Winter in het noordelijk deel van Nederland

Allereerst namens het hele NoodweerBenelux-team de beste wensen voor 2016. Hopelijk wordt het een boeiend weerjaar met veel afwisseling en dynamiek in alle seizoenen. Het nieuwe jaar is gisteren in ieder geval fraai begonnen. Op veel plaatsen hadden we te maken met flinke opklaringen, maar her en der is ook laaghangende bewolking en mist ontstaan. Met name in Nederland was de mist lokaal hardnekkig, waardoor het de hele dag zonloos bleef.

Ook de komende dagen zullen we maar weinig de zon te zien krijgen. Daarbij worden de verschillen in temperatuur groter: het zuidwesten van de Benelux behoudt de zachte zuidelijke stroming van de afgelopen tijd, het uiterste noordoosten daarentegen krijgt tijdelijk te maken met winter. De kans op sneeuw of andere winterse neerslag neemt in die gebieden toe. Mogelijk wordt het zelfs tijdelijk wit. Hoe gaat het precies in zijn werk?

• Volg de meldingen leven via Facebook: NoodweerBenelux

Grensvlak tussen luchtsoorten

De komende dagen ligt er een slepend front over de Benelux. Het vormt het scheidingsvlak tussen de zachte en vochtige lucht ten zuiden van ons en de koude, droge lucht ten oosten van ons. Koude en warme lucht mengen niet goed met elkaar, waardoor de tegenstellingen in temperatuur aan weerszijden van het front groot zijn. Dit is precies wat we morgen gaan meemaken: het noordoostelijke deel van Nederland (Groningen, Friesland en Noord-Drenthe) bevinden zich ten noorden van het front.

Daar is het winter met maximumtemperaturen rondom het vriespunt en mogelijk zelfs eronder (zie volgende paragraaf). De rest van de Benelux valt onder de invloedsfeer van de zachte lucht ten zuiden van het front. Met name dichtbij het front verandert de temperatuur soms wel met meer dan 0,5°C per kilometer. Houd hier rekening mee als je morgen op pad gaat: kleed je goed aan.

Wel of geen winter in Noord-Nederland

Wat betreft de maximumtemperatuur morgen zijn er grote verschillen tussen de diverse weermodellen. Het ene model laat de kou doordringen tot diep in Nederland, het andere model gaat juist voor temperaturen ruim boven het vriespunt, zelfs in Groningen. De modellen met een grovere resolutie (GFS, ECMWF) gaan op dit moment overduidelijk voor zacht weer.

In die berekeningen wordt het in Groningen maar liefst 5°C, verre van winters. De fijnmazige weermodellen (Hirlam, Harmonie) laten de kou juist helemaal doordringen tot aan het IJsselmeer. In deze modellen heeft heel Groningen te maken met maxima onder het vriespunt, een ijsdag dus.

Op dit moment kiezen we voor het gulden middenweg, namelijk Hirlam. Dit model geeft de actualiteit momenteel het beste weer. We verwachten de volgende temperatuurverdeling: maxima van -2°C in Groningen tot +8°C aan de Belgische kust.

Gladheid in het noorden

Er trekken morgen twee neerslaggebieden over de Benelux. De eerste komt einde van de nacht West-Vlaanderen binnen en trekt vervolgens in de ochtend/middag van zuidwest naar noordoost over de Benelux. De tweede neerslagzone komt morgenavond binnen en volgt dezelfde koers. In het grootste deel van de Benelux valt de neerslag als regen, maar in Noord-Nederland is ook winterse neerslag mogelijk. Dit levert lokaal gladheid op.

• Volg de winterse neerslag via deze radarbeelden

In welke vorm de winterse neerslag precies valt, is nu nog niet te zeggen. Dit is afhankelijk van de verticale temperatuuropbouw van de atmosfeer. Ligt de temperatuur in de hele luchtkolom onder het vriespunt, dan valt er sneeuw. Het gevaar bestaat echter dat er morgen op enige hoogte in de atmosfeer zachte lucht binnenstroomt.

In dat geval valt er ijzel of ijsregen en wordt het helemaal spiegelglad. Voorlopig verwachten we een mengelmoes van sneeuw, ijzel en ijsregen. Hierbij is het mogelijk dat de sneeuw in ‘droge’ vorm valt, waardoor zich een sneeuwdek kan vormen. Met name Harmonie wijst hierop.

• Bekijk de sneeuwvoorspelling komende uren

Hoe dan ook is het verstandig om de berichtgeving in de gaten te houden. Dit geldt met name voor Nederland, waar de koude lucht als enige weet door te dringen. De omstandigheden kunnen op het laatste moment alsnog veranderen, waardoor de neerslag onverwacht in een andere vorm valt.

Verdere weersvooruitzichten

Ook op maandag houden we een groot temperatuurcontrast in de Benelux. Mogelijk blijft de temperatuur in Groningen, Friesland en Drenthe opnieuw rond het vriespunt steken, maar dit is nog niet zeker. Alles hangt af van de mate waarin de koude winterlucht zich westwaarts weet te verplaatsen. De kans op gladheid blijft bestaan. In de loop van dinsdag draait de wind overal naar het zuiden tot zuidwesten.

Daarmee wordt de winter geheel uit de Benelux verdreven. Het weerbeeld dat hierbij hoort doet herfstachtig aan: het is zacht, elke dag valt er neerslag en de wind trekt flink aan. Zo snel als de winter probeerde binnen te dringen, is ze ook alweer verdreven.