Undulatus asperitas: een zeldzame wolkensoort
Vorige week waren er op verschillende plaatsen vreemde wolken te zien bij het naderen van een onweersstoring. De hemel leek wel bedekt met een soort van golvende structuren, die erg fascinerende en fotogenieke beelden opleverden. Het betreft hier een vrij zeldzame wolkensoort, die experten ook wel benoemen met de lange naam “altostratus undulatus asperitas”. Wat zijn die wolken precies en hoe ontstaan ze?
- Volg de weerupdates op de voet via Facebook en Twitter
- Volgen jullie al de weerberichten op Youtube?
- Bekijk de weersverwachting voor de komende dagen
Deelnemen aan discussie?Ben je geïnteresseerd om deel te nemen als liefhebber van het weer en klimaat aan het weerforum? Onderaan dit artikel krijg je bliksemsnel & gratis toegang tot alle reacties. Je kan ook je eigen weerfoto’s opladen.
Deel jouw eigen passie? Ben je geïnteresseerd om als vrijwilliger weergerelateerde artikels te schrijven? Contacteer ons dan via [email protected]
Altostratus undulatus asperitas
De wolkensoort ‘altostratus undulatus asperitas’ is een zeldzame wolkensoort en laat zich zien als een gelaagde, ruwe en golvende structuur, waarin het lijkt of de hemel een omgekeerd heuvelachtig landschap of een ruwe zee voorstelt. Vaak zijn ze te bezichtigen in de buurt van onweersbuien of aan de grens van verschillende luchtsoorten (bijvoorbeeld een warmtefront), waar we een temperatuursinversie is.
De benaming van de wolkensoort lijkt wel een tongbreker voor vele mensen. We kunnen echter alle deeltjes ontleden om zo te betekenis beter te begrijpen:
- Alto verwijst naar ‘hoog’: de wolkensoort bevindt zich over het algemeen tussen 2 en 6 km boven de grond.
- Stratus verwijst naar ‘gelaagd’: de wolkensoort geeft een gelaagde indruk, er zijn geen gaten in het wolkendek, maar het is eerder een continue horizontale laag.
- Undulatus verwijst naar ‘golvend’: de op- en neerwaartse bewegingen kunnen we duidelijk waarnemen in het wolkendek.
- Asperitas verwijst naar ‘ruw’: met ander woorden de chaotische, irreguliere aard van het wolkendek.
De wolken zijn vrij zeldzaam. Daarom is het ook een relatief nieuwe wolkensoort. Ze werd namelijk pas toegevoegd aan de Wolkenatlas van de Wereld Meteorologische Organisatie in 2015.
Hoe ontstaat undulatus asperitas?
Aangezien de wolkensoort vrij zeldzaam is, is het precieze ontstaansmechanisme nog niet helemaal uitgedokterd. Veelal wordt aangenomen dat mechanismen die de lucht doen bewegen in een golfpatroon, aan de basis liggen. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn in bergachtige gebieden of door andere bronnen van turbulentie.
In onze regio betreft het vaak twee luchtsoorten met een verschillende densiteit (bijvoorbeeld bij een temperatuursinversie). Hierdoor kunnen ze niet gemengd worden met elkaar (een beetje zoals olie en water), maar ontstaat er een soort ‘grensvlak’. Dit grensvlak vormt dan de basis van de undulatis asperitas, waarbij er door turbulente bewegingen golfachtige structuren ontstaan.
De koudere lucht aan de onderzijde (een soort temperatuursinversie) kan dan soms in verband gebracht worden met de outflow van onweersbuien, die de temperatuur aan het oppervlak doen afnemen. De dynamiek van de onweersbui zorgt daarbij ook voor de turbulente stromingen die de golvende structuren kunnen genereren. Dit is echter maar één van de mogelijke theorieën. Verder onderzoek is echter nog nodig om het precieze mechanisme te achterhalen.
Conclusie
De wolkensoort ‘altostratus undulatus asperitas’ is een vrij recente en zeldzame wolk, die zich laat zien als een gelaagd, ruwe golf patroon in de lucht. In onze regio worden deze wolken meestal in verband gebracht met onweersbuien of fronten (waar temperatuursinversies zich voordoen), maar de precieze ontstaansmechanismen zijn nog niet helemaal gekend. In ieder geval levert het steeds spectaculaire en fotogenieke luchten op!
