Stookalert tijdens rustig weer in Nederland

Stelt u zich een koude winterdag voor. U heeft zin om lekker voor de open haard te zitten met een kop warme chocolademelk of een heerlijk koffietje. Maar is het stoken van hout wel verantwoord? Het stookalert (advies) probeert hier antwoorden op te geven.

• Volg de weerupdates op de voet via Facebook en Twitter
• Volgen jullie al de weerberichten op Youtube?
• Bekijk het weerbericht voor de komende dagen

Deelnemen aan discussie? Ben je geïnteresseerd om deel te nemen als weeramateur of liefhebber van winterweer aan het weerforum? Onderaan dit artikel krijg je bliksemsnel & gratis toegang tot alle reacties. Je kan ook je eigen weerfoto’s opladen.

Deel jouw eigen passie? Ben je geïnteresseerd om als vrijwilliger weergerelateerde artikels te schrijven? Contacteer ons dan via [email protected]

Wat is het stookalert?

Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) introduceerde op 1 november 2018 het stookalert. Het is geen verbod, maar een advies. Het gezondheidsinstituut raadt mensen af om hout te stoken, omdat anders mensen in de omgeving gezondheidsklachten kunnen krijgen.

De rook die vrijkomt bij het stoken van hout is ongezond. Deze bevat schadelijk stoffen zoals: koolmonoxide, koolwaterstoffen (PAK’s), benzeen en fijn stof. Deze rook is uiteraard voor iedereen ongezond. Maar vooral kwetsbare groepen kunnen hiervan hinder ondervinden. Dit zijn bijvoorbeeld kleine kinderen, ouderen en mensen met een long-, hart- of vaatziekte.

Bij ongunstige weersomstandigheden of een slechte luchtkwaliteit door smog of fijn stof zorgt de rook die blijft hangen voor extra luchtverontreiniging. Hoe meer luchtvervuiling, hoe groter de kans dat mensen gezondheidsklachten krijgen. Het advies gekoppeld aan een stookalert, is om geen vuur te stoken. De omgeving ondervindt hierdoor dan minder overlast.

Het stookalert geldt alleen voor particulieren en is niet gericht op bedrijven. Het gaat hier om kachels, open haarden, vuurkorven en pelletkachels.

Het stookalert is in principe geldig voor de middag en avond van de dag waarop het advies is gegeven. De condities gedurende de nacht en ochtend worden op dit moment (nog) niet meegenomen in de weersverwachting waarop het stookalert is gebaseerd. Soms gebeurt het dat het stookalert verlengd wordt. Dit is het geval wanneer de weersverwachting niet verbetert tijdens de nacht.

Wanneer wordt het stookalert uitgegeven?

Er zijn drie situaties waarin het RIVM een stookalert zal afgeven. Dit bij: ongunstige weersomstandigheden, een slechte luchtkwaliteit (smog) door fijn stof of een combinatie van deze twee. Het RIVM geeft een stookalert af op basis van verwachtingen van het weer en de luchtkwaliteit. Zelf kijkt het RIVM naar smog door fijn stof.

Bij de weersverwachting kijkt het KNMI naar de windsnelheid en naar de dikte van de onderste luchtlaag, ook wel de menglaag genoemd. Deze twee onderdelen van een weersverwachting worden samen de ventilatiefactor genoemd. Bij weinig wind en een dunne menglaag (lage ventilatiefactor) blijft rook dikwijls hangen in het onderste deel van de atmosfeer.

Hoe wordt de ventilatiefactor bepaald? Hiervoor gebruiken de meteorologen van het KNMI een speciale computer. Deze computer maakt gebruik van alle meteorologische waarnemingen in Europa, zowel op het land als in de lucht. De verwachte ventilatiefactor wordt door het model voor heel Nederland uitgerekend op een raster van 2,5 bij 2,5 kilometer.

Het stookalert wordt per provincie uitgegeven als men een lage ventilatiefactor verwacht in minimaal de helft van alle punten in het raster in een provincie. Die verwachte, lage ventilatiefactor moet bovendien minimaal zes opeenvolgende uren aanhouden bij afgifte van een stookalert.

Mocht u een mail willen ontvangen als er een stookalert uitgevaardigd wordt, kunt u zich aanmelden via https://www.rivm.nl/stookalert. Bij een stookalert krijgen abonnees rond 12:00 uur een bericht via e-mail.

Wat kunt u zelf doen om uitstoot te verminderen?

Wat nu als u toch een vuurtje wil stoken op een dag dat er een stookalert uitgegeven is?

• Maak het vuur aan door middel van de Zwitserse methode: leg de kleinste houtjes bovenop de stapel en steek het vuur van bovenaf aan. Dit is dus anders dan de meeste mensen gewend zijn.

• Stook alleen droog hout, dat geeft het minste fijn stof en rook. Droog hout herken je aan barsten of aan een schors die loslaat. Hout dat je zelf gehakt hebt, moet je minstens twee jaar laten drogen.

• Stook nooit hout dat is geverfd, gebeitst of geïmpregneerd: bij de verbranding komen zware metalen vrij. Stook ook geen papier en karton. Dit geeft veel rook en vliegas.

Meer tips kunt u vinden op: https://www.milieucentraal.nl/energie-besparen/energiezuinig-huis/verwarmen-op-gas-of-hout/houtkachel-of-open-haard/#tips.