11 oktober 2022 - 7 min. lezen
1 reacties 1

De eerste maand van de herfst, september, is een echte overgangsmaand tussen de zomer en de herfst. Dit jaar kende het weerbeeld dan ook twee gezichten. De eerste helft was het warm met zelfs nog tropische temperaturen. Vanaf het midden van de maand was het echter wisselvallig en bleef het koel. Uiteindelijk bleek de maand nat, met op sommige plekken ruim 200 mm neerslag. De maandgemiddelde temperatuur lag rond normaal en qua zonneschijnduur waren er grote verschillen.

Deelnemen aan discussie? Ben je geïnteresseerd om deel te nemen als weeramateur of liefhebber van het weer aan het weerforum? Onderaan dit artikel krijg je bliksemsnel & gratis toegang tot alle reacties. Je kan ook je eigen weerfoto’s opladen.

Zomers warm, zonnig en droog begin van september 2022

De Benelux beleefde een warme zomer, en in augustus was het vaak ronduit heet. Na een zonnig en zomers warm einde van augustus ging september 2022 in eerste instantie op dezelfde voet verder. Een hogedrukgebied boven Scandinavië zorgde bij ons voor een aanvoer vanuit het oosten tot zuidoosten. Er werd droge en vrij warme lucht aangevoerd. Het was daardoor zonnig en op de meeste plekken zomers warm.

Op 5 september kwam er een lagedrukgebied vanaf het westen dichterbij. Echter werd er aan de voorzijde zeer warme lucht vanuit Afrika naar het noorden geduwd. Daardoor werd het in de Benelux op veel plekken tropisch warm. Het was de warmste dag van september 2022, met 30,9°C te Ukkel. In De Bilt werd met 29,7°C net geen tropische dag geregistreerd. Lokaal werd het zelfs nog warmer. De landelijk hoogste temperatuur in Nederland was 32,0°C, gemeten in zowel Eindhoven als Gilze-Rijen. Het Belgische Kapelle-op-den-Bos spande de kroon met 32,3°C.

Rond maandag 5 september werd er zeer warme lucht aangevoerd, helemaal vanaf Noord-Afrika richting de Benelux. (wetterzentrale.de)

Ook de dag hierna werd het langs de Nederlandse oostgrens nog tropisch warm, maar zware buien verdreven de hitte vanaf het westen. De dagen hierna was het wisselvallig en viel er elke dag wel regen of een aantal buien. De aanvoer was zuidwestelijke, waardoor het niet koel was met middagtemperaturen van 20 tot 25°C. 10 september was plaatselijk wel een zeer natte dag, in delen van Zeeland viel er meer dan 100 mm neerslag.

Op 11 september maakte het lagedrukgebied plaats voor een hogedrukgebied. De kern daarvan trok al snel richting Centraal-Europa. Daardoor werd de weg vrij gemaakt voor warmere lucht uit het zuiden. 12 en 13 september werd het voor de laatste keer lokaal zomers warm.

Noordwestelijke stroming zorgt voor een koele en wisselvallige tweede helft

Vanaf 14 september veranderde de synoptische situatie flink. Die dag sleepte een lagedrukgebied over België. Doordat de storingen maar heel langzaam verder trokken, viel er veel regen in de zuidelijke helft van de Benelux, tot wel 47,0 mm in Saint-Hubert (BE). Hierna nam een lagedrukgebied positie boven Scandinavië en tegelijkertijd vormde zich een hogedrukgebied boven de Atlantische Oceaan. Dit zette de deur open voor een noordwestelijke stroming. Zeer koude lucht kwam helemaal vanaf het Noordpoolgebied richting Europa gestroomd. Daarbij trok er regelmatig een storing van noord naar zuid over de Benelux. In combinatie met de warme Noordzee leverde dit wisselvallig weer met soms stevige buien op.

Vooral 18 september was een natte en koude dag. In De Bilt kwam de maximumtemperatuur niet hoger dan 13,3°C, een record. Van 19 tot en met 22 september trok er opnieuw een hogedrukgebied vanaf het westen over onze omgeving oostwaarts, waardoor het zo goed als droog bleef. Er was redelijk veel zonneschijn en de temperaturen liepen overdag op tot normale waarden van rond 18°C. In de nachten was het echter fris. In de lager gelegen gebieden van de Benelux kwam het voor het eerst na de zomer tot lokale vorst aan de grond.

Vanaf 23 september keerden we terug naar het wisselvallige weerbeeld. Een storing bleef over onze omgeving slepen en zorgde voor een continue aanvoer van regen op de 24e. Ook 26 en 27 september was het nat met stevige buien en een onstuimige wind. De laatste dagen van de maand werd het rustiger weer. In de nachten kon het goed afkoelen en werden de laagste temperaturen van de maand gemeten. In Eelde en Twente koelde het op 29 september af tot 1,2°C, de laagste temperatuur in Nederland. Op de 30e daalde het kwik in Elsenborn (BE) zelfs tot -2,7°C.

September 2022 was nat, kende een normale temperatuur en grote verschillen in zonneschijnduur

Temperatuur

Qua temperatuur kunnen we september gemakkelijk opdelen in twee delen. De eerste helft van de maand was het zeer warm en lag de etmaalgemiddelde temperatuur vrijwel elke dag (flink) boven de norm. Op de helft van de maand keerde dit patroon volledig om en was het juist elke dag kouder dan gemiddeld. Alles bij elkaar genomen, lag de maandgemiddelde temperatuur rond normaal. In De Bilt was de gemiddelde temperatuur 14,6°C tegen 14,7°C normaal. Ukkel kwam uit op 14,9°C (normaal: 15,2°C). Over het algemeen was het langs de westkust ietsje warmer dan gemiddeld.

De gemiddelde temperatuur van september in De Bilt (boven) sinds 1901 en Ukkel (onder) sinds 1833. In september 2022 lag de temperatuur op beide locaties rond het langjarig gemiddelde.

Door het zeer warme begin van de maand konden we een flink aantal zomerse dagen registreren. In De Bilt bereikte de thermometer op 5 dagen minstens 25,0°C (normaal: 2,1 dagen) en in Ukkel lukte dit zelfs 7 keer (normaal: 2,3 dagen). Op 5 september werd het in Ukkel zelfs tropisch warm, normaal gebeurt dit ongeveer eens in de 10 jaar in ons huidige klimaat. In De Bilt waren er geen tropische dagen. We hadden een normale hoeveelheid warme dagen (maximumtemperatuur 20,0°C of hoger). September 2022 kende 13 warme dagen in De Bilt (normaal: 11,7 dagen) en 12 warme dagen in Ukkel (normaal: 12,2 dagen).

Neerslag

September was een natte maand. De pluviometer ving 108,0 mm op in De Bilt. Gemiddeld valt hier 77,9 mm neerslag. In Ukkel viel 104,8 mm, tegen 65,3 mm normaal. De hoeveelheid neerslag verschilde echter sterk van plek tot plek. De meeste neerslag viel in het zuiden van Zuid-Holland, Zeeland, het westen van Noord-Brabant en het noorden van Oost-Vlaanderen. Hier viel tussen 200 en 250 mm neerslag, met lokale uitschieters tot bijna 280 mm. Verspreid over de Benelux was het zeer lokaal iets droger dan normaal.

De neerslagsom in september in De Bilt (boven) sinds 1898 en Ukkel (onder) sinds 1880. September 2022 was een natte maand, maar kwam niet in de buurt van recordwaarden.

Zonneschijn

Qua zonneschijnduur waren er grote verschillen in de Benelux. Over het algemeen was het het zonnigst in het noordwesten van Nederland. Hier scheen de zon meer dan 200 uur. Hoe verder naar het zuiden, hoe minder zonneschijn er werd gemeten. In grote delen van België scheen de zon dan ook minder vaak dan gemiddeld. Dit zagen we ook in Ukkel, waar 136,1 zonuren werden gemeten, tegen 154,5 normaal. In De Bilt scheen de zon juist vaker dan normaal, met 189,3 uren tegenover een gemiddelde van 152,8 uur.

De zonneschijnduur in september in De Bilt sinds 1901. Hier was september 2022 een vrij zonnige maand, maar in andere delen van de Benelux was de maand juist vrij somber.

Uitzonderlijk veel onweersdagen in België

Wat verder nog opviel aan het weer in september 2022 was dat er zeer veel onweer voorkwam. Op de helft van de dagen werd ergens in België onweer waargenomen. Enkel in 1990 waren er meer onweersdagen in september.

Het aantal onweersdagen in de maand september in België sinds 1928. Alleen in september 1990 waren er nog meer onweersdagen dan in september 2022.

Pim

Door Pim

Student Bodem, Water, Atmosfeer aan de Wageningen Universiteit (Nederland). Van jongs af aan ben ik al gepassioneerd door het weer! Mijn focus ligt op het schrijven van artikels rond tropische stormen.


Verder lezen

Alles bekijken