13 december 2020 - 3 min. lezen
2 reacties 2

Winterliefhebbers kijken er ieder jaar opnieuw naar uit. Een poolhoog boven het Noordpoolgebied. Concreet zien we dan in de troposferische vortex hogedruk ontstaan die de koude luchtmassa’s naar het zuiden duwt. De kans op een interessant weerpatroon met winterweer neemt dan vaak toe boven het Noordelijk Halfrond met soms de jackpot voor Europa. Hoe komt een poolhoog precies tot stand en wat zijn de effecten van dergelijk drukgebied op het weer in Europa en in de Benelux?

Deelnemen aan discussie? Ben je geïnteresseerd om deel te nemen als weeramateur of liefhebber van het weer aan het weerforum? Onderaan dit artikel krijg je bliksemsnel & gratis toegang tot alle reacties. Je kan ook je eigen weerfoto’s uploaden.

Poolhogen

Poolhogen zijn gebieden met een hoge luchtdruk, die zich bevinden rond de Noord- of Zuidpool. Ze ontstaan door zeer lage temperaturen. Koude lucht is denser (zwaarder, grotere dichtheid) waardoor deze naar de oppervlakte zakt. Dit proces genaamd ‘subsidentie’, zorgt voor hoge luchtdruk. Poolhogen gaan meestal gepaard met droog, helder en koud weer!

Een groot poolhoog op de weerkaarten van GFS. (Wetterzentrale)

Meer naar de zuidelijke breedtegraden, aan de rand van de polaire cel, zorgen convergerende winden voor een stijgende luchtbeweging. Deze zone, genaamd de extratropische convergentie zone, is het polaire front (straalstroom) met depressies en neerslag.

De verschillende cellen. (Metswift)

Het Siberisch hoog is een voorbeeld van een poolhoog dat wat verwijderd ligt van de pool. Het ontstaat door de extreem koude lucht boven het Siberisch grondgebied.

Voor een uitgebreide uitleg over de AO-index verwijs ik graag naar dit artikel. De Arctic Oscillation is een maat voor de luchtdrukafwijking op de Noordpool t.o.v. normaal. De index is negatief wanneer de luchtdruk hoger is dan normaal in het poolgebied. De index is positief wanneer de luchtdruk lager is dan normaal. Een positieve AO-index betekent dan ook een sterkere straalstroom (want de troposferische polar vortex is dan sterker).

Afwijking geopotentiële hoogte en link met AO-index. (NOAA)

Poolhoog en winterweer

Een poolhoog zorgt ervoor dat de lagedrukgebieden van de extratropische convergentie zone, ofwel troposferische polar vortex, zuidelijker komen te liggen. Dit verhoogt de kans op uitstroming van koude lucht naar lagere breedtegraden. Concreet betekent een negatieve AO-index dus een grotere kans op kouder weer op lagere breedtegraden, bijvoorbeeld in Europa of in de Benelux. Winterliefhebbers kunnen dus best duimen voor een negatieve AO-index en een goed gepositioneerd poolhoog.

AO-index relatie met winterweer.

Lander

Door Lander

Postdoc glaciologie/klimatologie aan de ETH Zürich en VUB. Ik woon deeltijds in Zwitserland/België. Afgestudeerd fysisch geograaf aan de KU Leuven / VUB in de specialisatie weer- en klimaat. Sinds jongs af aan gepassioneerd door weer en klimaat focus ik mij binnen het team op het schrijven van weerberichten, blogs en het ontwikkelen van onze weerkaarten.


Verder lezen

Alles bekijken

Weersverwachting Ronde van Vlaanderen 2024

8 uren geleden - 6 min. lezen
13

Natte lente na een El Niño-winter

4 dagen geleden - 7 min. lezen