Fotografie en de zonsverduistering
Het weer, dat is pure kunst. Elke dag komen de mooiste wolken en fenomenen voorbij en wij als liefhebbers van het weer hebben daar een extra oogje voor. Het spreekt dan ook voor zich dat wij ons al deze momenten nog lang willen herinneren (neem nu de zonsverduistering, om actueel te blijven). Daarom hebben wij allemaal degelijk fotografisch materiaal om deze tak van de natuurfotografie in de verf te zetten.
In volgend artikel omschrijf ik de kunst van de weerfotografie en ga ik als extra ook nog de zonsverduistering onder de loep nemen. Niet echt een weerfenomeen, maar hoe dan ook brandend actueel!
Fotografie is meer dan wolken schieten!
Het is een logisch feit dat ieder van ons, mits de juiste kennis, de juiste materialen en de juiste instelling, zichzelf perfect kan ontplooien als weerfotograaf. Uiteindelijk komt het weer altijd en overal voor, elke dag anders, elke dag uniek. Maar hoe maak je dan de beste foto’s van het weer en de natuur? Er zijn genoeg boeken over (natuur)fotografie en ook het internet is een eindeloze bron met correcte info, maar het belangrijkste motto hier is echter de gekende ‘al doende leert men’.
Zo breng ik ook steeds meer kwaliteit in mijn foto’s, omdat ik met elke foto die ik maak, ik ook weer een ervaring rijker ben voor latere fotomogelijkheden. Ik vind het persoonlijk ook belangrijk dat je veel gevoel legt in elke foto die je maakt. Het weer is op elk moment uniek, dus moet jij als fotograaf dat uniek moment een extra dimensie kunnen geven. Als je achteraf dan de beelden die je hebt geschoten herbekijkt en deze geven je een hemels gevoel, dan weet je dat ze écht geslaagd zijn.
- Ontdek enkele unieke tips voor weerfotografie van Karin Broekhuijsen
Hoe begin je met weerfotografie?
Als weerfotograaf is het uiteraard nuttig om het weer (actief) te volgen. Als er interessant weer op komst is, moet je dat natuurlijk eerst vooraf weten, dan weet je wanneer je een fotogeniek moment kan opwachten. Dat kom je allereerst via ‘het weer op uw locatie‘ op onze eigen NoodweerBenelux site te weten! En op het moment zelf moet je gewoon kijken, kijken, kijken! En als het mogelijk is, een locatie opzoeken die extra ‘flair’ geeft aan je weerbeeld. Zo weet ik bij overstromingen steevast de beek iets verderop te vinden.
In het vervolg van dit artikel zal ik zowel de technische elementen (materiaal, instellingen…) als de meer subjectieve elementen (compositie…) wat omschrijven. Ik ga uit van het principe dat de beste fotomogelijkheden diegene zijn die je spontaan ziet, als je ze al opmerkt. Zo ontstaan vaak de beste foto’s. Je moet er als fotograaf een goed oog voor hebben!
Geef je weerfoto een persoonlijke touch
Compositie is zoiets waar je een oog voor moet hebben. Een overstroomde beek heeft nu eenmaal iets extra als de ondergaande zon erin weerspiegelt staat! Of als je een ijspegel ziet met glinsterend water erachter, een regenboog met een waterval. Probeer ook het landschap waarin je je foto neemt te combineren met het weerelement dat de aandacht trekt!
Bovendien kijkt het beter als je het onderwerp (zoals een ondergaande zon) niet in het midden van je foto zet, maar op een andere positie. Vaak wordt hiervoor de 1/3e-regel gehanteerd. Concreet en simpel voorbeeld van deze regel: 2/3e van je foto naar de lucht/wolken/weer, en 1/3e van het beeld is dan voor het landschap.
Het centrale onderwerp dat je op beeld wilt vastleggen kan je steeds extra beklemtonen. Bijvoorbeeld bij een zeer winderig weertje kan je de beweging van de bomen vastleggen door een iets langere sluitertijd te gebruiken. Zo kan je eindeloos mogelijkheden bedenken. Het materiaal waarmee je de foto maakt is belangrijk, maar de fotograaf zelf maakt uiteindelijk de foto. Jijzelf bent dus het belangrijkste element bij elke foto!
Materialen en instellingen voor weerfotografie
Ikzelf gebruik een Nikon D5200 spiegelreflex als camera, dus ik zal ook mijn voorbeelden spiegelen aan mijn camera, maar ook Canon, Sony, enzovoort hebben gelijkaardige opties. Uiteraard geldt, hoe duurder uw camera, hoe beter de kwaliteit van de foto en de opties tot bewerking. Maar ook nog eens herhalen: vooral de fotograaf zelf maakt de foto!
Spiegelreflexcamera’s zijn de beste, maar ook duurste opties voor weerfotografie. Uiteraard hebben andere camera’s ook hun voordelen! Een handycam heeft zeer goede kwaliteiten voor het maken van video’s, een GoPro kan alle weersomstandigheden aan en is zeer duurzaam en een kleinere compact camera is veel lichter en makkelijker in omgang. Maar ik verkies het gebruik van een spiegelreflex, vanwege de eindeloze opties en kracht van de lens, waardoor je op elk moment de perfecte foto kan maken. Net dat is in de wisselende wereld van het weer zeer belangrijk!
De belangrijkste instellingen zijn sluitertijd, diafragma en ISO. Sluitertijd is de tijdsduur waarop licht kan invallen op je sensor. Zo kan je bij stromend water bijvoorbeeld de stroming accentueren door een iets langere sluitertijd te kiezen. Bij een zeer korte sluitertijd zal het water als het ware ‘stilstaan’. De tweede instelling is het diafragma.
Hiermee kies je hoe groot de opening voor de sensor is en dus hoeveel licht er op de sensor valt, binnen de gegeven sluitertijd. Een klein getal betekent een grote opening, een groot getal een kleine opening, even wennen dus. Tenslotte is er nog de ISO, dat is de lichtgevoeligheid. Hiermee bepaal je hoe gevoelig de sensor is aan het licht dat erop valt.
Meestal hanteer ik een vrij lage ISO, gaande van 100 (tevens het laagste dat mijn camera kan gaan) tot 250. Hogere getallen heb je vooral nodig bij onderwerpen die zwakker licht uitstralen (zoals sterren of de maan), maar bij een hoge ISO krijg je wel ruis. Ruis vermijd je liever, het maakt je afbeelding ‘korrelig’.
Als stormjager ben ik uiteraard vooral bezig met het fotograferen van onweer. Dan is een stevig statief ook zeer belangrijk! Dat moet wel eens een windstoot kunnen weerstaan. Manfrotto is hiervoor een uitstekend merk.
Ook een goede lens is uiterst belangrijk. De camera zelf mag dan wel de foto verwerken, het is de lens die het beeld ‘opneemt’. Ikzelf heb een 18-55 mm lens voor het brede werk en panorama’s, maar ook een 70-300 mm lens voor close-ups, details en verre objecten zoals de maan of de sterren. Een lens is wel duur, dus kies je lens slim! Mijn tweede lens die ik gebruik voor onze foto’s heeft ruim 600 euro gekost, een serieuze investering dus!
Hoe fotografeer ik een bliksem het best?
Een aparte tak van de weerfotografie, eentje waar ik mezelf de komende maanden en jaren extra wil op trainen, is de bliksemfotografie. Daar komt heel wat meer bij kijken. Het makkelijkste is bliksem fotograferen tijdens de nacht. Omdat er dan geen natuurlijk licht is, kan je langere sluitertijden gebruiken en je kans verhogen om een bliksemschicht in beeld te krijgen.
Dan heb je sowieso een statief nodig. Een draadontspanner is ook zeer handig. Hiermee kan je de camera bedienen via een aparte knop, zo hoef je de camera zelf niet aan te raken en verlaag je de kans op storende beweging op je foto. Er komt steeds een dosis geluk bij kijken, maar als je het juist aanpakt, is het zeker goed mogelijk om bliksem in beeld te krijgen.
Je zet de camera op het statief en zet hem klaar in de richting van het onweer. ISO zet je steeds op de laagste waarde, gezien bliksem een zeer felle bron van licht is (enkel als je onweer van ver fotografeert kan een iets hogere waarde gehanteerd worden). De sluiter zet je lang open (kan gaan van 10 sec tot BULB, daarmee kies je zelf de tijd).
Als er een hoge bliksemactiviteit is, kan de sluiter wel korter (4-6 seconden). Diafragma rond f5,6 is meestal de beste waarde (vrij grote waarde), zo krijg je de details van de bliksem ook goed op beeld.
Scherpstellen doe je manueel op oneindig (je kan hiervoor een lantaarnpaal gebruiken om te controleren of hij scherp staat), vermijd een automatische scherpstelling! Anders gaat je camera vaak verkeerd scherp stellen en dan zijn alle foto’s wazig en eerder mislukt. Dan maar wachten op een bliksem en hopen dat hij in beeld valt, tijdens de sluitertijd!
Voor bliksemfotografie overdag komt nog meer kijken omdat je dan geen lange sluitertijd kan gebruiken. Je moet hier als het ware goede reflexen hebben om meteen op de knop te drukken als een bliksem zich voordoet! Ook ikzelf moet hier nog op trainen.
Denk echter steeds aan je veiligheid! Onweer is (hoe klein ook) steeds gevaarlijk! Het is niet slim om buiten te gaan staan wanneer de bliksems je om de oren vliegen. Bewust fotograferen is belangrijk, het is dan wel uniek om een bliksem vanaf 100 meter vast te leggen, het is zeer gevaarlijk en af te raden!
Hoe fotografeer je een zonsverduistering?
Vrijdag 20/03/2015 is er de partiële zonsverduistering. Wat kan je hier best gebruiken? Uiteraard al een zoomlens met een bereik van minstens 300 mm (eventueel in combinatie met een teleconverter), zodanig dat de verduisterde zon je beeld goed vult. Net zoals je je ogen moeten beschermen met een eclipsbril, is het ook aan te raden je camera te beschermen met een filter!
Zo vermijdt je schade aan de sensor. Voorts is een statief aangeraden voor mooie beelden zonder bewegingen (sterk ingezoomde beelden zijn nu eenmaal gevoelig voor de kleinste bewegingen), in combinatie met een draadontspanner of andere remote control. De camera moet ingesteld staan om zo weinig mogelijk licht van de felle zon op te vangen, dus ISO waarde op de laagste waarde.
Diafragma opening ook zo klein als maar kan (groot f-getal dus), en de sluitertijd ook zo kort mogelijk. Op die manier kan je dit unieke moment perfect vastleggen voor het nageslacht!
Conclusie
Elke situatie waarin je terecht komt als weerfotograaf is uniek en vereist daardoor ook een unieke aanpak! Regenbogen, bliksems, wolkenluchten, zonsverduistering… zijn stuk voor stuk prachtige situaties, maar enkel met de juiste voorkennis en manier van werken kan je deze omzetten in een werkelijk prachtig beeld. Wat ik hier heb geschreven is slechts een inleiding op wat je allemaal kan doen met je camera en instellingen en wat er allemaal te beleven valt op het vlak van het weer.
Hou steeds onze website in de gaten en stel je vragen gerust aan ons team, wij helpen je graag verder! Wij hopen morgen met de zonsverduistering én ook in de verdere toekomst zoveel mogelijk schitterende beelden van jullie te mogen ontvangen op onze Facebook.