Terugblik naar de sneeuwstorm van 25 en 26 november 2005
3
In de 21e eeuw wordt de maand november traditioneel en gemiddeld gezien gekenmerkt door de eerste vorst van het winterseizoen op grote schaal en de eerste sneeuw op de Ardense hoogten. Echter, in ons gematigde zeeklimaat, en zeker binnen de context van de opwarming van de Aarde, lijkt vorst en sneeuw in november steeds zeldzamer te worden. Een uitzondering daarop was de tweedaagse van 25 en 26 november 2005. Een heuse sneeuwstorm met veel (smeltende) sneeuw zorgde toen voor overlast in zowel België en Nederland. Hoe ging het er toen ook al weer aan toe? Wat was de oorzaak van de storm? En wat waren de gevolgen? In onderstaande blog brengen we de herinneringen aan die beruchte dag nog eens naar boven en beschrijven we een terugblik naar de sneeuwstorm van 25 en 26 november 2005.
- Volg de weerupdates op de voet via Facebook en Twitter
- Volgen jullie al de weerberichten op Youtube?
- Bekijk het weerbericht voor de komende dagen
Deelnemen aan discussie? Ben je geïnteresseerd om deel te nemen als weeramateur of liefhebber van het weer aan het weerforum? Onderaan dit artikel krijg je bliksemsnel & gratis toegang tot alle reacties. Je kan ook je eigen weerfoto’s opladen.
Synoptische situatie 25 en 26 november 2005
Ons verhaal van de terugblik naar de sneeuwstorm van 25 en 26 november 2005 begint met een zogenaamd “cut-off low“, een bel van koude lucht die eind november 2005 vanuit het Noordpoolgebied stilaan richting het zuiden koerste. Tijdens de nacht van 25 november zakte dit uitdiepend lagedrukgebied uit het noorden via de Noordzee verder af richting de Benelux. Tegen de middag bereikte de kern van het lagedrukgebied vervolgens het noorden van Nederland.
- Welke extreme weerfenomenen komen allemaal voor op onze planeet? Lees er meer over in dit boek!
Tijdens diens reis richting het zuiden zakte de oppervlaktedruk snel. De kerndruk bedroeg ongeveer 975 hPa wanneer het lagedrukgebied het noorden van Nederland bereikte. Het bracht bovendien ook een portie erg koude lucht met zich mee. Op 5 km hoogte zakte de temperatuur naar zo’n -40 graden. Men spreekt in dit soort situaties al wel eens van een zogenaamde “koudeput”.
Het bijbehorende occlusiefront trok vervolgens over de Benelux. Vooral ten zuiden van de lage drukkern bevond zich daarbij ook een stevig windveld. Vanaf het noorden begon het dan ook stevig te waaien. Het lagedrukgebied bleef vervolgens ter plaatste treuzelen, waarbij de kern ongeveer over het midden van Nederland tot stilstand kwam. De bijbehorende neerslagzone krulde om de kern heen en kon dan ook voor grote neerslaghoeveelheden zorgen!
- Zelf ook de weersomstandigheden in jouw omgeving meten? Dat kan met dit weerstation!
Onstuimige nacht naar 25 november
In de nacht naar 25 november verslechterde het weer vervolgens zienderogen, met een sterke toename van de wind en reeds grote neerslaghoeveelheden. Er werd daarbij vooral langsheen de kustgebieden veel wind waargenomen. De hoogste windstoot werd gemeten in Hoek van Holland. Rond 2 uur ‘s nachts werd daar liefst 48 m/s (omgerekend 173 km/h) gemeten. Volgens het KNMI hoort deze windstoot bij de hoogste ooit gemeten in Nederland. In IJmuiden ging men richting 39 m/s (140 km/h).
- Ook tijdens een storm helpt deze paraplu om je droog te houden!
Ook elders werden serieuze windstoten gemeten, in de orde van 20 tot 25 m/s (70 tot 90 km/h) in het binnenland. Het noorden van Nederland bleef grotendeels buiten het stevig windveld, doordat de kern zich over het midden van Nederland bevond.
Verder viel de eerste neerslag initieel nog grotendeels als regen, aangezien er nog net iets te zachte lucht aangevoerd werd. De sneeuwgrens bevond zich rond ongeveer 100-300 meter, waardoor enkel over de Ardennen reeds sneeuwvlokken naar beneden dwarrelden.
Van regen naar veel (smeltende) sneeuw op 25 en 26 november
Met licht positieve temperaturen in het laagland (veelal tussen 0 en 2 graden) viel de neerslag dus aanvankelijk grotendeels als regen. Stilaan transformeerde de neerslag zich echter steeds meer richting smeltende sneeuw en sneeuw in het centrum en het oosten van de Benelux.
De aangevoerde lucht werd namelijk steeds kouder en de wind luwde naarmate de kern van het lagedrukgebied naderde, waardoor ook het proces van neerslagafkoeling (isothermie) zich door zette. Vanwege de aanhoudende intensieve neerslag koelde de luchtkolom namelijk fel af. Over het westen en langs de kustregio’s was het echter nog een fractie te warm voor (natte) sneeuw.
- Met deze sneeuwkettingen kun je veilig over besneeuwde wegen rijden!
Alles bij elkaar genomen werd de sneeuwval ook door de weermodellen relatief goed in kaart gebracht. Het GFS model berekende zo een sneeuwhoeveelheid van liefst 20 cm per 6 uur in het midden en oosten van Nederland. In de loop van die beruchte vrijdag transformeerde de regen zich over de meeste delen van de Benelux dan ook in (natte) sneeuw. Enkel voor het westen bleek dit moeilijker te zijn. Doordat de bodem nog niet bevroren was, bleef de sneeuw in het begin echter moeilijk liggen.
Sneeuwaccumulatie in het midden en oosten
Na verloop van tijd werd de sneeuwval zo intens en was de neerslagafkoeling zo gevorderd dat er in vele gebieden accumulatie optrad. Op grote schaal lag er uiteindelijk op 26 november in België en Nederland 5 tot 10 cm (natte) sneeuw. Op sommige plaatsen viel er echter wel 15 tot plaatselijk meer dan 30 cm sneeuw op delen van de Veluwe. Net doordat de temperatuur tijdens de sneeuw licht positief was, was de sneeuw bijzonder nat en daarom ook erg zwaar door de hoge waterfractie.
Door het tot stilstand gekomen lagedrukgebied werden daarom ook erg hoge neerslaghoeveelheden gemeten. Storingen en geclusterde buien bleven immers steeds rond de kern heen krullen. In het midden van Nederland is in die beruchte tweedaagse op sommige plaatsen meer dan 100 mm gevallen, wat meer is dan normaal in de hele maand november. De neerslagmeting in Deelen (KNMI) van 25 november 2005 had met een totale hoeveelheid van 87,9 mm in 24 uur een van de grootste dagsommen ooit in november gemeten. Plaatselijk werd er bovendien ook onweer waargenomen.
- Met deze ijskrabber maak je je autoruiten zo weer vrij na een koude nacht!
Veel file en overlast door sneeuwstorm
Op vrijdag 25 november leidde slechte weer tot wat nog steeds een van de drukste avondspitsen ooit was in de Benelux. Een lagedrukgebied gevuld met erg koude bovenluchten bracht ons namelijk een overvloed aan winterse neerslag. Bovendien verplaatste het lagedrukgebied zich traag, waardoor het slechte weer lange tijd aanhield. Verschillende clusters van winterse buien bleven zo lange tijd rond de Benelux heen draaien. Door het gewicht van de hevige (natte) sneeuwval waren ook veel takken elektriciteitskabels afgebroken, wat het extra gevaarlijk maakte. Niet verwonderlijk kondigde het KNMI dan ook een weeralarm af…
Een terugblik naar de sneeuwstorm van 25 en 26 november 2005 herinnert ons dus aan een erg winterse novemberdag, waarbij het uitzonderlijk zware gewicht van de langdurige en intense natte sneeuw voor heel wat overlast zorgde. De sneeuwstorm van november 2005 zal dan ook nog lange tijd in het geheugen blijven zitten van menig persoon in de Benelux…
Sommige linkjes bevatten affiliate