Smeltseizoen 2017 met impact op gletsjers
Met een hogedrukgebied boven Europa dat steeds krachtiger wordt, gaan ook wij komende dagen kunnen genieten van enkele heerlijke nazomerdagen. Het woord nazomer betekent letterlijk een zomer na de eigenlijke zomer. Met temperaturen tussen 20 en 25°C is het dan wel wat minder warm dan op de hete dagen in juli en augustus. Voor deze tijd van het jaar is 25°C minstens even uitzonderlijk als 35°C in de zomer.
Alpenweer
Ook in de Alpen wordt het de komende dagen echt genieten van strakblauwe lucht en hoge temperaturen. Het was daar de afgelopen dagen bovendien al meestal zonnig. Het smeltseizoen (of ablatieseizoen zoals dat dan heet in vaktermen) van de gletsjers loopt meestal af eind september/begin oktober.
Dit jaar begon het al vroeg te sneeuwen waardoor de grootste smelt ergens halverwege september al stopte. Door het zonnige en zachte weer van de afgelopen dagen zal de gevallen sneeuw ook op de gletsjers verder wegsmelten en zal de smelt van ijs hervatten, met de langer wordende nachten uiteraard wel minder dan in de zomer.
Smeltseizoen 2017
En zo komen we bij het smeltseizoen van de zomer 2017. Elk jaar trekken talrijke onderzoeksgroepen naar de gletsjers in de Alpen om de dikte van het ijs te meten en te analyseren hoe het met de gezondheid van de gletsjers gesteld is. Zelf mocht ik dit jaar mee met de universiteit van Brussel naar de Morteratsch- en Persgletsjer in Zwitserland.
Op de officiële cijfers van alle gletsjers is het nog eventjes wachten, maar volgens de meeste onderzoeksgroepen zal deze zomer de tweede slechtste zijn voor de gletsjers in de Alpen sinds het begin van de metingen. Vooral in juni en juli volgden de warme dagen elkaar op en smolten de gletsjers letterlijk als sneeuw voor de zon.
Het krimpen van gletsjers
De evenwichtslijn welke de hoogte is waarboven er aangroei is van de gletsjer en waar beneden er afname is van ijsdikte stijgt elk jaar. Gemiddeld bevindt deze zich nu rond 3200 meter wat voor de meeste ijsgebieden in de Alpen te hoog is om in evenwicht te zijn met het klimaat.
Evenwicht wilt zeggen dat er evenveel toename is als afname wat neerkomt op een constante: winst noch afname. Daarom dat de gletsjers elk jaar kleiner worden, ongeacht meer of minder sneeuw, koudere of warmere temperaturen. In feite zijn de gletsjers al sinds 1870 aan het krimpen, na de kleine ijstijd.
Als wetenschappers moeten we ons na de zomer dus niet meer de vraag stellen: “Zijn de gletsjers dit jaar gekrompen?” Maar wel: “Hoeveel zijn de gletsjers dit jaar gekrompen?” Of de vraag: “Welke gletsjers zijn er nog?”
(Na)zomerweer
Zoals jullie ongetwijfeld al gelezen hebben in de vorige blogs, krijgen we komende dagen een heuse nazomer periode over de vloer. Deze wordt veroorzaakt door een sterk hogedrukgebied boven Centraal- en Zuid-Europa in combinatie met depressies (en Ophelia) over de Atlantische Oceaan.
Tussen deze twee systemen wordt bijzonder zachte lucht naar het noorden gepompt waardoor de temperaturen aanzienlijk zullen stijgen. Kijken we naar de temperaturen voor de Alpen dan zien we dat de nulgradengrens op zondag en maandag zal stijgen tot 4000 meter.
Geen goed nieuws dus voor de lagergelegen gletsjers (skigebieden) waar de smelt vrij hard zal toeslaan. Het enige positieve komt van de erg droge lucht die smelt noch sublimatie promoot. Bij de aanvoer van vochtige lucht smelt het namelijk veel sneller.
Weersverwachting volgende week?
Alvast tot woensdag blijft de hoge druk domineren met onafgebroken zonneschijn en hoge temperaturen. Daarna zou een Atlantische depressie over de Britse Eilanden dichterbij schuiven maar of de invloed van deze ook de Alpen zal bereiken is nog hoogst onzeker.
Hernieuwde hogedrukopbouw vanuit Spanje met hoge temperaturen is even goed mogelijk. Het mag duidelijk zijn dat een echte winteranbruch met sneeuw tot lage hoogte er nog niet meteen inzit.
Tot slot nog een prachtige foto uit het Franse Peisey Vallandry. Wat een mooie herfstkleuren om het weekend en de nazomerse periode in de gaan!
