16 juni 2022 - 6 min. lezen
0 reacties 0

Hitte en droogte. Deze combinatie vormt het ideale recept voor bosbranden. Naast ettelijke hectaren zwartgeblakerde natuur, eisen bosbranden steeds vaker ook een menselijke tol. Vorige zomer leidden extreme bosbranden tot een wereldwijde verhoogde CO2 uitstoot. Naast de regio’s nabij Turkije, werd ook Siberië getroffen door zware branden. Ook over de plas, in Californië, was het prijs en moesten de oudste bomen ter wereld zelfs beschermd worden tegen het natuurgeweld. Afgelopen weken ontstonden er al bosbranden in het zuiden van Spanje, maar de komende dagen komen deze zeer warme luchtmassa’s vanuit Spanje richting het noorden. Hierdoor neemt ook het gevaar voor bosbranden in Zuid-Frankrijk opnieuw toe.

Deelnemen aan discussie? Ben je geïnteresseerd om deel te nemen als weeramateur of liefhebber van het weer aan het weerforum? Onderaan dit artikel krijg je bliksemsnel & gratis toegang tot alle reacties. Je kan ook je eigen weerfoto’s opladen.

Bosbranden in het verleden

Frankrijk is het op drie na meest beboste land van Europa met 16,9 miljoen hectare bos. De grootte van de beboste gebieden maakt het land erg kwetsbaar voor bosbranden, vooral tijdens de zomer. Het meest beboste land van Europa is Zweden met 28 miljoen hectare, op twee staat Finland met 22,2 miljoen hectare en op drie Spanje met 18,4 miljoen hectare. Met zo’n 683 duizend hectare staat België op de 30ste plaats van Europa, Nederland heeft slechts 376 duizend hectare aan bos.

In Frankrijk waren er in de periode van 2007-2018 jaarlijks gemiddeld 4.040 branden die ongeveer 11 duizend hectare bos verwoestten (bron: BDIF- en Prométhée-databanken). Het merendeel van deze branden deed zich voor in het Middellands-Zeegebied. Hierbij werd in deze regio ongeveer 7.000 hectare bos verwoest. De overige 4.000 hectare werd buiten dit gebied verwoest.

Gemiddeld aantal bosbranden tijdens de periode 2007-2018

Het Middellands-Zeegebied

Het Middellands Zeegebied wordt gebruikt om het gebied aan te duiden rond de Middellandse Zee. Deze streken worden kortweg ook de Mediterraan genoemd. Hiertoe behoren het zuidoosten van Frankrijk, Spanje, Italië … In het zuidoosten van Frankrijk heerst een Mediterraan klimaat. Volgens het klimaatclassificatiesysteem van Köppen heeft het Mediterraan klimaat de afkorting Csa. De grote C staat voor gematigd klimaat. Een gematigd klimaat heeft een gemiddelde temperatuur tijdens de koudste maand die niet lager is dan −3 °C en niet hoger dan 18 °C, de gemiddelde temperatuur van de warmste maand is hoger dan 10 °C. De kleine letter s zegt iets over de neerslagverdeling doorheen het jaar. De s wijst op een droge zomer. De kleine letter a zegt iets over de temperatuurverschillen: deze duidt op warm. De gemiddelde temperatuur in de warmste maand is namelijk hoger dan 22 °C.

In het zuidoosten van Frankrijk is het tijdens de zomer dus droog en warm. Dit heeft een sterke invloed op de gevoeligheid van de vegetatie voor brand en op de uitbreiding van de brand als die eenmaal is uitgebroken. Dit verklaart dus de hoge gevoeligheid aan bosbranden in deze regio.

Droogte

Op de beelden van EFFIS is de droogte in het zuidoosten van Frankrijk midden juni 2022 goed te zien.
(rode kleur)

Warmte

In Spanje is het momenteel extreem warm. Met een constante aanvoer van warme, Afrikaanse, lucht vanaf het zuiden stijgen de temperaturen dagelijks tot maximum 40°C. Vooral in Andalusië steeg het kwik de afgelopen dagen ook nog enkele graden hoger, tot lokaal zelfs 43-44°C.

Deze zeer warme luchtmassa’s worden vanaf vandaag richting het noorden gestuwd, waardoor het niet alleen bij ons warmer wordt, maar ook in het zuidoosten van Frankrijk!

Zeer warme lucht vanuit Afrika verplaatst zich richting het noorden.
In het zuidoosten van Frankrijk wordt het op 16 juni lokaal reeds 37-38°C.

Ook de volgende dagen blijft het er extreem warm. Op zaterdag lijkt de temperatuur zelfs op veel plaatsen in het (zuid)westen van Frankrijk richting de 40-44°C te evolueren, ongezien! Ook in het zuidoosten blijft het dan bloedheet. Terwijl het in het westen afkoelt vanaf zondag, lijkt de hitte zich vast te blijven grijpen op het zuidoosten, met volgende week nog steeds temperaturen boven de 35°C.

Ook volgende week blijft het bloedheet in het zuidoosten van Frankrijk.

Mistral

Naast droogte en hitte heb je in het zuidoosten van Frankrijk ook nog een 3e belangrijke component: de wind. Ieder jaar opnieuw ontstaat in het zuidoosten van Frankrijk de mistral. Deze grote windsnelheden ontstaan door de topografie van Frankrijk. Tussen het Centraal Massief en de Alpen wordt de lucht namelijk geforceerd om door een smallere doorgang te vloeien waardoor deze gaat versnellen. Het tunneleffect is maximaal in de omgeving tussen Saint-Tropez en Marseille.

Ook de komende dagen zien we een mistral wind ontstaan in het zuidoosten van Frankrijk. Dit kan eventuele bosbranden in de regio sneller doen aanwakkeren en verspreiden.

Op vrijdag zien we een Mistral ontstaan, waardoor de windstoten fors pieken in de regio.

Menselijk oorzaak

Door de droogte, warmte en Mistral wind zijn de ‘ideale’ condities voor het ontstaan van een bosbrand aanwezig. Echter is er wel altijd een trigger nodig om een brand te doen ontstaan en die is in 90% van de gevallen menselijk. De menselijke oorzaak kan het gevolg zijn van economische activiteiten (landbouw, bouw …) of van alledaagse bezigheden (sigarettenpeuken, kampvuren, barbecues). Meer dan de helft van de bosbranden zou door de mens vermeden kunnen worden.

Natuurlijk is de mens niet de enige oorzaak, ook de natuur is soms aan te duiden als schuldige. Wanneer een warmteonweer zich ontwikkelt boven een droge regio, dan kan het zijn dat de neerslag tijdig verdampt vooraleer het de grond bereikt. De stevige bliksemontladingen slaan dan in op de droge vegetatie en veroorzaken een bosbrand.

De kans op onweer in het zuidoosten van Frankrijk is de komende dagen klein door de gunstige en stabiliserende werking van een hogedrukgebied. Wanneer er bosbranden ontstaan de volgende dagen kan het alvast de schuld van de natuur niet zijn …

Actueel gevaar in de regio

Op de beelden van EFFIS is te zien dat er de komende 14 dagen vooral in het zuidoosten acuut bosbrandgevaar is:

Acuut brandgevaar in het zuidoosten. Merk ook de trechtervorm van de paarse kleur op. Deze toont de invloed van de Mistral.

Door de droogte en hitte zijn er de afgelopen dagen reeds enkele bosbranden ontstaan in de regio.

De komende dagen lijkt de situatie niet te verbeteren. Door de hitte, droogte en Mistral-wind is het gevaar op nieuwe bosbranden groot te noemen. Toch maar even vinger aan de pols houden wanneer je richting deze regio op reis vertrekt.

Michiel

Door Michiel

Master in de toegepaste economische wetenschappen. Geïnteresseerd in de meteorologie, cijfers, data en economie. Met deze insteek ondersteun ik het team in social media, sales en finance.


Verder lezen

Alles bekijken
Actueel

Onweerskansen vannacht, woensdag en donderdag

1 uur geleden - 6 min. lezen
10

Onweerskansen 30 april 2024

1 dag geleden - 5 min. lezen