Stevige onweerskansen door pittig koufront op maandag

Het prachtige lenteweer van dit weekend zal vanaf maandag voltooid verleden tijd zijn. We schakelen om naar een grillig weertype, precies zoals we dat in april zouden verwachten. Juist ja, de aprilse grillen! Vanaf maandag is het uit met de pret en wordt het zelfs onstuimig. In de namiddag trekt een pittig koufront van west naar oost door de Benelux.

Doordat er heel wat dynamiek in de atmosfeer aanwezig is, zal dit front niet onopgemerkt voorbijgaan. Naast plenzende regen verwachten we een grote kans op onweer, hagel en tijdelijk forse windstoten. Hiervoor wordt een brede level 1 waarschuwing gegeven, mogelijk zelfs met opschaling maandagochtend. Wat we precies mogen verwachten leest u hier.

• Volg de weerupdates op de voet via Facebook en X
• Volgen jullie al de weerberichten op Youtube?
• Bekijk het weerbeeld voor de komende dagen

Deelnemen aan discussie? Ben je geïnteresseerd om deel te nemen als weeramateur of liefhebber van het weer aan het weerforum? Onderaan dit artikel krijg je bliksemsnel & gratis toegang tot alle reacties. Je kan ook je eigen weerfoto’s opladen.

Analyse van de weersituatie

Maandagnamiddag moeten we in de gaten houden. Een pittig koufront zal van west naar oost trekken met aanzienlijke onweerskansen met alles erop en eraan. Vooraleer we de details meegeven over de onweerssituatie op maandag, maken we eerst een analyse van de hoogtekaarten. Er is namelijk heel wat dynamiek aanwezig in de atmosfeer, met diverse parameters die op groen staan om pittig onweer op te leveren.

‘Diffluente’ hoogtetrog

Morgennamiddag nadert een hoogtetrog vanaf het noordwesten snel de Benelux. Deze zal daarna de oversteek maken. Deze hoogtetrog, op zo’n 5.5 km hoogte, heeft de straalstroom in z’n kielzog aan de linkerflank. Dat betekent dat deze beschreven kan worden als een ‘diffluente’ hoogtetrog, waarbij de stroomlijnen uit elkaar vloeien van west naar oost gezien (aan de oostelijke flank bevindt zich een hoogterug over Centraal-Europa en daar liggen de stroomlijnen verder uit elkaar).

• Wat is de rol van windschering bij onweer?

Een diffluente trog wordt geassocieerd met cyclonale ontwikkelingen en/of frontogenese. Dat betekent dat deze aankomende hoogtetrog mede zal zorgen voor de activering van het pittig koufront eraan verbonden. Met de hoogtetrog schuift er meteen ook zeer koude bovenlucht de Benelux binnen (T ~ -35°C), wat zal bijdragen tot een toenemende onstabiliteit ook achter het koufront.

Linker uitgang van een Jetstreak

Er is nog een andere belangrijke parameter die mede bijdraagt aan de dynamiek, en dat is de straalstroom. Deze zal morgennamiddag z’n pijlen richten op de Benelux. Een versnelling in de straalstroom (jetstreak) ligt morgennamiddag wanneer het koufront passeert net ten westen van ons. Dat betekent dat de Benelux zich bevindt aan de linker uitgang van de jetstreak.

• Waarom veroorzaakt CAPE gemakkelijk onweer?

Deze zone is opnieuw een zone die geassocieerd wordt met cyclonale ontwikkelingen (cyclogenese en frontogenese). Vooral maandagochtend vroeg zal een lagedrukgebied ten noorden van de UK (waaraan het koufront verbonden is) daardoor even verder uitdiepen. Daarna zal de kerndruk stabiliseren, maar zal de linker uitgang wel bijdragen tot het verder activeren van het koufront (frontogenese), met een verdere opbouw van de dynamiek.

Windschering met ‘Low Level jet’

Met de doortocht van het koufront zal er ook een sterke mate aan windschering aanwezig zijn in de onderste luchtlagen. Deze is morgen zelfs vrij extreem te noemen, met zo’n 30 à 35 knopen schering in de onderste kilometer. Er ontwikkelt zich een zogenaamde ‘Low Level Jet’, met op relatief lage hoogte zeer hoge windsnelheden. Het profiel van weermodel AROME toont dit mooi aan.

• Hoe schrijf je een genuanceerd weerbericht?

Rond zo’n 1 à 1.5 kilometer hoogte zullen de windsnelheden tijdens de passage van het front morgen pieken naar maar liefst 100 km/u of iets meer. Dit kan ook de wind aan de grond, vooral tijdens de buien, sterk beïnvloeden. Tijdens de hevige buien die op het koufront ontstaan, kunnen deze hevige windvlagen door verticale uitwisselingen in de daalstroom van de bui uitzakken naar het oppervlak en bijdragen tot gemene windstoten onder de vorm van valwinden.

Daarnaast zal windschering ook bijdragen aan de organisatie van de buien. Wellicht zal het koufront de eigenschappen krijgen van een stevige squall-line met een Line Echo Wave Pattern (LEWP), waarbij er boogstructuren op het radarbeeld zichtbaar zullen zijn. Zelfs een enkele verscholen supercell is niet onmogelijk met deze profielen, al blijft het voornamelijk bij schering in de windsnelheid. Er is weinig richtingverandering merkbaar, wat iets minder gunstig is voor significante rotatie. In de onderste 6 kilometer loopt de windschering zelfs op naar 50-70 knopen. Dat is aanzienlijk!

Wat mogen we precies verwachten van het onweer?

Pittig koufront

Maandagnamiddag zal dus een pittig koufront de oversteek maken van west naar oost doorheen de Benelux. Door de low level jet zal de passage ervan zeer snel verlopen, maar zal deze niet onopgemerkt voorbijtrekken. Integendeel.

We verwachten met de doortocht van het koufront een pittige squall-line met alles erop en eraan: slagregens met intense regenbuien en even veel regen op zeer korte tijd, er is ook onweer en hagel mogelijk door de forse hoeveelheid windschering en de koude wolkentoppen (tot zo’n -35°C).

Stevige windstoten

Door de uitwisseling met de low level jet en hoge windsnelheden op lage hoogte zijn er tevens ook tijdelijk stevige windstoten mogelijk. Momenteel schatten we op grote schaal windstoten tussen 70 en 80 km/u, met opties naar plaatselijke uitschieters van 80 à 100 km/u in de stevigste buien.

Deze laatste zijn vooral in de kustregio’s mogelijk, maar in het binnenland niet geheel uit te sluiten. Achter het koufront klaart het deels op, maar ontstaan er nog losse buien. Opnieuw lokaal fors met nog stevige windstoten.

Er is een brede level 1 waarschuwing actief voor de hevige windstoten waarmee het koufront gepaard kan gaan. De bladeren aan de bomen zijn in volle ontwikkeling en vangen dus al redelijk wat wind. Daardoor is tijdelijke stormschade aannemelijk. We blijven alles voor u op de voet volgen en als een opschaling naar level 2 nodig is, dan zullen we dit zeker nog doen. Stay tuned!

Kortom: morgen belooft een interessante dag te worden voor menig weerliefhebber. Een koufront uit de boekjes met mooie onweerskansen. Wie weet is er wel een mooie shelf te spotten aan de voorzijde van het front? Als andere frontale bewolking geen roet in het eten gooit behoort dat zeker tot de mogelijkheden.