Zacht herfstweer blijft voortduren

Wat een warme fase maken we op dit moment door! Vooral de minimumtemperaturen zijn al dagen zeer hoog te noemen, maar ook de maxima mogen er zijn. Met temperaturen tot boven de 15°C leven we ruim boven onze stand (11°C is de norm voor begin november). Voorlopig komt er geen verandering in de heersende herfstwarmte. Met een doorstaande westenwind wordt continu zachte lucht vanaf de Atlantische Oceaan richting Europa getransporteerd.

Kijken we nog iets verder in het Amerikaans weermodel, dan zien we niet meteen grootschalige verandering optreden. De straalstroom gaat zelfs nog een stuk activeren waardoor het klassiek recept voor rapid cyclogenesis ontstaat. Stormdepressies zullen om het hoekje loeren.

Zacht herfstweer, tropisch in Noord-Spanje

De afgelopen dagen zijn er diverse warmterecords gesneuveld. Op 1 november jongstleden liep het kwik in Ukkel (België) op naar 20,8°C. Dit betekende een verbetering van het oude dagrecord van exact één jaar geleden met een halve graad. Twee dagen later was Maastricht-Airport (Nederland) aan de beurt: doordat het vliegveld vrij hoog ligt en zodoende net boven een inversie uitstak, kon het kwik er midden op de dag stijgen naar 20,9°C. Helemaal knotsgek waren de temperaturen die gisteren in Noord-Spanje werden gemeten: San Sebastián mat maximaal 29,6°C en Santander zelfs 30,0°C. Een tropische dag in november!

Het moge duidelijk zijn, we hebben met extreme zachte condities te maken. Niet alleen in de Benelux, maar eigenlijk in heel West-Europa ligt de temperatuur ver boven het langjarig gemiddelde. Of dat gelinkt kan worden aan de global warming hoor je ons niet zeggen.

• Komende nacht werd recordzacht.

Klassieke luchtdrukconfiguratie

De reden voor het (veel) te zachte weer is het complete stromingspatroon boven Europa. Al dagen lang ligt er een krachtig hogedrukgebied boven Zuid-Europa. Tegelijkertijd is de luchtdruk vrij laag in Noord-Europa en boven de Atlantische Oceaan. Hierdoor waait de wind aan de grond meestentijds uit het zuidwesten en daar komt uiteraard geen kou vandaan. Op zich is dit niets nieuws in november. Sterker nog, het is een patroon dat we vrijwel iedere novembermaand terug zien keren op de weerkaarten. Bad news voor de liefhebbers van winterse buien en nachtvorst.

• Wat zijn de voordelen van een zachte winter?

Het grote verschil met andere jaren is dat het Zuid-Europese hogedrukgebied nu regelmatig uitlopers richting Centraal-Europa stuurt, waardoor het warme herfstweer veel noordelijker dan normaal reikt. Storingen met regen, wind en lagere temperaturen volgen ook een veel noordelijkere koers en doen de Noorse kust aan. West-Europa ontspringt de dans en blijft bovendien onophoudelijk in de warme lucht, die met een zuidwestenwind vanuit Spanje aangevoerd wordt.

Hoge minimumtemperaturen

Tot aanstaande zaterdag blijven de nachten opvallend zacht. In het algemeen zakt het kwik niet lager dan 10 tot 14°C. Dat is zelfs hoger dan de gemiddelde maximumtemperatuur voor begin november, die op ongeveer 11°C ligt. Bewolking en wind zijn nauw verbonden aan deze hoge waarden. Ten eerste kan het aardoppervlak onder een (nagenoeg) gesloten wolkendek ’s nachts nauwelijks haar warmte uitstralen aan het heelal. Ten tweede zorgt de doorstaande wind voor extra menging met warmere lucht hogerop in de atmosfeer.

Rustige werkweek

De komende dagen zeker is het weerbeeld niet onaardig. Het blijft meestentijds droog en de wind doet het relatief rustig aan. Dinsdag overdag staat er nog 6 Beaufort in het Waddengebied, woensdag en donderdag zal 4 of 5 Beaufort het maximum zijn. Dinsdag is het bewolkt en kan er af en toe een beetje motregen vallen. Op woensdag en donderdag blijft het nagenoeg overal droog met soms een knipoog van de zon. Toch zal het aandeel zon op beide dagen niet veel om te lijf hebben, daarvoor is de lucht te vochtig. Wel zijn de maxima nog steeds hoog voor begin november. Zowel dinsdag, woensdag als donderdag kan het 15 à 16°C worden.

Onstuimig weer in het weekend

Vrijdag komt er een actief koufront vanuit het westen opzetten (eindelijk zouden we zeggen). In de loop van de dag gaat het regenen en dit kan best intensieve neerslag zijn. Daarnaast wakkert de wind flink aan: boven land naar 3 tot 5 Beaufort, maar aan de kust komt tijdelijk 8 Beaufort (stormachtige wind) te staan. De maximumtemperatuur van 13°C wordt in de ochtend bereikt. Na passage van het koufront gaat het kwik ’s middags naar omlaag. Hou de updates op NoodweerBenelux in de gaten.

In de nacht naar zaterdag op zondag en ook zaterdag overdag is er een afwisseling van opklaringen en wolken. De bovenlucht is vrij koud en dat betekent dat er een paar buien kunnen vallen, mogelijk zelfs met een winters karakter op de Hoge Venen. Een volgende portie warme lucht trekt echter alweer snel over de Benelux, geflankeerd door een zwak warmtefront. Zondagnacht neemt geleidelijk de bewolking vanuit het westen toe, zondag overdag is het geheel bewolkt. Soms valt er wat regen, maar grote hoeveelheden worden vooralsnog niet verwacht. Achter het warmtefront stijgt de temperatuur in de warme sector overdag naar een graad of 15.

Op beide weekenddagen waait het stevig door boven onze contreien. Boven land staat een windkracht 4 à 5, aan de kust een windkracht 7 (harde wind) tot 8 (stormachtig). Een tikkeltje onstuimig dus!

Kouder op de lange termijn?

Enkele dagen geleden toonden diverse weermodellen de mogelijkheid voor de opbouw van een hogedrukgebied nabij Groenland op de lange termijn. In combinatie met een duikende straalstroom zouden wij in een koudere noordweststroming terecht komen. Lagere temperaturen en winterse buien zouden het gevolg zijn. Inmiddels is het koude scenario alweer van de weerkaarten verdwenen, in ieder geval van de hoofdruns.

Een rug van hogedruk die zich begin volgende week boven de Atlantische Oceaan bevindt, lijkt niet sterk genoeg om uit te groeien tot een volwaardig hogedrukgebied. Het gevolg is dat de westcirculatie aanhoudt, zij het iets minder hevig dan in het weekend.

Is het nu werkelijk helemaal kansloos vanuit winters oogpunt? Nee, dat niet. Ten eerste wordt het warmbloedige Alpenhoog na komend weekend langzaam afgebroken, waardoor er meer ruimte komt voor de uitstroom van koelere luchtsoorten over Europa. Bovendien zijn er diverse berekeningen die juist wél een blokkade tot stand laten komen op de Oceaan.

De spreiding tussen de diverse weermodellen wordt groter, waarbij de hoofdruns aan de warmte kant van het spectrum zitten. Het zou dus zomaar kunnen dat de koudere modelopties toch gelijk krijgen, al is dat momenteel uiteraard nog niet te zeggen. Helaas zullen we nog even geduld moeten hebben. De winter komt vast nog wel een keer!

• Benieuwd naar onze winterverwachting 2015-2016?