8 november 2020 - 5 min. lezen
2 reacties 2

In onze weerberichten hebben we het vaak over de vorming van nevel en mist. Ook afgelopen dagen werd er tijdens het ochtendgloren vaak mist gevormd. Binnen de meteorologie bestaan er echter verschillende soorten mist, elk met een andere ontstaanswijze. Heeft u zich ook al wel eens afgevraagd wat het verschil is tussen nevel en mist en welke verschillende mistvarianten er bestaan?

Deelnemen aan discussie? Ben je geïnteresseerd om deel te nemen als weeramateur of liefhebber van het weer aan het weerforum? Onderaan dit artikel krijg je bliksemsnel & gratis toegang tot alle reacties. Je kan ook je eigen weerfoto’s opladen.

Welke soorten mist bestaan er?

Mist kan verschillende ontstaanswijzen hebben. In enkele vorige artikels werd al uitvoerig toegelicht wat mist precies is. In de komende paragrafen diepen we het overzicht van verschillende types mist uit en leggen we in detail uit hoe ze ontstaan.

Wat is het verschil tussen nevel en mist?

In onze weerberichten spreken we vaak over de vorming van “nevel en mist”. Vaak worden deze termen samen vernoemd, omdat ze dezelfde ontstaanswijze hebben. Het verschil tussen beide termen zit echter in de intensiteit van het fenomeen.

Bij nevel is de concentratie van de waterdruppeltjes in de lucht lager in vergelijking met mist. Als referentie verwijzen we steeds naar de zichtbaarheid. Hoe meer waterdruppeltjes er in de lucht zitten, hoe hoger de concentratie, en hoe meer de waterdruppeltjes het zicht zullen beperken.

Verschil tussen nevel, mist, dichte mist en zeer dichte mist

Als de zichtbaarheid hoger ligt dan 1000 meter dan spreken we over nevel. Pas bij een zichtbaarheid kleiner dan 1 kilometer spreken we over mist. Er zijn echter ook verschillende soorten mist, die onderverdeeld worden op basis van de zichtbaarheid. Wanneer de zichtbaarheid zeer fel beperkt is, tot onder 200 meter, benoemen we het fenomeen met ‘dichte’ mist en bij een zichtbaarheid kleiner dan 50 meter gaat het om zeer dichte mist.

Dichte mist, met een zichtbaarheid kleiner dan 200 meter (Lydia De Busser).

Wanneer het nevelig is, ziet de lucht er ietwat heiig uit. In mistige condities is het zicht vaak erg beperkt, wat tot zeer gevaarlijke situaties kan leiden in het verkeer.

Mist kan de zichtbaarheid in het verkeer sterk beperken.

Stralingsmist

Stralingsmist is een type van mist dat het vaakst voorkomt in onze contreien. Deze ontstaat tijdens heldere nachten met zeer weinig wind. Onder brede opklaringen kan de aarde al haar warmte “uitstralen” en zo koelt het snel af. Doordat koude lucht minder waterdamp kan bevatten, zorgt de afkoeling ervoor dat de lucht verzadigd raakt en er condensatie kan optreden. De waterdamp die in de lucht zit zal dan condenseren tot water als nevel of mist.

Stralingsmist komt het vaakst voor bij zeer rustige condities, vaak onder invloed van een hogedrukgebied. Meestal gaat dit type ook gepaard met een temperatuurinversie nabij de grond, waaronder het vocht dan lange tijd gevangen blijft. In de winter kan het lang duren alvorens dit type mist opgeruimd raakt. We noemen dat vaak ook wel hardnekkig ochtendgrijs.

Soorten mist gevormd door uitstraling

Grondmist

Het afkoelingsproces o.i.v. brede opklaringen gebeurt eerst langsheen de bodem, en dan pas hogerop. Daarom zal er vaak eerst mist gevormd worden nabij de grond, die zich later eventueel kan verspreiden. Dit type van “ondiepe” mist dicht bij de grond noemen we ook wel “grondmist”.

Een voorbeeld van grondmist (Myriam Van den Broeck).

Valleimist

Om mist te vormen heb je bovendien ook vochtigheid nodig. Als er niet genoeg vocht in de lucht zit, zal er nooit (dichte) mist gevormd kunnen worden. Mist ontstaat daarom vaak eerst op plekken die sneller afkoelen, en op plaatsen waar er meer vocht beschikbaar is. Dat is vaak het geval boven waterpartijen, in (rivier)valleien en in landelijke gebieden boven de velden.

In valleien zorgt dit vaak voor prachtige taferelen, waarbij er zich hardnekkige mist vormt in de vallei, terwijl de heuveltoppen boven de mist uitsteken.

Een typisch voorbeeld van valleimist in de Vlaamse Ardennen.

Advectiemist

Advectiemist vormt zich ook bij afkoeling, maar het afkoelingsproces verloopt anders dan bij stralingsmist. Deze soort mist ontstaat wanneer warme en vochtige lucht aangevoerd wordt (we spreken ook wel over advectie van warme lucht) over een kouder oppervlak.

Deze situatie doet zich vaker voor in de herfst en winterperiode, wanneer vochtige en relatief warme maritieme lucht over een koud oppervlak stroomt. De warme en vochtige lucht koelt geleidelijk af en raakt onderweg verzadigd met water, waardoor mist zich kan vormen.

Zeemist

Zeemist is een speciale soort advectiemist. Deze ontstaat wanneer er warme lucht wordt aangevoerd over een koud zeeoppervlak. Vaak gebeurt dit in het voorjaar of tijdens de zomer, wanneer er een zeebries opsteekt. Deze zeebries voert dan warme lucht over een nog relatief koud zeeoppervlak, waardoor in een mum van tijd het weer kan omslaan van stralend zonnig naar grijs en het een pak koeler kan worden op korte tijd. Men noemt dit ook wel de “zeevlam”.

Zeemist / zeevlam boven het strand (FAL).

Stoommist

Deze mistvariant ontstaat op een andere manier dan de hierboven besproken soorten mist. Stoommist ontstaat wanner twee luchtmassa’s met een verschillende temperatuur en vochtigheidsgraad gemengd worden en de gemengde luchtsoort verzadigd geraakt met vocht. Dit type van mist ontstaat bv. wanneer er koude lucht over een warm oppervlak wordt aangevoerd. Concrete voorbeelden hiervan zijn: contrails of vliegtuigstrepen en condensatie die optreedt wanneer je warme en vochtige lucht uitademt in koude en droge omgevingslucht.

Koeltorens stoten ook stoommist uit en creëren zo artificiële wolken.

Samuel

Door Samuel

Afgestudeerd fysisch geograaf aan de KU Leuven in de specialisatie weer- en klimaat. Ik ben professioneel omgevings- en klimaatexpert en ben actief geweest als klimaatwetenschapper aan de KU Leuven. Al van kinds been af ben ik bijzonder gepassioneerd door weer en klimaat. Binnen NoodweerBenelux ben ik vooral actief als weeranalist en schrijf ik artikels over weer en klimaat.


Verder lezen

Alles bekijken

Weersverwachting Ronde van Vlaanderen 2024

15 uren geleden - 6 min. lezen
13

Natte lente na een El Niño-winter

4 dagen geleden - 7 min. lezen