26 juni 2023 - 7 min. lezen
1 reacties 1

Na een natte maart en april begon ook de laatste maand van de meteorologische lente, mei 2023, met twee wisselvallige weken. Echter bleek mei dit jaar een maand met twee gezichten, want de tweede helft van de maand verliep zonder neerslag en met veel zonneschijn. De temperatuur schommelde veel gedurende de maand, maar tot hitte kwam het nog niet. Hoe staat dit in verhouding tot een gemiddelde meimaand in ons huidige klimaat?

Deelnemen aan discussie? Ben je geïnteresseerd om deel te nemen als weeramateur of liefhebber van het weer aan het weerforum? Onderaan dit artikel krijg je bliksemsnel & gratis toegang tot alle reacties. Je kan ook je eigen weerfoto’s opladen.

We begonnen de maand mei met enkele koele dagen. Tijdens de nachten kon het soms nog goed afkoelen, doordat het helder was. De nacht naar 3 mei was het koudst, de temperatuur daalde zelfs tot rond het vriespunt of daaronder op diverse plekken in het binnenland. Op vliegbasis Twenthe in het oosten van Nederland koelde het zelfs af tot -2,2°C. Dit was de laagste temperatuur van mei 2023 in Nederland. In het Belgische Elsenborn was het nog iets kouder. Hier was het minimum -3,1°C , de laagste temperatuur van mei 2023 in België.

Op 4 mei veranderde de synoptische situatie. Een lagedrukgebied nestelde zich ten westen van de Britse Eilanden en zorgde bij ons voor een zuidelijke stroming met warm air advection. Daardoor werd het ineens een stuk warmer en dat resulteerde in de eerste officiële warme dag (maximumtemperatuur tenminste 20,0°C) op de hoofdstations Ukkel en De Bilt. Vergeleken met ons huidige klimaat was dit aan de late kant. Echter steeg het kwik in Ukkel tot 25,3°C, waardoor het hier ook meteen de eerste zomerse dag van 2023 was en tevens de warmste dag van mei 2023.

Waar het op 4 mei nog zonnig en droog was, werd het vanaf 5 mei wisselvalliger met een onstabiele set-up. Het kwam die dag tot pittige buien, die lokaal zelfs voor wateroverlast zorgden. Door het ontstaan van de bewolking en buien was het iets minder warm, maar nog steeds lag de temperatuur de dagen erna rond 20°C, iets bovengemiddeld voor begin mei. Tussen 6 en 8 mei vielen er vooral lokale buien. Op veel plekken bleef het droog, maar de buien die vielen waren stevig en zorgden vaak voor tientallen millimeters regen. Soms zorgde dat ook voor wateroverlast.

Afwisseling van koelere en warmere perioden

Vanaf 9 mei draaide de stroming terug naar het noordwesten en daalde het kwik tot rond 16°C in de middag. Tevens was de 9e erg nat met op uitgebreide schaal meer dan 10 mm neerslag. De dagen erna was het dan weer juist lokaal wisselvallig, met zeer lokale buien, die soms voor wateroverlast zorgden. Zo viel er op 11 mei tot 26,8 mm in Lelystad (NL) en tijdens een zwaar onweer werd er in Herent (BE) zelfs 75,6 mm opgevangen.

Op 12 mei werd het opnieuw warmer onder invloed van een oostelijke stroming. De temperatuur steeg weer tot rond of boven 20°C in de middag en daarnaast klaarde het flink op met veel ruimte voor de zon. Dit markeerde het begin van een lange periode van (zo goed als) droog weer, die tot het einde van de maand zou aanhouden. Het synoptische patroon was daarbij nagenoeg de hele tweede helft van mei hetzelfde. We zagen een geblokkeerd patroon met een hogedrukgebied boven de Britse Eilanden en de Atlantische Oceaan. Tegelijkertijd vonden we lagedrukgebieden vooral in het zuiden van Europa, waar stevige buien in sommige regio’s voor overstromingen zorgden. Bij ons was het droog en was er op de meeste dagen veel ruimte voor zonneschijn.

De temperatuur werd in de tweede helft van mei sterk beïnvloed door de heersende windrichting. Vaak was deze noordelijk, waardoor warme lucht uit het zuiden ons niet kon bereiken en het kwik lag dan ook tussen 15 en 17°C. Op de Waddeneilanden en in het uiterste noorden van Nederland was het steevast enkele graden koeler, doordat de wind hier direct over de (nog) koele Noordzee streek. Van 19 tot en met 22 mei bouwde het hogedrukgebied een nieuwe kern op boven Scandinavië en steeg de temperatuur onder invloed van een oostelijke, continentale stroming. Lokaal werd het de 22e zomers warm.

De laatste week van de maand dook de wind terug naar het noorden tot noordwesten en dat drukte de temperatuur. Echter bleef ook nu de zon prominent aanwezig en dat maakte voor het gevoel veel goed. In het weekend van 27 en 28 mei was het opnieuw iets warmer, net zoals op de laatste dag van mei 2023. Op de 31e werden ook de hoogste temperaturen van de maand gemeten, respectievelijk 25,8°C in Ell (NL) en 26,7°C in Kapelle-op-den-Bos (BE).

In totaal was mei 2023 vrij zonnig en redelijk droog

Temperatuur

Mei 2023 werd gekenmerkt door een afwisseling van warmere en koelere perioden. In totaal hebben de effecten hiervan elkaar geneutraliseerd, want de maand kent een normale gemiddelde temperatuur. In De Bilt was het in mei 2023 gemiddeld 13,5°C, tegen 13,4°C normaal. Ukkel kwam uit op een gemiddelde temperatuur van 14,0°C, tegen 13,9°C normaal. Binnen de Benelux waren de verschillen klein, wel viel op dat het in de noordelijke kustgebieden frisser was dan gemiddeld in mei. Dat valt te verklaren door de vele dagen met noordenwind, waardoor het frisse water van de Noordzee de temperatuur drukte.

Het aantal warme dagen lag in De Bilt iets boven het langjarig gemiddelde met 13 dagen tegen 10,8 normaal. In Ukkel werd het slechts op 8 dagen 20°C of meer, tegen 10,7 dagen normaal. Het aantal zomerse dagen (temperatuur van minstens 25,0°C) lag in mei 2023 duidelijk lager dan gemiddeld. In Ukkel was dit er één (normaal: 2,9 dagen) en in De Bilt waren er geen zomerse dagen (normaal: 3,6 dagen).

De gemiddelde temperatuur in mei in De Bilt (boven) sinds 1901 en Ukkel (onder) sinds 1833. Qua temperatuur was mei 2023 gemiddeld.

Neerslag

Wat betreft neerslag zagen we dat mei 2023 in twee helften kon worden opgedeeld. De eerste helft was nat, met regelmatig regen of buien. De buien waren vaak lokaal van aard en dat zorgde ervoor dat er lokaal tientallen millimeters aan neerslag viel, maar op andere plekken viel bijna niks. Vanaf 16 mei was het zo goed als droog en werd vrijwel nergens in de Benelux meer neerslag geregistreerd.

Alles bij elkaar genomen was mei een vrij droge maand. In De Bilt viel in totaal 55,7 mm, dicht bij de normale waarde van 59,3 mm. Ukkel zat iets onder het langjarig gemiddelde met 48,8 mm tegen 59,7 mm normaal. De verschillen waren groot van plek tot plek, maar in het algemeen was het droog in het westen en oosten van de Benelux. In een strook over het midden van de Benelux viel ongeveer de normale hoeveelheid neerslag, lokaal iets meer.

De neerslagsom in mei in De Bilt (boven) sinds 1898 en in Ukkel (onder) sinds 1880. Op beide locaties viel er in mei 2023 minder regen dan gemiddeld.

Zonneschijn

De zon scheen in mei vaker dan gebruikelijk, in tegenstelling tot de sombere maart en april van dit jaar. In De Bilt scheen de zon 268,1 uur. Mei is hier gemiddeld gezien de zonnigste maand van het jaar met 217,5 zonuren. Mei 2023 valt net buiten de top 10 zonnigste meimaanden sinds 1901. Ook in Ukkel was het zonnig, met 230,6 zonuren tegen 198,3 uur normaal. In het noorden van Nederland lag het aantal uren zonneschijn rond normaal. Hier ontstonden onder invloed van de noordelijke wind gemakkelijker wolkenvelden.

Het aantal zonuren in De Bilt in mei sinds 1901. Mei 2023 was hier zonnig en viel net buiten de top 10 van zonnigste meimaanden uit de meetreeks.

Pim

Door Pim

Student Bodem, Water, Atmosfeer aan de Wageningen Universiteit (Nederland). Van jongs af aan ben ik al gepassioneerd door het weer! Mijn focus ligt op het schrijven van artikels rond tropische stormen.


Verder lezen

Alles bekijken