20 maart 2021 - 4 min. lezen
0 reacties 0

Doorheen het jaar is het zeewater altijd wel ergens warm genoeg voor de vorming van tropische cyclonen. In verschillende regio’s zijn ze actief, maar niet elke tropische cycloon is even actief, met als gevolg een verschil in impact op de maatschappij. Soms is een tropische cycloon maar kort op de weerkaarten te vinden, terwijl andere cyclonen wekenlang voor problemen zorgen. Wat is nu eigenlijk de gemiddelde levensduur van een tropische cycloon?

Deelnemen aan discussie? Ben je geïnteresseerd om deel te nemen als weeramateur of liefhebber van het weer aan het weerforum? Onderaan dit artikel krijg je bliksemsnel & gratis toegang tot alle reacties. Je kan ook je eigen weerfoto’s opladen.

Ontstaanswijze tropische cyclonen

Tropische cyclonen ontstaan logischerwijs meestal in de tropen. Dat komt omdat het zeewater minimaal 27°C moet zijn voor de ontwikkeling van zo’n systeem. In tegenstelling tot de stormen die West-Europa aandoen, haalt een tropische cycloon zijn energie uit de verdamping van dat zeewater.

Ook zijn er nog enkele andere voorwaarden waar aan voldaan moet worden. Zo moet er niet te veel windschering zijn, anders kunnen de onweersbuien waaruit de cycloon ontstaat zich niet (voldoende) ontwikkelen tot één geheel.
Een gunstige combinatie van deze factoren kan ervoor zorgen dat er daadwerkelijk een tropische depressie ontstaat. Daarvan is sprake als er continue convectie is en als er een gesloten windcirculatie is.

Levensloop van een tropische cycloon

Als de criteria voor tropische depressie bereikt zijn, is ook de cycloon officieel geboren. Daarna is het opnieuw afhankelijk van de omgeving of de depressie nog verder kan doorgroeien. Als de atmosferische condities zeer ongunstig zijn, is de tropische depressie soms al in enkele uren weer van de weerkaarten verdwenen.

Het verdere verloop kent echter meestal een groei naar de classificatie tropische storm. Het enige criterium hiervoor is de windsnelheid, die moet namelijk minstens 35 knopen (oftewel 64 km/u) bereiken. Maar over het algemeen neemt ook de intensiteit van de buien toe. Iets meer dan de helft van de tropische stormen groeit uiteindelijk uit tot orkaankracht. Daarvoor moet een windkracht 12 bereikt worden. Gemiddeld duurt het enkele dagen voordat dit gebeurt.

Daarna is het volledig afhankelijk van de positie en de atmosferische omstandigheden voor het verdere leven van de wervelstorm. Niet elke cycloon beweegt even snel voort, daarom kunnen ze heel erg verschillen in ontwikkeling. Tevens verschilt de trekrichting vaak ook, waardoor een cycloon al dan niet lang boven open zee kan blijven.

Tropische storm Bopha (links) en typhoons Maria (rechtsboven) en Saomai (rechtsonder) kenden op 7 augustus 2006 alle drie een andere ontwikkeling.
Tropische storm Bopha (links) en typhoons Maria (rechtsboven) en Saomai (rechtsonder) kenden op 7 augustus 2006 alle drie een andere ontwikkeling.

Einde van de cycloon

Sommige tropische cyclonen ontstaan pijlsnel en groeien in korte tijd uit tot enorm krachtige weersystemen. Echter kunnen ze ook even snel weer verdwijnen. Als de windschering snel toeneemt, of als de cycloon boven koud zeewater of boven land beweegt, kan deze zeer snel zijn structuur verliezen en oplossen. Het duurt uiteraard wel langer voordat een categorie 5 orkaan is opgelost dan een tropische depressie.

Doordat de route en ontwikkelingen per tropische cycloon enorm verschillen, is er ook een groot verschil in levensduur. Het is overigens niet zo dat een afgezwakte tropische cycloon niet meer kan aansterken. Soms groeit deze zelfs voor een tweede keer uit tot storm van formaat. Dit zagen we bijvoorbeeld bij orkanen Delta en Eta die in 2020 veel overlast bezorgden na meerdere keren ‘landfall’ te hebben gemaakt.

Wat is de langstlevende tropische cycloon?

Laten we eens een kijkje nemen in de recordboeken. De langst levende tropische cycloon ooit is orkaan John. Deze ontstond op 11 augustus 1994 ten zuiden van Mexico en trok langzaam aansterkend naar het westen. Omdat de orkaan steeds wisselde tussen perioden met veel en weinig windschering, vond er meerdere malen intensivering plaats. De windschering werd echter nooit zo hoog dat John het loodje legde. Zo kon deze tropische cycloon maar liefst 31 dagen in leven blijven. Op 10 september 1994 kwam John erg noordelijk, het zeewater was te koud om de convectie gaande te houden en John doofde uit.

Enkele recente voorbeelden van wervelstormen met een lange levensduur zijn tropische cycloon Habana en Faraji. Habana was actief van 4 t/m 16 maart 2021 en had maar liefst elf dagen op rij orkaankracht.

Pim

Door Pim

Student Bodem, Water, Atmosfeer aan de Wageningen Universiteit (Nederland). Van jongs af aan ben ik al gepassioneerd door het weer! Mijn focus ligt op het schrijven van artikels rond tropische stormen.


Verder lezen

Alles bekijken