Grote temperatuurverschillen in de Benelux op dinsdag 14 mei

Dinsdag 14 mei 2024 belooft een speciale dag te worden op meteorologisch vlak. Langsheen een koufront dat vanuit het zuidwesten binnenschuift ontstaan grote temperatuurverschillen op relatief korte afstand in de Benelux. Bovendien wordt de luchtsoort aan de voorzijde van het koufront erg onstabiel en mogen we later op de dag ook fikse (onweers)buien verwachten. Wat er ons precies staat te wachten leest u in onderstaande meteoanalyse.

• Weerliefhebber? Volg ons via X en Facebook
• Volg de interessante weerberichten op Youtube

Deelnemen aan discussie? Ben je geïnteresseerd om deel te nemen als weeramateur of liefhebber van het weer aan het weerforum? Onderaan dit artikel krijg je bliksemsnel & gratis toegang tot alle reacties. Je kan ook je eigen weerfoto’s uploaden.

Analyse van de weersituatie

Dinsdag krijgen we te maken met een zeer interessante weersituatie. Een omvangrijk en vrij sterk uitgediept lagedrukgebied nestelt zich ten zuidwesten van de UK en Ierland en zal daar rondjes blijven tollen. Aan de voorzijde daarvan wordt er in een zuidoostelijke stroming nog warme maar vochtige en steeds meer onstabiele subtropische lucht aangevoerd. Rondom het lagedrukgebied circuleert een systeem van fronten. Het koufront verbonden aan deze storing ligt dwars over Frankrijk en zal in de loop van de dag traag opschuiven richting de Frans-Belgische grens en de Westhoek. Het koufront markeert de overgang naar frissere zeelucht. Met het koufront zal ook de wind een sprong maken naar meer zuidwestelijke tot noordwestelijke richtingen en stroomt er op die manier gevoelig frissere lucht binnen vanuit die hoek.

Voor het koufront uit blijft de stroming zuid-zuidoostelijk en wordt er zeer warme en ook steeds vochtigere onstabiele lucht opgestuwd. Het koufront zal de vochtigheid in de atmosfeer nog wat verhogen. In de loop van de dag zal het koufront meer en meer terrein winnen en zal de wind uit meer westelijke sectoren verder landinwaarts opschuiven. Deze zal vervolgens met de zuidoostenwind in aanraking komen en op die manier een convergentielijn vormen. Aan de voorzijde van het koufront ontwikkelt zich een thermische trog in de subtropische luchtmassa, gekenmerkt door oplopende dauwpunten en een brede ZO-NW gerichte tong van hoge Theta-E (44-48°C) en theta-W (16-18°C) waardes. Tezamen met de windsprong van zuidwest naar zuidoost op de convergentielijn zal deze onstabiele luchtmassa een thermische vore vormen, waarop zich makkelijk stevige onweders kunnen ontwikkelen.

Grote temperatuurverschillen op korte afstand

Het koufront in het uiterste zuidwesten van de Benelux zal morgen vrij aarzelend terrein winnen in de loop van de dag. Langsheen het front neemt de bewolking toe in de loop van de dag, raakt het betrokken en zal zich ook een band vormen met regen. Dit lijkt vooral iets te worden voor de grensgebieden tussen Frankrijk en België, de Westhoek en delen van de kustregio. Ten oosten van het koufront zijn er opklaringen actief met wat hoge wolkenvelden aan de voorzijde van het front en ook stapelwolken en middelhoge stapelwolken die zich zullen vormen in de loop van de dag.

Naarmate het koufront meer terrein zal winnen zal de wind in de loop van de namiddag vanuit het zuidwesten van België abrupt draaien naar het zuidwesten tot noordwesten. Hiermee zal er frissere zeelucht België binnendringen vanaf de Franse grens. De snelheid waarmee deze frissere zeelucht het zuidwesten verovert verschilt nog wat tussen de verschillende weermodellen. Ook over hoe fel en hoe snel het precies zal afkoelen bestaat nog enige twijfel. De modellen hebben het daar nog wat lastig mee voorlopig. Feit is wel dat er door de windsprong van zuidoost naar zuidwest tot noordwest een grote temperatuurgradiënt zal ontstaan over het zuidwesten van de Benelux met grote temperatuurverschillen in de loop van morgennamiddag en -avond.

De grote temperatuurcontrasten kunnen oplopen tot maar liefs 13 à 14°C op (enkele) honderd(en) kilometer(s) ver. In de subtropische lucht in de centrale en oostelijke delen van de Benelux kan het al gauw opwarmen tot een zwoele 26 à 27°C. Achter het koufront koelt het plots af naar temperaturen tussen 13 en 15°C. Wat een verschil! Zulke grote temperatuurverschillen op korte afstand zijn zeer uitzonderlijk.

Stevige onweersbuien langsheen een thermische vore

Naast de interessante situatie in verband met de grote temperatuurverschillen tussen oost en west, ontstaat er ook qua onstabiliteit een erg interessante en potentieel explosieve setting. Onweerliefhebbers mogen alweer hun hartje ophalen morgen, want het zal weerom prijs zijn!

Trigger voor het onweer is de thermisch zeer onstabiele en vochtige luchtmassa, gekenmerkt door een tong met zeer hoge theta-E en theta-W waarden en hoge dauwpunten. Ook mede dankzij de hoge temperaturen zal er heel wat convectieve energie beschikbaar zijn die zich omzet in vrij aanzienlijke CAPE-waarden tussen 500 en 1000, lokaal zelfs tussen 1000 en 1500 J/kg in delen van de centrale en oostelijke Benelux. Tezamen met convergentie op de thermische vore en de windsprong zijn dat meer dan voldoende ingrediënten om forse onweersbuien te doen ontstaan.

De buien genieten van een regime met matige windschering dus deze zullen veeleer van het type multicell zijn, geclusterd langsheen een lijn op de thermische vore. Waar deze zone exact komt te liggen is nog onzeker, daar worstelen de modellen nog mee. AROME legt de buien iets zuidwestelijker, Icond2 legt deze voorlopig oostelijker over Nederland. Feit is wel dat het tot onweer zal komen morgen in de loop van de namiddag en tijdens de avondperiode op de ZO-NW gerichte vore. Dit zal het nodige klank- en lichtspel opleveren en lokaal kan er ook hagel voorkomen uit een stevige bui.