Wat als de vulkaan op IJsland uitbarst?

In 2010 bracht de uitbarsting van de Eyjafjallajökull het vliegverkeer in Europa danig in de war door de grote uitstoot van vulkanische as. Op dit moment dreigt een nieuwe zware uitbarsting op IJsland. Het gaat om de Bárðarbunga-vulkaan die zich onder de Vatnajökull-gletsjer bevindt. Een hoogst gevaarlijk zaakje als U het ons vraagt. Recente weersvoorspellingen van het Amerikaans weermodel zouden wel eens een ramp kunnen betekenen voor het Europees vliegverkeer.
- Bekijk live alle aardbevingen op de wereldbol
- Welk effect heeft platentektoniek op vulkanisme en aardbevingen?
- Wist je dat Nederland ook een vulkaan heeft?
Vulkaan op IJsland
Toenemende activiteit
Sinds half augustus neemt de seismische activiteit onder de Bárðarbunga fors toe. Honderden aardbevingen met een magnitude onder 3 volgen elkaar snel op. De voorbije dagen waren er enkele uitschieters boven magnitude 3. Een uitbarsting wordt echter nog even verhinderd. De Bárðarbunga bevindt zich onder de 700m dikke Vatnajökull-gletsjer.
Met zijn 2009 m hoogte mag deze stratovulkaan dan wel de tweede grootste vulkaan van IJsland zijn, maar het doorbreken van de gletsjer zal veel energie vragen. Wat geen probleem vormt want stratovulkanen staan bekend voor hun krachtige uitbarstingen, pyroclastische stromen en hoge aswolken. Enkele andere stratovulkanen zijn; Etna (Sicilië), Fuji (Japan), Kilimanjaro (Tanzania), Krakatau (Indonesië) en Vesuvius (Italië).
- Ontdek het prachtig klimaat van IJsland
Momenteel zijn er aan het oppervlak nog geen tekenen van een uitbarsting, maar men weet dat er zich een grote hoeveelheid magma bevindt die constant in beweging is. Door deze verhoogde activiteit is de alarmstatus van code geel naar code oranje verhoogd. Code rood wordt pas toegekend bij de start van een eruptie. De kans bestaat dat de vulkaan uitbarst maar niet door de gletsjer geraakt. Door de vrijgekomen warmte zou een deel van de gletsjer smelten en is er een groot risico op overstromingen in lagergelegen gebieden in het noorden van IJsland.
Wanneer de vulkaan wel door het ijs breekt, zal as in de atmosfeer gestuwd worden. Welk soort as zal uitgestoten worden en hoe hoog deze in de atmosfeer wordt gestoten, zullen bepalen hoeveel hinder het vliegverkeer zal ondervinden. Hoe fijner de as, hoe beter deze zich in hogere luchtlagen verspreidt en hoe meer hinder er kan optreden.
Voorspelling luchtstroom volgens weermodel
Het Amerikaans weermodel (GFS) heeft op 19 augustus een voorspelling uitgebracht van de luchtstroom op 10 kilometer hoogte. De hoogte dat een aswolk gemakkelijk kan bereiken bij een krachtige explosie. Zoals u ziet gaan meerdere opties binnenin het weermodel voor een zuidelijk traject richting het UK om daarna af te buien richting België & Nederland.
Dat betekent een gesloten luchtruim voor deze landen aangezien het roet voor schade kan zorgen aan vliegtuigen en we dat dus ten alle tijden willen vermijden. Een spannende situatie.

Volg de uitbarsting/activiteit LIVE
Wie de vulkaan (of nu nog gletsjer) live wil bekijken kan de nieuwe livestream hier bekijken. Een extra website om in de gaten te houden (vooral voor de spotters van aardbevingen, check dit)
Bron: Icelandic Met Office