Kan een gletsjer gered worden met kunstsneeuw?
De gletsjers in de Alpen smelten razendsnel weg. Projecties tonen aan dat aan het huidige tempo 90% van het ijs tegen het einde van deze eeuw kan verdwijnen. Dit heeft Zwitserse en Nederlandse wetenschappers er toe aangezet om na te denken over een methode om gletsjers te redden van de ondergang. Volgend jaar worden de financieringsaanvragen ingediend: er zijn ideeën met kunstsneeuw.
- Volg de weerupdates op de voet via Facebook en Twitter
- Volgen jullie al de weerberichten op Youtube?
Deelnemen aan discussie? Ben je geïnteresseerd om deel te nemen als weeramateur of liefhebber van winterweer aan het weerforum? Onderaan dit artikel krijg je bliksemsnel & gratis toegang tot alle reacties. Je kan ook je eigen weerfoto’s opladen.
Gletsjers en water in de Alpen
Gletsjers komen nog steeds voor in een groot deel van de Alpen. Dat gaat de komende jaren echter stilaan veranderen. De opwarming van de aarde zorgt ervoor dat de gletsjers uit balans zijn en dat ze moeten krimpen/dunner worden in het streven naar evenwicht. Dat evenwicht wordt echter niet bereikt aangezien de temperaturen jaarlijks blijven stijgen. De projecties zijn dan ook dat tegen het einde van de 21e eeuw tot 90% van het gletsjerijs in de Alpen kan verdwijnen.
De gletsjers in Zwitserland bevatten momenteel zo’n 57 miljard kubieke meter water als ijs. Dit is zoet en waardevol water. Indien gletsjers terugtrekken en wegsmelten, zullen de rivieren steeds minder water van hun bron krijgen. Als er dan in de zomer geen neerslag valt, voorkomt momenteel alleen het gletsjerwater dat de rivieren in de vallei uitdrogen. De watervoorziening zoals we die vandaag de dag kennen zal bijgevolg niet meer werken.
Kan de terugtrekking van een gletsjer gestopt worden?
Gletsjers trekken terug omdat ze uit balans zijn. Er valt te weinig sneeuw om de smelt tijdens de zomermaanden te compenseren. Het resultaat is een netto verlies. De oplossing lijkt dus simpel: “Zorg ervoor dat de gletsjer terug in balans is.” Dat kan door 1) voor meer sneeuw te zorgen of 2) voor minder smelt te zorgen.
De tweede optie werd afgelopen jaren al toegepast op bijvoorbeeld de Rhône-gletsjer in Zwitserland. Na de winter wordt steevast een deel van de gletsjer ingepakt met een wit zeil. Dit zeil zorgt voor een verlaging van de smelt door een afname van de rechtstreekse zonne-instraling en een verhoging van het albedo (witte kleur – terugkaatsing zonlicht).
Een methode die goed werkt, maar wel enkel op lokale schaal kan worden toegepast en bovendien het uitzicht van de gletsjer drastisch verandert. Niet echt duurzaam maar het zorgt er wel voor dat het water dat gevangen zit in het ijs, aanwezig blijft.
Gletsjers redden met kunstsneeuw?
Een andere manier is om voor meer accumulatie te zorgen, meer sneeuw dus! Glacioloog Felix Keller, uit Graubünden in Zwitserland, was gefascineerd door dit idee en begon samen met glacioloog Hans Oerlemans uit Nederland na te denken over de mogelijkheden ervan op de grote Morteratsch gletsjer in het zuidoosten van Zwitserland met als naam: ‘Mortalive’.
Het concept is simpel. Tijdens koele nachten/dagen in de zomermaanden wordt een grote massa kunstsneeuw geproduceerd over 0.8 km2 van het midden van de gletsjer. Dat gebeurt met smeltwater dat aan de voorzijde van het ijs wordt opgevangen. Op die manier is het ijs in die zone beschermd tegen de zon (met sneeuw) en verhoogt de accumulatie (en dus de totale balans) van de gletsjer.
Kabels met kunstsneeuw-spuiters (4000-5000) worden over de gletsjer (meer dan 500 m) van de ene kant van de vallei naar de andere gespannen. Bijna alle innovatieve bedrijven in Zwitserland werken mee aan het project. Momenteel wordt nagegaan of de sneeuw kan geproduceerd worden met drukverschillen van bijvoorbeeld smeltwater, waardoor er geen elektriciteit nodig zou zijn.
In het geval van een stabiliserende toename van de temperatuur, zou de terugtrekking van de gletsjer over 10-20 jaar tot stilstand komen. Mogelijk volgt nadien zelfs een vooruitgang van de gletsjer.
Er blijven echter belangrijke vragen. Zal er genoeg smeltwater zijn om de kunstsneeuw te produceren? Wat met het geschatte prijskaartje van tientallen miljoenen Zwitserse frank? Een test-versie op kleine schaal toont momenteel aan dat het concept werkt, maar zou het ook op een grote gletsjer kunnen worden toegepast?
Moeten de gletsjers gered worden?
Het eeuwige ijs in de Alpen lijkt aan een einde van een tijdperk te komen. We stevenen af op een gebergte zonder ijs. Kunnen we de gletsjers redden van een ondergang? Waarschijnlijk wel, op lokale schaal. Maar moeten we ons niet afvragen of dit duurzaam en de moeite is?
Gletsjers zijn cultureel erfgoed en al decades lang worden ze gebruikt om klimaatverandering te bestuderen. Maar het lijkt dat ze ons nog niet genoeg geleerd hebben. Moeten we niet de oorzaak aanpakken in plaats van de symptomen te bestrijden?
