2020 was wereldwijd het op één na warmste jaar ooit gemeten
Het zal u vast niet ontgaan zijn: 2020 was in de Benelux een zeer warm jaar, In België was het zelfs het warmste jaar ooit. Ook de wereldwijde gemiddelde temperatuur was in 2020 extreem hoog. Naast 2016 steekt 2020 het hoogst uit boven de normale temperatuur van voor de Industriële Revolutie. Hoe bijzonder is dat?
- Volg de weerupdates op de voet via Facebook en Twitter
- Volgen jullie al de weerberichten op Youtube?
- Bekijk het weerbericht voor de komende dagen
Deelnemen aan discussie? Ben je geïnteresseerd om deel te nemen als weeramateur of liefhebber van het weer aan het weerforum? Onderaan dit artikel krijg je bliksemsnel & gratis toegang tot alle reacties. Je kan ook je eigen weerfoto’s opladen.
Berekening van de wereldwijde temperatuur
De wereldwijde gemiddelde jaartemperatuur wordt bijgehouden sinds 1880. Elk jaar publiceren enkele wereldwijde klimatologische diensten hun gegevens over de wereldtemperatuur van afgelopen jaar. Daarna verifieert en vergelijkt de WMO (World Meteorological Organization) de gegevens. Ze combineren de uitkomsten en komen naar buiten met een waarde voor de gemiddelde wereldwijde temperatuur van dat jaar.
Die waarde wordt vergeleken met de wereldwijde gemiddelde temperatuur van de 20e eeuw (1901-2000). Die bedraagt 13,9°C. Inmiddels is het eindrapport over 2020 gepubliceerd en daaruit bleek dat afgelopen jaar wel erg warm verliep.
- Zelf ook de temperatuur meten? Dan is dit weerstation zeker aan te raden!🌡️
Gemiddelde wereldwijde temperatuur in 2020 zeer hoog
- De Japanse nationale weerdienst (JMA) zette 2020 op de derde plaats in het rijtje met warmste jaren.
- Het Britse Met Office berekende, net zoals het NOAA (National Oceanic and Atmospheric Administration), een tweede plek.
- De datasets van NASA en Copernicus berekenden zelfs een (gedeelde) eerste plaats voor 2020, samen met 2016.
De WMO bundelde deze schattingen en bepaalde dat de gemiddelde temperatuur op Aarde in 2020 14,9°C bedroeg. Vanwege de onderlinge verschillen tussen de dataset en mogelijke meetfouten is er een onzekerheid van ±0,1°C. De gemiddelde wereldwijde temperatuur van 2020 ligt daarmee ongeveer 0,98°C hoger dan het gemiddelde van de 20e eeuw. Het is zelfs 1,2°C meer dan het pre-industriële gemiddelde (1850-1900). Daarmee blijft het jaar 2020 zo’n 0,02°C achter op recordjaar 2016.
Zeer warm 2020 ondanks La Niña
We hebben op dit moment te maken met een La Niña, dat wil zeggen een negatieve temperatuurafwijking in het zeegebied tussen Peru en Indonesië. Eigenlijk hebben we daar al mee te maken sinds de zomer van 2020.
Normaal gezien heeft La Niña een afkoelend effect op de gemiddelde temperatuur op de aarde. De tegenhanger, El Niño, zorgt er juist voor dat de gemiddelde temperatuur in dat jaar hoger ligt dan gemiddeld. De zeer krachtige El Niño van 2015-2016 heeft er mede voor gezorgd dat 2016 wereldwijd het warmste jaar ooit gemeten werd.
Het is dus zeer bijzonder dat 2020 zo dicht bij dat record kwam, ondanks het afkoelende effect van de opkomende La Niña.
Trends in gemiddelde wereldwijde temperatuur
De wereldwijde gemiddelde temperatuur van 2020 ligt dus ongeveer een graad boven het gemiddelde. De afgelopen decennia waren (vrijwel) alle jaren warmer dan normaal. En de afwijking wordt dus steeds groter.
Sowieso vormden de afgelopen 10 jaar samen de warmste decade sinds 1880. Gemiddeld waren deze 10 jaar 0,82°C warmer dan normaal. Sinds 1981 neemt de gemiddelde wereldwijde temperatuur met 0,18°C per decade toe. De laatste 6 jaren (2015 t/m 2020) waren tevens de zes warmste uit de hele reeks.
Regionale verschillen
Niet overal verliep 2020 even warm. In Ukkel was 2020 het warmste jaar sinds 1833. In De Bilt eindigde 2020 op een gedeelde eerste plek met 2014. Europa beleefde het warmste jaar ooit. Het was maar liefst 2,16°C warmer dan normaal. Ook in Azië was de afwijking in 2020 meer dan 2°C.
Het noordelijk halfrond registreerde in 2020 de hoogste gemiddelde temperatuur. Voor het zuidelijk halfrond kwam het jaar op een vijfde plek.
De grootste positieve afwijking van de gemiddelde temperatuur vinden we terug in Siberië. Daar was het jaar 2020 lokaal wel 7 graden warmer dan gemiddeld over 1981-2010. Het voorbije jaar verliep nergens zeer koud.
De temperatuurafwijking verschilt natuurlijk ook per maand. Behalve december kwam elke maand in de top 4 van de warmste terecht. Januari, mei en september waren record warm.
Andere opvallende weerfenomenen in 2020
Naast de gemiddelde temperatuur waren er nog een aantal gebeurtenissen die zeker in de recordboeken terecht zijn gekomen.
- Het jaar begon met zeer zware bosbranden in Australië. Daarbij kwamen veel mensen en dieren om het leven.
- Op 6 februari werd het in Esperanza Base in Antarctica 18,4°C. Nog nooit werd het zo warm in Antarctica.
- In Siberië was het de hele lente extreem warm. In juni werd tijdens een hittegolf een temperatuur van 38°C gemeten. Een record voor de poolcirkel.
- In Death Valley in de VS werden in juli en augustus meermaals extreem hoge maximumtemperaturen van meer dan 53°C bereikt.
- Het Atlantisch orkaanseizoen van 2020 was het actiefste ooit, met maar liefst 30 tropische stormen.
- Begin november ging supertyfoon Goni aan land in de Filipijnen. Goni is een van de zwaarste tyfoons ooit waargenomen.
- Eind november trof tropische cycloon Gati Somalië. Het is voor het eerst dat daar een tropische cycloon met orkaankracht aan land ging.
- 2020 eindigde met een record lage luchtdruk op de noordelijke Stille Oceaan. Tegelijkertijd werd er in Mongolië een extreem hoge luchtdruk gemeten.
