15 december 2020 - 6 min. lezen
810 reacties 810

December begon fris maar ondertussen zijn de weerkaarten drastisch omgeslagen. Een strakke zuidwestenwind voert deze week milde lucht naar de Benelux met daardoor antiwinterweer. De weerkaarten tonen wel een voorzichtig signaal voor kouder weer tegen en na Kerstmis. Zou het…?

Nieuws heet van de naald! Vandaag kwam een 💣 binnen op onze crowdfunding voor de NWBNLX-APP! 📣

Deelnemen aan discussie? Ben je geïnteresseerd om deel te nemen als weeramateur of liefhebber van het weer aan het weerforum? Onderaan dit artikel krijg je bliksemsnel & gratis toegang tot alle reacties. Je kan ook je eigen weerfoto’s opladen.

Zuidwestenwind met zacht weer

Voorlopig heeft de winter in de Benelux niets in de pap te brokken. Met een strakke zuidwestenwind wordt er immers maritieme subtropische zachte lucht aangevoerd van over de Atlantische Oceaan. Het resultaat is dan ook dubbele cijfers wat de temperaturen betreft. Op maandag werd het lokaal zelfs 12°C. Dergelijke zachte temperaturen komen steeds vaker voor in december.

Komende dagen houdt de zuidwestenwind stand. Lagedrukgebieden bevinden zich niet veraf, waardoor er ook regelmatig frontale zones overtrekken. Koufronten, warmtefronten, occlusies. Ze hebben allemaal hun aandeel in het weerbeeld komende dagen.

Door de zuidwestenwind bewegen deze zones meestal vanaf de Franse grens over de Benelux, richting Duitsland. Een vast stramien dat hoort bij ons klimaat.

Zachte lucht stroomt komende dagen vanaf het zuidwesten naar de Benelux.

Zolang de lagedrukkern gevestigd blijft tussen IJsland en Groot-Brittannië zal er weinig aan deze situatie veranderen. Voorlopig lijkt dat dan ook niet te gebeuren. We vertoeven dus permanent in de WAA (warm air advection). De winter is zoek en we kunnen hem niet vinden binnen de pakweg 2000-3000 km.

Tot Kerstmis blijft het alvast zachter dan normaal met maxima rond 10°C.

Watervoorraad groeit aan

De neerslag die afgelopen dagen viel en ook komende dagen nog op de planning staat, is goed nieuws voor de watervoorraden. Recente analyses van o.a. professor hydrologie Marijke Huysman van de VUB toonden immers nog steeds een groot tekort aan grondwater, zowel in België als in Nederland. In Nederland is de toestand in het westen normaler. Vooral de oostelijke regio’s kampen daar met een lagere hoeveelheid water in de bodem dan normaal. Alle regen is dus welkom!

Troposferische Polar Vortex splitst

Terug over naar de orde van de dag dan, de winterse signalen! We maken meestal een onderscheid tussen een troposferische polar vortex (TPV) en een stratosferische polar vortex. Sudden stratospheric warmings zoals in 2018 spelen zich, zoals de naam het zegt, af in de stratosfeer. Patronen, variaties in de troposferische polar vortex, spelen zich af aan de oppervlakte en in de lagere luchtlagen. Bijvoorbeeld het poolhoog boven de Noordelijke IJszee dat zich recent gevormd heeft, heeft de compacte TPV gesplitst in ruwweg 3 afzonderlijke delen.

De troposferische polar vortex is gesplitst.

Dit is ook zichtbaar in de (ruim) negatieve AO-index. De koude lucht blijft nu minder gevangen rond de Noordpool en stroomt meer uit richting zuidelijkere breedtegraden. Als winters signaal kan dit wel tellen! Dergelijke ontwikkelingen vergroten bijna altijd de kans op kouder weer in Europa, maar dan moeten de gesplitste delen van de TPV wel goed vallen. Dat is voorlopig nog niet het geval.

Kerstcadeau voor winterliefhebbers?

Voor Kerstmis moeten we dan ook geen grote weersverandering verwachten. De zuidwestenwind lijkt stand te houden met voortdurend zachte lucht transport naar de Benelux. Pas tegen en na Kerstmis zijn er signalen voor de vorming van een “rug op de Atlantische Oceaan” aan de achterzijde van een naar het oost migrerende lagedruk-trog.

Een poging tot rugvorming staat consistent in de weerkaarten tegen de 24e december.

In een ideaal scenario voor de winterliefhebbers zoekt het poolhoog (zie vorige alinea) dan verbinding met deze rug, maar dat lijkt voorlopig nog niet te gebeuren. Het poolhoog zou ook wat van zijn pluimen verliezen op de lange termijn. Het is dus koffiedik kijken, maar er schuilt hoop voor winterliefhebbers in de weerkaarten tegen Kerstmis.

Het Europese weermodel kwam op dinsdagochtend in zijn berekeningen zelfs met een dik pak sneeuw op kerstavond in de Ardennen. Als dat nog wat verschuift is “het kot te klein” denk ik.

Een spectaculaire berekening van het Europese weermodel voor kerstavond in de Ardennen, maar voorlopig weinig betrouwbaar.

Lange termijn toont winterse opties

Het Europese maandmodel dat elke maandag en donderdag loopt, toont plots zeer interessante ontwikkelingen voor de lange termijn. De tendens van de weerregimes toont rond de 24-25e een overgang van een NAO+ regime naar een blokkade. De kans op een NAO- regime wordt dan zelfs groter dan een NAO+ regime.

Weerregimes komende 42 dagen. (ECMWF)

Voor pakweg Kerstmis is er dus weinig aan de hand. Onderstaande kaarten van de luchtdruk anomalie tonen voor de periode 14-21 december een lagedruk ten westen van GB, met aanvoer van zachte lucht met een zuidwestenwind naar de Benelux. Tijdens 21-28 december vormt er zich een rug op de Atlantische Oceaan, maar voorlopig valt deze nog niet ideaal voor West-Europa.

Anomalie luchtdruk. (ECMWF)

Tijdens de periode na Kerstmis wordt het dan echt interessant. De hogedrukanomalie boven het noorden houdt stand en migreert naar een gunstige positie voor winterweer in de Benelux. In eerste instantie levert dat een noordenwind op met koeler weer, in tweede instantie koud winterweer met een oostenwind. Ja, maar dat is lange termijn? Klopt! Maar dit is wat de weermodellen nu tonen. Komende dagen dagen kan dit uiteraard veranderen.

Anomalie luchtdruk. (ECMWF)

Als we die tendensen allemaal laten meespelen in de temperatuuranomalie is het zeer duidelijk. Tot en met Kerstmis blijft het ruim zachter dan normaal en ook natter. Daarna toont het lange termijn model 2 weken kouder weer dan normaal. Komende dagen moeten we maar zien of dit in de weerkaarten duidelijk wordt!

Temperatuur en neerslag anomalie komende 2 weken. (EFFIS)
Temperatuur en neerslag anomalie week 3-4. (EFFIS)

Om te eindigen werp ik nog een blik op de stratosferische polar vortex. Nadat deze record sterk was in oktober en november, heersen er nu meer schommelingen. De weermodellen tonen bovendien allemaal een verdere verzwakking tot “zwakker dan normaal” met potentie tot meer. Ook in de stratosfeer beweegt er dus ‘t een en ‘t ander. Krijgt de winter tegen eind 2020 een duwtje van bovenaf? Wie weet!

De Polar Vortex verzwakt komende weken. (ECMWF)

Weinig verandering dan ook voorlopig wat betreft onze kans op winterweer. Enkel op de twee weekse (aangezien we dan net in een mogelijke afkoeling zitten) is er een kleine kans voorlopig.

Binnenkort! Nieuwe website

Het is bijna zover. Tel met ons af naar een volledig nieuwe website:

Lander

Door Lander

Postdoc glaciologie/klimatologie aan de ETH Zürich en VUB. Ik woon deeltijds in Zwitserland/België. Afgestudeerd fysisch geograaf aan de KU Leuven / VUB in de specialisatie weer- en klimaat. Sinds jongs af aan gepassioneerd door weer en klimaat focus ik mij binnen het team op het schrijven van weerberichten, blogs en het ontwikkelen van onze weerkaarten.


Verder lezen

Alles bekijken