Negatief jaar voor Alpen-gletsjers
Ondanks iets mildere zomertemperaturen in de Alpen zal 2020 opnieuw een negatief jaar worden voor de gletsjers. Het massale verlies gaat onverbiddelijk voort. De toekomst van onze “eeuwige” ijsmassa’s ziet er echt niet rooskleurig uit. Nu, in oktober, begint de sneeuwgrens opnieuw te zakken. Sneeuw begint het ijs terug te bedekken. De recuperatie kan beginnen, maar hoelang hebben we nog ijs in de Alpen?
- Volg de weerupdates op de voet via Facebook en Twitter
- Volgen jullie al de weerberichten op Youtube?
Deelnemen aan discussie? Ben je geïnteresseerd om deel te nemen als weeramateur of liefhebber van het weer aan het weerforum? Onderaan dit artikel krijg je bliksemsnel & gratis toegang tot alle reacties. Je kan ook je eigen weerfoto’s opladen.
Gletsjers smelten opnieuw in 2020
De belangrijkste eigenschap van een gletsjer is de massa balans. Dit is de som van accumulatie (alle processen die massa toevoegen aan de gletsjer: sneeuw, lawines, …) en ablatie (alle processen die massa verwijderen van de gletsjer: smelt, sublimatie, …). Aan het einde van het zomerseizoen (eind september/begin oktober) trekken glaciologen naar de gletsjers om de massa balans op te meten op bepaalde locaties.
Met behulp van slimme inter- en extrapolatie verkrijgen ze dan de totale balans van een hele gletsjer.
De eerste metingen van dit jaar zijn binnen en tonen duidelijk aan dat het opnieuw een negatief jaar was voor onze gletsjers. Vorige winter viel er relatief weinig sneeuw (een pak minder dan normaal) maar de zomertemperaturen in de Alpen lagen wel iets lager dan de voorbije jaren. Het resultaat, de eindsom, is negatief maar geen record!
Onderstaande afbeelding toont een ablatie-stok (massa balans stok) halverwege de Aletsch-gletsjer (2400 m). Deze stok zat in 2019 nog volledig in het ijs en steekt nu meer dan 5 meter uit. Dat is de smelt tijdens 1 zomer (3 maanden zonder sneeuw)… Onderaan de grootste gletsjer van de Alpen verdunde het ijs dit jaar zelfs meer dan 8 meter, indrukwekkende cijfers …
Toekomst ziet er niet rooskleurig uit
We voorspellen de toekomst van de Alpen-gletsjers met gletsjermodellen. Deze modellen nemen ijsdynamica in rekening, temperatuur- en neerslagprognoses. De betrouwbaarheid van deze modellen wordt steeds beter aangezien we de realiteit steeds beter benaderen.
Het resultaat van deze modellen is duidelijk. De toekomst van de gletsjers in de Alpen (en eigenlijk in de hele wereld) ziet er echt niet rooskleurig uit. Afhankelijk van het scenario dat we gaan volgen komende decades verliezen we in de Alpen 60-90% van het ijsvolume.
Kijkende naar individuele gletsjers is het zeer duidelijk. Extreem massa verlies zal zorgen voor een enorme terugtrekking. In het beste geval zullen enkel de hogere toppen (boven 3500 meter) nog bedekt of vergezeld worden van kleine gletsjers. Kijk even mee naar de gemodelleerde evolutie van het Morteratsch – Pers complex in Zwitserland:
Eenzelfde evolutie voor de “Big Daddy” van de Alpen, de Aletsch gletsjer. Aan de Konkordia-platze ligt daar nu (in 2020) nog steeds zo’n 800 meter dik ijs.
Ruw gesteente, (kleine) Alpenmeren en oprukkende vegetatie komen in de plaats van het ijs. In de Pyreneeën is het ijs al nagenoeg verdwenen. Daar vinden we een voorbeeld van hoe het in de Alpen zal worden.
Winter valt (gelukkig) in
Na een droge en warme zomer lijkt Koning Winter hoog in de bergen de gletsjers dit jaar iets vroeger dan normaal een handje te gaan helpen. Eind september viel er reeds tot op een hoogte van 2000 meter sneeuw van betekenis waardoor het blote ijs bepoederd met wat sneeuw de maand oktober is ingegaan. Afkoeling van onderuit, extra sneeuw en een lagere zonkracht zullen het smeltseizoen van 2020 op de gletsjers waarschijnlijk wel definitief ten einde hebben gebracht. Een diepe “oef” van de gletsjers weerklinkt in de bergen.. Is er nog hoop voor het ijs?
