17 september 2019 - 4 min. lezen 1 reacties

Recent verscheen er een studie die het lot van de twee grootste gletsjers van de Franse Alpen simuleerde onder verschillende klimaatscenario’s. Het opvallende resultaat was dat zowel Glacier d’Argentière als Glacier Mer de Glace tegen 2100 volledig zouden kunnen verdwijnen. Zit de Mont Blanc binnenkort zonder gletsjers of zal het toch niet zo snel gaan?

Mer de Glace doorheen de jaren. (Gletscherarchiv)

Het belang van gletsjers

Gletsjers verdienen aandacht omdat ze een cruciale indicator zijn van de klimaatverandering. Daarnaast hebben ze invloed op de watervoorziening, zeespiegelstijging, toerisme en nog veel meer. Afgelopen decennia (vooral na 1970) verloren deze ‘eeuwige’ ijsmassa’s een ongeziene hoeveelheid ijs.

In de Alpen wordt er verwacht dat tegen 2100 zo’n 60-80% van alle gletsjers verdwenen zal zijn, waardoor het bekendste Europese gebergte er helemaal anders zal uitzien. Om dit te kunnen begrijpen worden momenteel steeds meer gletsjers in detail bestudeerd, hierdoor kunnen glaciologen, klimatologen en alle wetenschappers veel kan leren over de eigenschappen van deze gletsjers en de effecten van klimaatverandering.

Iconische gletsjers, zoals bijvoorbeeld de Aletsch gletsjer, werden al uitvoerig bestudeerd in het verleden en nu vervoegen ook 2 bekende gletsjers in de Franse Alpen ook deze rij.

De iconische Argentière gletsjer. (Swisseduc)

Glacier d’Argentière en Mer de Glace

De twee grootste gletsjers van de Franse Alpen liggen allebei op de flanken van de Mont Blanc. Het gaat hierbij om Glacier d’Argentière en Mer de Glace. Beide gletsjers worden al geruime tijd geobserveerd (ijsdikte, massa balans, frontpositie), al vanaf het einde van de 19e eeuw! De onderstaande figuur laat zien dat beide gletsjers sinds het begin van de 20e eeuw bijzonder veel massa verloren hebben.

De evolutie van de Mer de Glace gletsjer. (Gletscherarchiv)

Hoe gaan de gletsjers komende jaren veranderen?

Op basis van verschillende klimaatmodellen met projecties betreffende neerslag- en temperatuurveranderingen, is het mogelijk om de massa-balans voor de komende decades te berekenen. Dit dient dan als input voor een gletsjermodel dat de evolutie van de gletsjers simuleert. Zo’n model lost talrijke vergelijkingen op en geeft uiteindelijk voor elk jaar tussen nu en 2100 weer hoe de gletsjer eruit zal zien.

Wanneer deze achter elkaar worden gezet, wordt visueel zeer duidelijk hoe de gletsjer zal evolueren. We spreken dan over ‘een gletsjersimulatie voor de toekomst’. De animatie hieronder geeft de dikte van beide gletsjers weer tussen 2015 en 2100. Het is opvallend dat beide gletsjers bij een +3°C temperatuurverandering (bijna) volledig verdwijnen.

Het front (begin) van de twee gletsjers zal het snelst terugtrekken, aangezien de dikte daar het meest beperkt is. Onderstaande grafieken geven weer dat beide gletsjers in het beste geval 3-4 kilometer terugtrekken. In het slechtste geval verliest Glacier d’Argentière tot 7 km en Mer de Glace tot 10 km. Hallucinante cijfers en dergelijke terugtrekking zal met zekerheid gevolgen hebben voor de lokale bevolking en het toerisme!

Beide gletsjers zullen in de toekomst steeds verder terugtrekken. (C. Vincent et al., 2019)

Heeft de Mont Blanc dan geen gletsjers meer in 2100?

Het antwoord daarop is… jawel. Mont Blanc is met 4807,75 meter niet voor niets de reus van de Alpen. Momenteel ligt de evenwichtslijn tussen 3000 en 3500 meter, wat wil zeggen dat daarboven nog steeds meer sneeuw valt dan dat er wegsmelt. Per graad temperatuurstijging zal die grens ongeveer 100-150 meter stijgen.

Ook in het meest pessimistische scenario, zou de evenwichtslijn onder of rond 4000 meter blijven, waardoor daarboven in 2100 zeker en vast nog ijs zal zijn. De lager gelegen gletsjers, die in feite restanten zijn van de kleine ijstijd, zullen wel volledig verdwijnen aangezien ze door de klimaatverandering niet meer in evenwicht zullen zijn.

De Mont Blanc met op de voorgrond het begin van de Mer de Glace. (C. Vincent et al., 2019)

Lander

Door Lander

Postdoc glaciologie/klimatologie aan de ETH Zürich en VUB. Ik woon deeltijds in Zwitserland/België. Afgestudeerd fysisch geograaf aan de KU Leuven / VUB in de specialisatie weer- en klimaat. Sinds jongs af aan gepassioneerd door weer en klimaat focus ik mij binnen het team op het schrijven van weerberichten, blogs en het ontwikkelen van onze weerkaarten.


Verder lezen

Alles bekijken