Weertendens juni (deel 2)

Juni verloopt tot nu toe aan de zachte kant en vooral ook aan de droge kant. Mei verliep dan wel lokaal zeer nat, op veel plaatsen viel er ook in die maand weinig neerslag. Komende dagen bouwt een krachtig Azorenhoog zich op en dat gaat het weer in onze landen bepalen. We komen net op de scheiding te liggen tussen zeer warme lucht en koelere lucht wat de oorzaak is van de grote onzekerheid die we de afgelopen dagen zagen in de pluimen. In ieder geval genoeg materiaal voor een artikel over de weertendens van juni 2018!

• Volg onze weerupdates op Facebook en Twitter
• Bekijk onze weerstreams op YouTube

Stevig Azorenhoog

Het Azorenhoog is een krachtig hogedrukgebied boven de Atlantische Oceaan dat met de kern er hoogte van de Azoren ligt. Dit drukgebied ontstaat door de daling van lucht op ongeveer 30° noorderbreedte (net ten zuiden van de Azoren). Aan de evenaar zorgt een krachtige opwarming voor stijgende luchtbeweging. Deze lucht beweegt naar het noorden en koelt af. Bij deze afkoeling wordt de lucht zwaarder (koele lucht is zwaarder dan warme lucht) en begint deze te dalen. Rond 30° vormt deze dalende lucht het welbekende Azorenhoog.

In de zomer schuift de zone met dalende luchtbeweging meer op richting het noorden en geraakt het Azorenhoog gemakkelijker tot bij Europa. En dat is wat we de volgende dagen zien: een sterk opbouwend Azorenhoog met extensie (rug) richting Europa. Even terzijde, maar met het opschuiven van de straalstroom richting het noorden zou volgens de klimaatprojecties het Azorenhoog in de toekomst vaker invloed krijgen op West-Europa.

Komende dagen vochtig met (lage) bewolking

Op de weerkaarten is te zien dat het Azorenhoog de komende dagen opbouwt (de luchtdruk stijgt). België bevindt zich aan de westkant met daardoor de aanvoer van lucht uit het zuidwesten. Deze lucht bevat veel vocht dat gevangen zit onder de dalende luchtbeweging horende bij het hogedrukgebied. Aangezien dit vocht niet weg kan, wordt het gedwongen te condenseren en ontstaan er (lage) wolkenvelden. Ook op de soundings is dit mooi te zien.

De brede buik in het midden is eigen aan de “subsidentie – dalende luchtbeweging”. Daaronder zoeken het temperatuurprofiel en het dauwpuntprofiel elkaar op wat een indicatie is voor de hoge luchtvochtigheid en dus bewolking. Mogelijk zijn deze wolken zelfs dik genoeg voor wat motregen of een licht buitje, maar veel zal het niet voorstellen. Na de middag zorgt de kracht van de zon en de hogere temperaturen voor een naar rechts opschuiven van het temperatuurprofiel en wordt de lucht dus droger. De wolkenvelden lossen dan (gedeeltelijk) op, vooral tegen de avond.

Een blik op de straalstroom toont dat deze maandag over het noorden van de Britse Eilanden naar het noordoosten stroomt. Mooi overeenkomstig met de theorie ontwikkelt er aan de “left exit” van de jetstreak (zone met hoogste windsnelheid) een uitdiepend lagedrukgebied door divergentie op 300 hPa en bijhorende convergentie aan het oppervlak.

Voor meer informatie over dit principe verwijs ik graag naar het artikel van collega Samuel Helsen. We krijgen dus enerzijds een opbouwend Azorenhoog en anderzijds een uitdiepend lagedrukgebied nabij Scandinavië op onze weerkaarten.

Woensdag top zomerweer

Woensdag scheurt dan een aparte kern van het Azorenhoog zich af en beweegt richting Oost-Europa. De aanvoer van lucht in België en Nederland komt zo niet meer uit het zuidwesten, maar uit het zuiden. Deze lucht is droger en ook warmer. Geen lage wolkenvelden meer onder de subsidentie, maar wel veel zon.

Het kwik stijgt vlot tot 25°C en meer, enkel in het noorden van Nederland blijft de aanvoer wat meer westelijk en is het wat frisser. Met de beperkte windsnelheid en het nog steeds grote temperatuurcontrast land-zee is de kans op een zeewind groot en zal het kwik daar dus enkele graden lager liggen.

Vanaf donderdag overgang naar koeler weer, maar wel droog

Na woensdag diept het lagedrukgebied voor de Scandinavische kust verder uit en vestigt dit zich over Scandinavië. Het Azorenhoog trekt zich terug over de Atlantische Oceaan en richt zich meer zuid-noord. Zo komt er een noordelijke luchtstroming tot stand met de aanvoer van koelere lucht richting West-Europa. Dit geblokkeerd patroon lijkt voorlopig alvast tot begin volgende week te duren.

Het hogedrukgebied dat standvastig boven de Britse Eilanden ronddobbert wordt ook wel eens Bartlett-hoog genoemd. Meer informatie daaromtrent in dit artikel. Belangrijk is wel dat in de noordelijke stroming de temperaturen een stapje terug zetten, maar grote neerslaghoeveelheden uitblijven.

Er staat bovendien vrij veel wind waardoor de natuur verder uitdroogt. De overgang naar een noordelijke luchtstroming is ook mooi te zien op de NAO-index. De uitbreiding van hoge luchtdruk richting IJsland zorgt ervoor dat deze negatief wordt .

Om het dan toch nog even over de droogte te hebben… Sommige gebieden kregen in mei bijzonder veel neerslag op korte tijd door de passage van (onweers)buien/stortbuien. Deze werden veroorzaakt door onstabiliteit in een geblokkeerd patroon. Neerslag op grote schaal bleef door de blokkade echter uit waardoor gebieden zonder buien nu te kampen hebben met uiterste droogte.

Bovendien waren de buien zo intens dat de meeste regenintensiteit groter is dan de infiltratiecapaciteit. Dat zorgde ervoor dat het meeste water afstroomt en niet in de bodem trekt om de watertafel aan te vullen. Er mag dan wel veel regen vallen, de natuur is er niet veel mee. Meer informatie over het onweer in mei 2018 in dit artikel.

Vooral in Oost-Vlaanderen is het momenteel uiterst droog:

Ook in Nederland zijn er gebieden met een tekort van meer dan 100 mm:

Met het gebrek aan neerslag de komende dagen zal het neerslagtekort verder toenemen:

Op de lange termijn terug zomer?

Het Azorenhoog blijft krachtig en lijkt volgende week zijn invloed weer uit te breiden richting West-Europa met stijgende temperaturen. Ook de pluimverwachtingen zien we op de langere termijn veel opties opteren voor aanhoudend droog weer en hogere temperaturen. Wordt vervolgd…