5 augustus 2022 - 3 min. lezen
0 reacties 0

Het is heerlijk zwemmen aan onze kust, nu het zeewater aan het strand flirt met temperaturen van rond de 21 graden. Maar verder is er niks positiefs aan deze trend. De Noordzee is in de greep van een mariene hittegolf, aldus Jan Seys van het Vlaamse Instituut voor de Zee (VLIZ) in dit bronartikel.

Tijdens mariene hittegolven, die steeds frequenter voorkomen, krijgen vele zeeorganismen het moeilijk. Dat zal een impact hebben op het mariene voedselweb, de gezondheid van de ecosystemen, onze economie en uiteindelijk onszelf. Sommige organismen profiteren dan weer van de warmte. Zo is de giftige pieterman, een venijnig stekend visje, steeds meer in zijn element aan de Belgische en Nederlandse kust. Hij is een gevaar in ondiep water.

Oesters stikken

Eén van de gevolgen van de opwarming is een daling van de hoeveelheid zuurstof in het water. Daar kampt de Noordzee mee. Vooral in de diepte is er een gebrek aan zuurstof. Want als de bovenlaag van de zee opwarmt, ontstaat er een grotere gelaagdheid en minder vermenging van de waterlagen. Daardoor is de toevoer van zuurstofrijk water naar diepere lagen minder efficiënt. Men merkt al dat oesters bijvoorbeeld in de problemen geraken door de zuurstofloosheid, vooral in de zomer. Ook in vorige jaren stikten de oesters soms door zomerhitte.

Massale sterfte door warmte?

Dieren die op de bodem leven, zoals platvissen, tong en kreeften geraken ook in de problemen. Zuurstofarme omstandigheden kunnen leiden tot anoxie, wat massale sterfte teweeg kan brengen. Terwijl kleine of vastzittende organismen niet kunnen vluchten, nemen grotere dieren de benen. Of beter gezegd, de vinnen. Dan is het maar de vraag of zij een plekje vinden dat nog niet te warm, te vuil, of te zuur is.

Topje van de ijsberg

Want de opwarming in de Noordzee is maar het topje van de ijsberg. De Middellandse Zee is op sommige plaatsen 30 graden, en is gemiddeld 6 graden warmer dan normaal.

Beide Europese zeeën volgen de globale trend waarbij de wereldoceaan aan het opwarmen is. 2020 was een recordjaar qua zeewarmte, zoals onderzocht in dit artikel in Advances of Atmospheric Sciences. En terwijl de oppervlaktelagen al sinds de jaren ’90 warmer dan normaal zijn, beginnen sinds 2005 ook diepere waterlagen, tot 2000 meter diep, stilletjes op te warmen.

Een bijkomstig probleem van opwarmende zeeën, is de extra zeespiegelstijging die ermee gepaard gaat. Warm water zet immers uit.

De zee als buffer

De warmtehuishouding van onze planeet wordt door oceanen geregeld.

De oceaan werkt als een buffer en neemt de warmte van de atmosfeer op, zo zou ze 90% van alle opwarming absorberen.

Geen wonder dus dat ze zelf ook warmer wordt, al gaat dat iets trager dan de atmosfeer. Men vergeet vaak dat het landklimaat een direct resultaat is van de grote oceaanstromingen. Via die stromingen herverdeelt de oceaan warmte over de planeet. Meer extreem weer, o.a. droogte, kan een gevolg zijn van gewijzigde oceaanstromingen en warmer water.

(Uitgelichte afbeelding: K. Bonne)

Kathelijne Bonne

Door Kathelijne Bonne

Als aardwetenschapper ben ik geboeid door hoe atmosfeer, bodem, oceaan en leven continu met elkaar in wisselwerking zijn en hoe die evenwichten door de geologische tijd heen veranderen. Daarover schrijf ik op mijn blog GondwanaTalks en nu ook voor NoodweerBenelux.


Verder lezen

Alles bekijken

Weersverwachting Ronde van Vlaanderen 2024

17 uren geleden - 6 min. lezen
13

Natte lente na een El Niño-winter

4 dagen geleden - 7 min. lezen