8 december 2020 - 5 min. lezen
2 reacties 2

Vóór het weekend waren de meeste weermodellen het er nog over eens: er zou zondagnacht en maandag mogelijk een dik sneeuwtapijt ontstaan in de hogergelegen gebieden van de Benelux door een slepende storing. Sommige weermodellen gingen zelfs uit van 15 cm of meer. Op zondag veranderden de kaarten echter drastisch: er zou nog amper sneeuw vallen uit de neerslagzone. Uiteindelijk bedekte een sneeuwtapijtje van maximaal 3 cm de hoogste toppen van de Ardennen.

Dat de weermodellen op het laatste moment nog zo drastisch van gedacht veranderen is niet zo heel uitzonderlijk bij sneeuwsituaties. Wat was er aan de hand? Waarom werd de sneeuwsituatie verkeerd ingeschat? In dit artikel maken we een analyse van de moeilijk te voorspellen sneeuwsituatie van zondag 6 december op maandag 7 december 2020.

Deelnemen aan discussie? Ben je geïnteresseerd om deel te nemen als weeramateur of liefhebber van het weer aan het weerforum? Onderaan dit artikel krijg je bliksemsnel & gratis toegang tot alle reacties. Je kan ook je eigen weerfoto’s opladen.

Op Signal de Botrange lag maandag een poederlaagje sneeuw (Yoni Verhaegen).

Synoptische situatie en neerslag

We beginnen onze analyse van de sneeuwsituatie van zondagnacht met de synoptische situatie. Een klein lagedrukgebied zou zich tijdens de nacht van zondag op maandag in onze omgeving vestigen. Hierbij zou een occlusiefront mogelijk voor langdurige sneeuwval zorgen boven de Ardennen. Ook elders in de Benelux zou veel neerslag vallen met uitzondering van het westen van België. Dit is althans wat de weermodellen ons vrijdag voorschotelden.

Gaandeweg het weekend veranderde de situatie echter drastisch. De positie van het lagedrukgebiedje schoof enkele tientallen kilometers op ten opzichte van de oorspronkelijk verwachte positie. Hierdoor schoof het occlusiefront met de neerslagzone steeds meer op richting het (noord)oosten, met alle gevolgen vandien.

De geschetste synoptische situatie in de runs van vrijdag, zaterdag en zondag door GFS, geldend voor maandag 7 december.

Door de verschuiving kon de neerslag behorende bij het occlusiefront ons dan ook moeilijker bereiken. Nu vertelden de weerkaarten ons namelijk dat de meeste neerslag boven het noorden van Nederland en het westen van Duitsland zou vallen. Zulke kleine lagedrukgebieden zorgen wel vaker voor problemen. Een verschuiving van enkele tientallen kilometers kan veel gevolgen hebben voor het weerbeeld!

De kleine verschuiving van de kern van het lagedrukgebied en bijbehorende fronten en neerslagzones hangen samen met een verschuiving van de straalstroom. De straalstroom is immers de motor voor het uitdiepen of opvullen van drukgebieden en de oorspronkelijk verwachtte positie het intensiveren of verzwakken van frontale systemen.

De geschetste locatie van de straalstroom op 250 hPa in de runs van vrijdag, zaterdag en zondag door GFS, geldend voor maandag 7 december

Neerslag en temperatuur in de Benelux

Wat zagen we nu in de Benelux? In België werd, gaandeweg het weekend vorderde, significant minder neerslag berekend door de weermodellen dan eerder gedacht. Enkel de uiterst oostelijke gebieden zouden nog neerslag te verwerken krijgen, maar veel minder dan oorspronkelijk werd geschetst. De kern met zwaarste neerslag schoof, net zoals het occlusiefront en de straalstroom, meer op richting het (noord)oosten.

Bovendien viel de temperatuur wat minder koud uit. Door de verschuiving van het lagedrukgebiedje was er nu namelijk eerder sprake van een meer westelijke luchtstroming. Door de kleine schaal van het lagedrukgebied had een kleine verandering dan ook grote gevolgen wat betreft de aangevoerde luchtsoort. Er werd nu iets zachtere lucht aangevoerd dan de noordwestenwind die oorspronkelijk werd verwacht door we weermodellen. Een klein verschil in temperatuur heeft dan ook een groot gevolg voor de neerslagsoort van de neerslagzone. Enkele tientallen van een graad kunnen namelijk het verschil maken tussen regen en sneeuw.

De geschetste neerslag en temperatuur in de runs van vrijdag, zaterdag en zondag door GFS, geldend voor maandag 7 december.

Sneeuwkansen in de Benelux

We kunnen nu een analyse maken van de sneeuwsituatie van zondagnacht. We zagen dus dat de neerslagzone zich iets meer (noord)oostelijker bevond dan gedacht en dat de temperatuur iets hoger uitviel dan eerst werd geschetst. Dit alles had te maken met het licht verschuiven van de positie van de straalstroom en de kleinschaligheid van het lagedrukgebiedje. Uiteraard had dit ook grote gevolgen voor de sneeuwval in de Ardennen. Waar op zaterdag nog een sneeuwtapijt tot lokaal meer dan 10 cm werd verwacht, bleef er in de voorspellingen op zondag nog amper sneeuw over.

De geschetste sneeuwkans en sneeuwval in de runs van vrijdag, zaterdag en zondag door GFS, geldend voor maandag 7 december.

Uiteindelijk viel er uit de neerslagzone enkel op de hoogste toppen een dun poederlaagje sneeuw met een maximale hoogte van 3 cm. Deze situatie toont nog maar eens aan hoe fragiel het weer is. Een verschuiving van enkele tientallen kilometers op de weerkaarten kan grote gevolgen hebben voor de neerslaghoeveelheid, neerslagsoort, de aangevoerde luchtsoort en daarmee ook de temperatuur. Zeker bij kleine lagedrukgebieden, zoals tijdens het afgelopen weekend, is dit het geval en hebben de weermodellen het vaak moeilijk.

Yoni

Door Yoni

Afgestudeerd geograaf aan de KULeuven en doctorandus binnen klimatologie/glaciologie aan de VUBrussel. Binnen NoodweerBenelux ben ik vooral bezig met het schrijven van artikels en het programmeren van tools om bepaalde weerelementen te voorspellen.


Verder lezen

Alles bekijken