19 mei 2016 - 6 min. lezen 35 reacties

We naderen het einde van de maand mei en de eerste echte kansen op (zwaar) onweer tekenen zich geleidelijk af. Vooraleer we over de onweerskansen spreken moeten we het eerst hebben over de aanvoer van zachte lucht uit het zuiden van Europa. Vanaf deze avond tot en met zaterdag verkeert de Benelux in een zuidelijke luchtcirculatie met stijgende temperaturen overdag. Zo bereiken we op vrijdag maxima rond 20°C terwijl we op zaterdag gemiddeld 20 tot 25°C mogen noteren als maximale temperatuur. Geen slecht vooruitzicht zou u denken, ware het niet dat er onweer in de verwachting zit. Zaterdag verloopt warm en onweerachtig. In de loop van namiddag kans is op zwaar onweer vanuit Frankrijk.

bliksemontlading wolk grond
Bliksemontlading op 14 mei 2016 (Mestre, Noord-Italië) door Marko Korošec

We hebben het over de synoptische situatie binnen Europa, de positie van de straalstroom en enkele onweersparameters. Vooral het Amerikaans weermodel komt op de proppen met behoorlijk impressionante CAPE-waardes en dynamiek in de troposfeer. Ingrediënten die nodig zijn voor het voeden van onweersbuien.

Aangenaam zacht op vrijdag

Vrijdag wordt ons weerbeeld bepaald door een doortocht van enkele storingen. In de nacht van donderdag op vrijdag passeert een eerste warmtefront onze omgeving, gevolgd door een occlusie rond het middaguur. Beide regenzones zijn niet erg actief en lossen hoogstens 2 tot 5 mm. De maximale temperatuur bedraagt 19 tot 20°C met een zwakke bries uit zuidwestelijke richtingen. In de avond heeft de windrichting de neiging om het westen op te zoeken. De nacht verloopt op de meeste plaatsen droog.

Op vrijdag vertoeven we in een aangename luchtsoort. De temperatuur schommelt rond 20°C. Het westen van de Benelux heeft de beste papieren om zonneschijn waar te nemen. (WetterOnline)
neerslaghoeveelheid op 20 mei 2016
In de loop van vrijdagavond verlaat de occlusie de Benelux via het oosten. Vanaf het westen zijn tijdelijk enkele opklaringen mogelijk. De neerslaghoeveelheden op deze kaart liggen laag.

Warm en onweerachtig op zaterdag

Op zaterdag stuurt een complex lagedrukgebied ten westen van Ierland een reeks fronten richting West-Europa. Een eerste warmtefront passeert ons in de loop van vrijdagavond en de nacht richting zaterdag. We vertoeven daardoor tijdelijk in een warme luchtsoort met temperaturen op 850 hPa die klimmen naar 8 tot 12°C.

In de huidige setting mogen we daar 10 tot 14°C bij optellen om de temperatuur in thermometerhut te weten te komen. Dat betekent dat de temperatuur op zaterdag een flink stuk hoger kan klimmen dan dat het geval was op vrijdag. Het GFS- en ECMWF-weermodel berekenen beiden temperaturen tussen 20 en 25°C. Veel zal afhangen van hoe groot de instraling is overdag. Bij extra bewolking worden deze temperaturen met moeite gehaald.

positie fronten volgens het KNMI
Het KNMI in Nederland geeft om de zoveel uur deze weerkaart vrij. We zien duidelijk de positie van lage- en hogedrukgebieden. In de loop van vrijdag nadert een warmtefront dat dan nog in het westen van Frankrijk bivakkeert. Dit warmtefront trekt in de nacht naar zaterdag over de Benelux. Achter dit front stroomt gevoelig warmere lucht binnen. Het koudefront op het Atlantische Oceaan is een factor van belang later op zaterdag.
Op deze weerkaart zien we de hoogste temperaturen tussen 15:00 en 18:00. In België klimt het kwik richting 25°C terwijl het in Nederland enkele graden frisser blijft. De onstabiliteit die we later in dit artikel bespreken zal dan ook hoger liggen boven de gebieden grenzend aan Frankrijk.

Onstabiele weerkaarten

Hoge temperaturen, een warmtefront en een vochtige situatie… Dat is vragen om onweersbuien. Zo ook komend weekend waarin de latente onstabiliteit in de vorm van CAPE toeneemt in de loop van zaterdag. Zoals in vorige afbeelding besproken, ligt de CAPE een fractie hoger boven de gebieden grenzend aan de Frans-Belgische grens. Mensen die willen weten waarom CAPE zo belangrijk is, neem even de tijd om de extreem weer gids te lezen.

cape op zaterdag 21 mei 2016
In de loop van de namiddag neemt de latente onstabiliteit fors toe tot waardes die boven 1000 joule per kilogram klimmen. Vanaf 100 tot 200 joule per kilogram is onweer in principe mogelijk. Hier geldt, hoe hoger de CAPE, hoe meer kans op flink onweer. In Amerika zijn situaties bekend waar de CAPE richting 6000 joule per kilogram klimt…

Onstabiliteit ok, maar kunnen we ook felle windstoten verwachten? Die vraag kunnen we vooral counteren met het laten zien van de windschering tussen 0-1 km en de windschering tussen 0-6 km. Beide waardes slaan voor zaterdagavond behoorlijk uit in onze omgeving. Opgelet, het Europees weermodel wil van deze dynamische situatie maar weinig weten waardoor de onzekerheid in de forecast flink op de helling komt te staan. Het zal dus een typische situatie ‘nowcasten’ worden waarbij de atmosferische situatie op de laatste situatie bekeken moet worden.

Op basis van de situatie zaterdagochtend wordt er ook een waarschuwingskaart onder deze alinea geplaatst.

onweer 21 mei 2016
Er werd voorlopig gekozen voor een ‘high-end’ waarschuwing voor zaterdagavond. Als de aanwezige windschering en dauwpunten in de volgende runs blijven aanhouden kan gekozen worden voor een upgrade naar level 2.

Windschering is nodig om een roterende luchtkolom te veroorzaken in de updraft van de onweersbui. Bij gunstige omstandigheden vertoont het onweer ‘supercell-karakteristieken‘ met een verhoogde kans op windverschijnselen. Dat kan gaan van shelfcloud tot valwind of zelfs in een extreem geval, een windhoos. Als de weerkaarten van het Amerikaans weermodel doorzetten, dan is de kans daarop vooral groot boven het noorden van Frankrijk, in mindere mate boven België en al zeker niet boven het Nederlands grondgebied.

low level windschering 21 mei 2016
Windschering tussen 0-1 km is alvast gunstig te noemen voor horizontale vorticiteit in de atmosfeer.
deep layer shear 21 mei 2016
Tussen 0 en 6 km is het windscheringsprofiel ook gunstig te noemen. Belangrijk om de stijg- en daalstromen van elkaar te scheiden in een fiks onweer.

Duitsland maakt kans op 30°C

Voor België en Nederland lijkt vooral zaterdag een thermische uitschieter te worden. Bij onze oosterburen gaat het kwik nog een flink stuk hoger klimmen met op veel plaatsen in het centrum en oosten van Duitsland maxima tot 30°C. Daar wordt de warme episode ook afgesloten met klank- en lichtspel.

warm duitsland 22 mei 2016

Delen


Verder lezen

Alles bekijken