van Europa. Grootschalige droogte was opnieuw een probleem. Alle maanden waren afzonderlijk warm, vooral augustus 2022 was een uitzonderlijk warme maand. Daarnaast bleek ook dat de drie zomermaanden (erg) zonnig verliepen. De zomer van 2022 was daardoor één van de zonnigste zomers ooit gemeten. Hoe verhouden deze statistieken zich tot ons huidige klimaat?
- Volg de weerupdates op de voet via Facebook en Twitter
- Volgen jullie al de weerberichten op Youtube?
- Bekijk het weerbericht voor de komende dagen
Deelnemen aan discussie? Ben je geïnteresseerd om deel te nemen als weeramateur of liefhebber van het weer aan het weerforum? Onderaan dit artikel krijg je bliksemsnel & gratis toegang tot alle reacties. Je kan ook je eigen weerfoto’s opladen.
Afwisseling van perioden met gematigd weer en hitte-opstoten
De zomer van 2022 werd qua weerbeeld gekenmerkt door de afwezigheid van perioden met koel weer voor de tijd van het jaar. We hadden vaak te maken met kortdurende opstuwingen van hitte uit het zuiden. Tussen de perioden van hitte lagen de temperaturen meestal rond of licht boven normaal. Juni was vrij nat, juli en augustus waren daarentegen zeer droog en daardoor kwam het ook tot grootschalige droogteproblemen in de Benelux. Alle drie de zomermaanden waren zeer zonnig, zonloze dagen kwamen zowel in Ukkel als De Bilt niet voor.
Juni 2022
De eerste maand van de meteorologische zomer, juni 2022, begon fris. De laagste temperaturen van de zomer van 2022 werden reeds op 2 juni behaald. In de Ardennen vroor het zelfs met Elsenborn als koudste plaats. Het werd er -1,0°C. Het Drentse Eelde pakte met 2,9°C de laagste temperatuur van de zomer in Nederland. Dit werd op de 21e geëvenaard in Twente. Al snel schakelden we over naar een nat Pinksterweekend. 5 juni was de natste dag van de zomer met in grote delen van de Benelux tientallen millimeters aan neerslag. In Andenne (BE) viel er 77,3 mm. In Herwijnen (NL) werd 56,4 mm opgevangen.
Hierna bleef het gematigd zomerweer, totdat we voor de eerste keer met flinke zomerhitte te maken kregen. Op 17 en 18 juni werd het voor het eerst deze zomer tropisch warm in het zuiden van de Benelux met temperaturen tot lokaal 35°C in. Het warmst werd het in Chéoux (BE) met 35,0°C. Daarna werd de warmte vanuit het noordwesten verdreven, maar enkele dagen later werd het met een zuidenwind opnieuw tropisch warm. De laatste dagen van de maand bleef het wisselvallig en de temperatuur lag rond normaal.
In totaal was juni 2022 warm, met een anomalie van de gemiddelde temperatuur tussen +0,5 en +1°C in Noord-Nederland en tussen +1 en +2°C verder naar het zuiden. Op veel plekken was de maand aan de natte kant, in het uiterste oosten van Nederland en het westen van België was de maand iets droger dan normaal. Het was nagenoeg overal zonniger dan normaal, vooral boven het midden en noorden van Nederland. Bijvoorbeeld in De Bilt komt juni 2022 in de top 3 terecht voor meeste uren zonneschijn in juni.
Juli 2022
Ook juli 2022 ging van start met normale tot enigszins koele temperaturen. Met een lagedrukgebied in de buurt van Schotland werd namelijk vrij frisse lucht aangevoerd. Een hogedrukgebied net ten zuiden van ons deed de wisselvalligheid uitdoven. Hierdoor was het meestal droog weer met slechts af en toe wat lichte regen. Vanaf 11 juli kwam er weer een hitte-opstoot op gang vanaf het zuiden, doordat het hogedrukgebied zich naar Centraal-Europa verplaatste. Op 12 en 13 juli werd het regionaal opnieuw tropisch warm. Echter trok de hitte snel weg toen een nieuw hogedrukgebied vanuit het westen op kwam zetten. De temperatuur daalde tot waarden rond normaal, maar het bleef wel droog en zonnig.
Extreem hoge temperaturen op 19 juli 2022
Ook dit hogedrukgebied trok over onze omgeving naar het oosten. In combinatie met een lagedrukgebied dat stelling nam voor de kust van Portugal, kwam er een stroming vanuit Noord-Afrika naar het noorden op gang. Het zorgde voor een korte, maar zeer intense, hete periode. Op 18 juli werd het al quasi overal 30°C of warmer met lokaal al meer dan 35 graden. 19 juli werd het nog (veel) warmer en dit was met afstand de warmste dag van de zomer van 2022. De temperatuur overtrof in het overgrote deel van de Benelux 35°C.
De hoogste waarden werden geregistreerd in het zuiden van de Benelux. Voor Nederland was dit Maastricht, waar het 39,5°C werd. In België werd het zelfs 40,0°C, namelijk in Kapelle-op-den-Bos. Het is pas de vierde keer in de meetgeschiedenis dat we 40°C hebben gehaald in de Benelux. De andere drie dagen waren 24, 25 en 26 juli 2019.
Markante afkoeling, normaal einde van de maand
Na de zeer warme 19 juli kwam het lagedrukgebied vanaf Portugal onze kant op. Op 20 juli werd het nog zomers en lokaal tropisch warm en vielen er al enkele buien. De 21e haalde de temperatuur op veel plekken geen 20 graden meer. Het was grijs en er viel regen. In het noorden van Nederland lag het grensvlak van de warme en koele lucht. Dit resulteerde in lokale, maar soms zeer zware buien. Op enkele plekken viel meer dan 50 mm regen.
De dagen erna kwam het weer tot een kortstondige hitte-opstoot waarbij het op 24 juli opnieuw tropisch was. Het einde van de maand lag de temperatuur rond normaal en was het meestal wisselend bewolkt weer. Neerslag bleef grotendeels uit, waardoor de effecten van droogte steeds duidelijker werden.
In totaal bleek juli qua temperatuur een normale maand in het noorden van Nederland. In Zuid-Nederland en België was de maand duidelijk warmer dan normaal. Verder was het zeer droog en net als in juni zeer zonnig.
Augustus 2022
In augustus bleek dat de zomer van 2022 nog veel meer voor ons in petto had. De oogstmaand begon met de zoveelste kortstondige hitte-opstoot vanuit het zuiden, waardoor we op veel plekken weer een tropische dag mochten bijschrijven op 3 augustus. Nadien kwam het tot de enige ‘koele’ periode van de maand. Een hogedrukgebied boven de oceaan zorgde voor een frisse noordwestelijke aanvoer.
Dit hogedrukgebied nestelde zich hierna voor lange tijd boven Europa. Bij ons draaide de wind naar het oosten en waren we vertrokken voor droog, zonnig en zeer warm weer. Het kwam dan ook tot een serie van 5 tropische dagen op rij, meer dan genoeg voor een hittegolf. Deze kwam op 17 augustus ten einde, toen een lagedrukgebied zorgde voor wisselvallig weer. Tijdens deze buien kwam het lokaal tot wateroverlast.
Gedurende de week daarna duurde het vrij warme, droge en zonnige zomerweer voort, totdat we opnieuw te maken kregen met tropische warmte op 24 en 25 augustus. De 25e was de warmste dag van de maand met maxima van lokaal 34 à 35°C. De laatste dagen van de meteorologische zomer was het droog, vaak zonnig en iets warmer dan normaal.
Augustus als geheel verliep in de hele Benelux zeer warm. De anomalie van de gemiddelde temperatuur lag tussen +1,5 en +2°C in het noorden van Nederland en meestal tussen +2,5 en +3°C verder naar het zuiden. In Ukkel was het de warmste augustus sinds 1833. Het was ook overal in de Benelux een zeer droge maand, hoewel de neerslag ongelijk verdeeld was. De zon scheen veel meer dan gemiddeld en het was dan ook een zeer zonnige maand. In zowel Ukkel als De Bilt kwam augustus hiervoor in de top 5 van zonnigste augustusmaanden terecht.
In totaal was de zomer van 2022 één van de warmste, droogste en zonnigste ooit
Op twee na warmste zomer ooit gemeten
De zomer van 2022 was uiteindelijk een buitengewoon warme zomer. Augustus heeft hieraan nog het meest bijgedragen. In De Bilt kwam de temperatuur gemiddeld over juni, juli en augustus uit op 18,6°C tegen 17,5°C. Het was hiermee de op twee na warmste zomer sinds 1901, achter 2018 (18,9°C) en 2003 (18,7°C). Dit gold ook voor Ukkel, daar was het met 19,6°C (normaal: 17,9°C) ook de derde warmste zomer uit de meetreeks, na 2018 (19,9°C) en 2003 (19,7°C).
Door het ontbreken van koele periodes lag het aantal warme dagen (maximumtemperatuur ≥ 20,0°C) zeer hoog. Op beide hoofdstations haalden we 81 warme dagen. Normaal zijn dit er 63,7 in De Bilt en 64,5 in Ukkel. Alleen de zomer van 2003 kende nog meer van zulke dagen, 83 in De Bilt en 85 in 2003. Er waren ook veel zomerse dagen, 28 in De Bilt (normaal: 21,9 dagen) en 36 in Ukkel (normaal: 23,9 dagen). Tenslotte waren er ook meer tropische dagen ten opzichte van normaal. In De Bilt werd het op 9 dagen tenminste 30,0°C. Ukkel telde 12 tropische dagen. Beide stations tellen in een gemiddelde zomer 5 tropische dagen.
- Het aantal zomerse en tropische dagen neemt afgelopen decennia flink toe. Hoe dat zit lees je hier.
Zeer droge zomer
Naast de hitte viel ook de droogte op. De natuur had duidelijk te lijden onder een flink neerslagtekort. Waar juni nog relatief nat was, waren juli en augustus beide zeer droog. Wanneer we kijken naar de neerslagsommen zien we ook dat deze duidelijk ondermaats waren. In De Bilt viel er gedurende de drie zomermaanden bij elkaar 152,4 mm tegen 239,3 mm normaal. In Ukkel was het nog droger, daar viel slechts 110,6 mm. In een gemiddelde zomer valt er 234,2 mm. Vanwege een aantal dagen waarop het tot zware, maar zeer lokale buien kwam, was de neerslagsom van plek tot plek sterk verschillend.
Zonnigste zomer van de 21e eeuw
Ook qua zonneschijnduur springt de zomer van 2022 eruit. Elke maand was afzonderlijk al zonniger dan normaal en opnieuw was dit vooral voor augustus het geval. In De Bilt scheen de zon in totaal 837,5 uur (normaal: 617,3 uren). Alleen in 1947 scheen de zon nog net iets langer: 839,8 uren. Ook in Ukkel was deze zomer één van de zonnigste sinds de metingen begonnen in 1887. De zon scheen er 779,2 uren (normaal: 594,9 uren). In 1947, 1959 en 1976 waren de zomers nog zonniger. Op beide hoofdstations was er bovendien geen enkele dag waarop de zon helemaal niet scheen.
