26 juni 2021 - 7 min. lezen
97 reacties 97

De afgelopen weken kreeg de Benelux regelmatig te maken met onstabiel weer en verschillende regen- en onweersbuien. Ook vandaag en morgen, 26 en 27 juni 2021, zijn er opnieuw onweerskansen. Liefhebbers van klank- en lichtspel kunnen dan ook weer uitkijken naar mogelijk enkele felle onweders, met daarbij gebruikelijk kans op veel neerslag, hagel en windstoten. In onderstaande blog bespreken we wat we zoal mogen verwachten van de onweerskansen op zaterdag 26 en zondag 27 juni 2021.

Deelnemen aan discussie? Ben je geïnteresseerd om deel te nemen als weeramateur of liefhebber van het weer aan het weerforum? Onderaan dit artikel krijg je bliksemsnel & gratis toegang tot alle reacties. Je kan ook je eigen weerfoto’s opladen.

Synoptische situatie

Quasi-stationair hoogtelaag in de Golf van Biskaje

De weerkaarten worden in onze regio gedomineerd door een zogenaamd “hoogtelaag” of “cut-off low”, een lagedrukgebied op hoogte. Dit draagt flink koude bovenluchten met zich mee en bevindt zich momenteel in de buurt van de Golf van Biskaje, waar het de komende 24 tot 48 uur zowat ter plaatse blijft trappelen. Een jet streak krult zich op hoogte rondom het laag, om tegen zondagavond aan de oostelijke flank te liggen. Het bijbehorende lagedrukgebied aan de grond, met ingebedde thermische vore, schuift langzaam op richting het noordoosten.

Een complexe synoptische situatie met een lagedrukgebied over Frankrijk, wat gekoppeld is aan een hoogtelaag (KNMI).

Atmosferische onstabiliteit en windschering

De komende dagen staat er aan de grond een oost tot zuidoostelijke luchtstroming, waarbij de Benelux met een relatief warme en vochtige grenslaag te maken krijgt, met later op zondag dauwpunten tot 18 graden of zelfs iets meer. Op zaterdag zijn op meerdere plaatsen al zomerse temperaturen mogelijk, op zondag gaan we plaatselijk zelfs richting 28 of 29 graden. In combinatie met de nabijheid van het hoogtelaag, en bijbehorende iets koudere bovenluchten, zal er opnieuw atmosferische onstabiliteit worden gegenereerd in de vorm van CAPE. Vooral op zondag wordt daarbij behoorlijk wat CAPE berekend, tot 1500 J/kg volgens AROME. GFS houdt het eerder op een 1000-tal J/kg.

Op zondag wordt een behoorlijke hoeveelheid CAPE berekend (AROME, meteociel).

Het is daarbij vrij rustig op de weerkaarten in onze omgeving, met een jet streak die voorlopig ver genoeg op afstand blijft. Ook onderin is er relatief weinig dynamiek te vinden. De wind shear blijft daarbij over het algemeen beneden 20 kts op zaterdag. Op zondag is deze iets prominenter aanwezig, en kan het oplopen tot 30 kts of lokaal iets meer. Dan kan er meer organisatie optreden in de buien. Echte dynamische onweersbuien, zoals supercells, zullen we echter waarschijnlijk niet zien de komende 24 tot 48 uur.

Trigger

Op zoek naar mogelijke triggers dan. Op zaterdag lijkt er geen echte trigger aanwezig te zijn om de onweersbuien te helpen vormen. Convectieve initiatie zou dan vooral van de grond moeten komen, door het elimineren van CIN door opwarming en/of vochtaanvoer. Morgen, zondag, liggen de kaarten anders en lijkt er ook een dynamische forcering aanwezig te zijn, met sterke verticale stijgbewegingen in de atmosfeer. Bovenluchtdivergentie en een naderende convergentiezone (thermische vore) lijken hierbij de meest verklarende factor te zijn.

Op zondag doen er zich sterke stijgbewegingen voor in de atmosfeer, wat kan helpen voor het ontstaan van onweersbuien (GFS, wetter3).
Een convergentiezone, gelinkt aan de thermische vore, ligt op zondagnamiddag boven België en kan helpen aan verticale stijgbewegingen (GFS data).

Bespreking onweerskansen

Onweerskansen zaterdag 26 juni 2021

Op zaterdag loopt de CAPE op sommige plaatsen op tot 1000 J/kg of iets meer, waarbij het dynamisch aspect afwezig is (wind shear veelal beneden 20 kts). Ook is, zoals eerder gezegd, niet echt een dynamische forcering aanwezig. Vooral dagelijkse opwarming en het oplopen van de dauwpunten, eventueel in combinatie met orografische triggering nabij de Ardennen, zou voor het ontstaan van plaatselijke buien moeten zorgen. De vorming van buien zal dus puur convectief moeten gebeuren. Op de meeste plaatsen wordt de convectietemperatuur bereikt, waardoor dit ook wel eens zou kunnen lukken. Waar en wanneer dit gebeurt, is in dit soort situaties moeilijk te voorspellen…

Sounding voor De Bilt zaterdagnamiddag (AROME). De convectietemperatuur is bereikt en er wordt behoorlijk wat CAPE gegenereerd. Het synoptische windveld is zwak met weinig wind shear.

Enkele wolken kunnen dus flink doorgroeien en zich transformeren tot onweersbuien. Dit kan verspreid in de Benelux gebeuren, maar blijft een plaatselijk fenomeen en dus niet elke regio lijkt te maken te krijgen met deze onweersbuien. Het gaat dan vooral over “single cells” of “pulse buien” met weinig organisatie. Wel is het zo dat de wind op hoogte relatief zwak is, waardoor een bui veel neerslag kan opleveren wegens het traag voort trekken door de synoptische wind.

Verspreid over de Benelux is er kans op onweer op zaterdag.
Plaatselijk kunnen er dan ook stevige regen- of onweersbuien vallen, maar het is plaatselijk en gebeurt zeker niet overal.

Wat betreft de randverschijnselen moeten we echter vooral de mogelijkheid tot hagel in het oog houden. Plaatselijk zouden er bij de stevigste onweersbuien hagelbollen tot 1.5 cm grootte kunnen bijzitten. Wat betreft windstoten lijkt het risico minder groot te zijn. De synoptische wind is zwak en DCAPE is relatief laag. Eventuele windstoten zouden dan enkel gelinkt kunnen worden aan ‘precipitation loading’, het meesleuren van grote pakketten lucht door hevige regenval. De meeste modellen komen echter niet met significante windstoten.

Maximale hagelgrootte voor zaterdag.

Onweerskansen zondag 27 juni 2021

Ook op zondag zijn er opnieuw onweerskansen. De temperaturen lopen nog wat hoger op en halen plaatselijk 28 of 29 graden. Dauwpunten lopen alweer op tot plaatselijk meer dan 18 graden, en ook de iets kouder wordende bovenluchten van het naderende hoogtelaag speelt waarschijnlijk een rol. CAPE loopt op tot plaatselijk meer dan 1500 J/kg, en de windschering is iets prominenter aanwezig dan op zaterdag. Deze bevindt zich veelal in de grootte-orde 20 tot 30 kts, met daardoor ook meer kans op georganiseerde “multicells”. De eerder genoemde triggers (thermische vore, orografie en bovenluchtdivergentie) zouden er ook voor zorgen dat er op veel grotere schaal onweersbuien zullen ontstaan dan zaterdag.

Op veel grotere schaal kunnen er dan regen- en onweersbuien ontstaan. Meer naar het noorden toe zou het droog kunnen blijven (HARMONIE).

De verwachting is dat vooral over delen van Wallonië en Vlaanderen in de loop van de namiddag onweersbuien zouden ontstaan, die dan min of meer samenklonteren en verder noordwaarts trekken naar Nederland. In de loop van de avond zou de voeding wel grotendeels wegvallen, waardoor ze slechts in verzwakte vorm het midden van Nederland zouden bereiken. Over het noorden zou het mogelijk zelfs helemaal droog blijven.

In de loop van zondag loopt de CAPE flink op (AROME).

Wat betreft de randverschijnselen staat er opnieuw de mogelijkheid tot hagel in de weerkaarten, tot 1.5 of 2 cm grootte. Wat betreft windstoten lijkt het risico op zondag groter te zijn dan zaterdag. De synoptische wind en de wind shear is wat sterker en DCAPE is ook iets groter. Voorlopig komt HARMONIE en ICON-D2 met plaatselijk 70 of 80 km/h, AROME zelfs tot 90 km/h. Over het midden en noorden van Nederland is de kans op onweersbuien en bijbehorende randverschijnselen op zondag kleiner. Al bij al dus opnieuw boeiende dagen voor de onweersliefhebber en een situatie om in de gaten te houden de komende uren!

Bij de buien op zondag is er ook kans op windstoten.

Yoni

Door Yoni

Afgestudeerd geograaf aan de KULeuven en doctorandus binnen klimatologie/glaciologie aan de VUBrussel. Binnen NoodweerBenelux ben ik vooral bezig met het schrijven van artikels en het programmeren van tools om bepaalde weerelementen te voorspellen.


Verder lezen

Alles bekijken

Weersverwachting Ronde van Vlaanderen 2024

11 uren geleden - 6 min. lezen
13

Natte lente na een El Niño-winter

4 dagen geleden - 7 min. lezen