Zomerweer eind augustus 2019

Na het vrij wisselvallige en ietwat te koele weer van de afgelopen dagen kunnen we ons opnieuw opmaken voor een zomerse periode, waarbij de temperaturen later zelfs tropische waarden kunnen bereiken op de warmste plekken van de Benelux. Oorzaak is de opbouw van een stevig hogedrukgebied boven Europa, dat via een oostelijke windstroming droge en warme continentale lucht aanvoert richting onze streken.

In onderstaand weerbericht behandelen we deze veranderingen in het stromingspatroon en de uiteindelijke gevolgen voor het weer in de Benelux.

Reageren op discussiedraad! Sinds enkele dagen was het niet mogelijk om deel te nemen met een weerkundige bijdrage. Vroeger dan verwacht hebben we de huisregels voor de discussiedraad geïmplementeerd. Dankzij de hulp van de community hebben we deze nu afgewerkt. Via deze pagina kan je de huisregels en het verkrijgen van een account rustig nalezen. Wij bedanken alle mensen van de community die hebben meegewerkt.

Actuele situatie op de weerkaarten

Wanneer we de hoogtekaarten en de evolutie van de straalstroom bekijken, zien we dat er zich een stevige rug opbouwt boven Europa de komende dagen. De straalstroom wordt verder naar het noorden geduwd en houdt voorlopig dan ook lagedrukgebieden en storingen uit onze buurt, waardoor warmere lucht stilaan onze streken kan binnendringen. 

Aan de grond gaat de ontwikkeling van zo’n hoogterug gepaard met drukstijgingen, waardoor zich een stevig hogedrukgebied opbouwt. Dit hogedrukgebied maakt de komende dagen stilaan de oversteek over het Europese continent, om tegen het weekend met kern boven het noordoosten van Europa komen te liggen.

Vanaf dan wordt de luchtaanvoer meer en meer continentaal en lopen de temperaturen snel op. Tot en met vrijdag lijken we nog eerder zuid tot zuidwestelijke windaanvoer te krijgen, maar vanaf het weekend draait de wind dan en krijgen we gedurende meerdere dagen oostelijke, continentale lucht richting onze regio gestuwd. 

Op het 850 hPa vlak (zo’n 1.5 km hoogte) stijgen de temperaturen daarbij fors: van 5 graden op woensdag tot 15 graden op zondag. Een gouden regeltje binnen de meteorologie stelt dat we voor maximumtemperaturen aan de grond hierbij zo’n 15 graden mogen bijtellen, en zo kan u al raden dat de tropische grens tegen dan binnen handbereik ligt. De meeste modellen lijken het zomerse weer tot minstens het begin van volgende week te laten duren, waarna de spreiding en onzekerheid stilaan toenemen.

Inversie door hogedrukgebied te zien op soundings

De komende periode krijgen we vrij zonnig en droog weer voorgeschoteld. Bekijken we even de verticale opbouw van de atmosfeer met behulp van ‘soundings‘. Door de opbouw van het hogedrukgebied krijgen we enerzijds te maken met droge continentale lucht aan de grond en anderzijds een duidelijke subsidentie-inversie wat hogerop in de atmosfeer.

Beide zorgen ervoor dat de vorming van convectieve wolken (stapelwolken) bemoeilijkt wordt. Een inversielaag is een laag in de atmosfeer waardoor wolken of stijgende luchtstromen zich niet langer verticaal kunnen ontwikkelen, ze kunnen er niet doorheen. Ze botsen als het ware tegen een dekseltje, dat op de sounding te herkennen is aan een knik in de temperatuurcurve. Zo’n een inversie ontstaat door dalende luchtbewegingen (subsidentie) hogerop in de atmosfeer, die de lucht doen opwarmen en is typerend voor de werking van een hogedrukgebied.

Zoals de meesten onder ons wel al weten ontstaan stapelwolken door stijgende luchtstromen vanaf de grond wanneer het oppervlak goed wordt opgewarmd. De stijgende luchtbel koelt dan af totdat er condensatie plaatsvindt en een wolk zich vormt. Wanneer de stijgende lucht van het oppervlak echter die subsidentie-inversie met dalende lucht hogerop bereikt vooraleer het beschikbare vocht is kunnen condenseren tot een wolk, blijft het overwegend zonnig, aangezien er geen stapelbewolking kan ontstaan.

Hoe droger de luchtaanvoer of hoe koeler de lucht aan het oppervlak, hoe kleiner de kans dat er effectief stapelwolken zullen ontstaan. Het is dan ook vooral hoge bewolking die de komende dagen aan de orde lijkt en in mindere mate lage, middelhoge en convectieve bewolking. Mede door het forse aantal uren zonneschijn, zullen de temperaturen dan ook hoog kunnen oplopen.

Weersverwachting komende dagen

De komende dagen verlopen vrij zonnig en droog. Donderdag en vrijdag kunnen er met momenten wel vrij veel hoge wolkenvelden overtrekken en ontstaan er vooral in het oosten van de Benelux hier en daar wat onschuldige stapelwolkjes. De zon zal daar echter niet al te zware hinder van ondervinden.

In het weekend, wanneer de wind draait naar oostelijke richtingen, lijkt de aangevoerde continentale lucht in de grenslaag te droog om veel stapelbewolking tot ontwikkeling te laten komen. Het is dan vrij zonnig met enkel hogere wolken. Plaatselijk kunnen er tijdelijk wat meer hoge en middelhoge wolken opduiken, waartoe de kans het grootst is in de westelijke delen van de Benelux. Het blijft echter wel droog. De temperaturen lopen daarbij hoog op en lijken vooral op zondag de tropische grens van 30 graden te bereiken op sommige plaatsen.

Voorlopig laten weermodellen het ook begin volgende week erg warm worden met zeker kans op tropische temperaturen op de warmste plekken in de Benelux. Vanaf dinsdag lijkt de spreiding in temperatuur en neerslagkansen dan wel wat groter te worden, vooral bij de leden het Amerikaanse model. Vooral het Europese model heeft er zin in en laat het pas afkoelen vanaf volgende week donderdag. Met dit scenario is een regionale hittegolf niet geheel uit te sluiten, zeker in de Belgische Kempen en zuid(oost) Nederland. Tegen dan zitten we echter al aan een behoorlijke termijn en moeten we voorzichtig zijn met de interpretatie van het geschetste weerbeeld. We volgen uiteraard de verdere ontwikkelingen op.

Conclusie weerbericht

Kortom, door het verplaatsen van de straalstroom richting het noorden en de opbouw van een hoogterug boven Europa, komt een stevig hogedrukgebied tot ontwikkeling dat zich stilaan verplaatst richting het noordoosten van Europa. Daarbij wordt via een oostelijke luchtstroming vanaf het weekend droge en warme lucht aangevoerd, waardoor de temperaturen onder veel zonneschijn plaatselijk tot tropische waarden kunnen oplopen.

Weermodellen zijn het er over het algemeen mee eens om de zomerse periode tot minstens begin volgende week te laten duren, waarna de spreiding stilaan toeneemt. In het meest optimistische scenario behoort een regionale hittegolf zeker tot de mogelijkheden, maar we moeten dan echter wel rekening houden met de toenemende onzekerheid. Vooraleer we daar ons hoofd over breken is het alleszins genieten geblazen tijdens het komende weekend met vrij zonnig en zomers/tropisch warm weer, profiteer ervan!