Extreem weer in de VS: supercellen en tornado outbreak

De lente is explosief begonnen in de Verenigde Staten. Extreem weer teistert het land met een grote zone hevig onweer dat vandaag over de oostelijke VS trekt. De CAPE en windschering voorspellen supercellen en tornado’s.
Deze week zal het toch al stormachtige weerbeeld in de VS opnieuw verergeren. Zware onweersbuien en levensbedreigende overstromingen hangen miljoenen mensen boven het hoofd, vooral in het midden en oosten van het land.
Dit volgt direct op de stormen die zondag door het centrale deel van de VS trokken. Zeven mensen kwamen daarbij om. Verschillende winterstormen maakten het al bont vorige maanden. De gebieden die al eerder getroffen zijn door de stormravage in maart, liggen opnieuw in de frontlinie van extreme stormen die reeds oprukken sinds dinsdag en woensdag met volle kracht toeslaan.
- Bijzonder warme bovenlucht in Noord-Amerika eerder dit jaar.
De kans op zwaar onweer en overstromingen is zeer hoog. Vooral in delen van Arkansas, het zuidoosten van Missouri, het uiterste zuiden van Illinois, westelijk Kentucky, westelijk Tennessee en het uiterste noordwesten van Mississippi.

Tornado outbreak
De tornado-uitbraak is voorspeld voor vandaag (woensdag 2 april) en zal duren tot ’s avonds, met tornado’s in de centrale Mississippi-vallei en de lagere Ohio-vallei en verder oostwaarts. Meerdere tornado’s komen ter ontwikkeling, waaronder langdurende tornado’s met een EF3 of hoger (EF: Enhanced Fujita Scale). Naast tornado’s zijn ook zware windstoten en grote hagelstenen mogelijk over een uitgestrekt gebied, van Noord-Texas tot de zuidelijke Grote Meren.
- Extreem weer en tornado outbreaks midden maart.
- Hoe werkt de Schaal van Fujita?

Zeer hoge MLCAPE en CAPE
Een krachtige trog zal vandaag naar het noordoosten trekken door de centrale VS, terwijl de straalstroom aan meer dan 220 km/uur naar het noordoosten waait. Aan de oppervlakte verplaatst zich lagedruk naar de Mississippi-vallei, terwijl een koufront oostwaarts beweegt door de centrale staten. Het front duwt vochtige lucht voor zich uit naar het noorden, wat de lucht instabiel maakt. Tegen de middag zal de atmosfeer zeer onstabiel zijn, met MLCAPE (Mixed Layer Convective Available Potential Energy) tussen de 2500 en 3500 J/kg.
Deze MLCAPE-waarden zijn een voorbode voor het ontstaan van onweerssystemen die mogelijks veel schade kunnen veroorzaken, vooral als er andere factoren zoals sterke windschering en lage druksystemen aanwezig zijn. Het verhoogt het risico op langdurige, zware stormen en tornado-uitbraken.
De CAPE (Convective Available Potential Energy) zie de afbeelding hieronder, is een maat voor de energie die beschikbaar is voor convectie, ofwel het opstijgen van lucht in de atmosfeer. Het wordt berekend door het temperatuurverschil tussen de opstijgende lucht en de omgevingslucht te meten. Hoe groter dit verschil, hoe meer energie er beschikbaar is voor onweersbuien.
De MLCAPE (Mixed Layer CAPE) is een specifieke versie die alleen de onstabiliteit meet op zo’n 3-5 km hoogte. Terwijl CAPE de energie in de hele atmosfeer meet, richt MLCAPE zich vooral op de lagere luchtlagen, waar convectie vaak begint.

Sterke windschering
Modellen geven aan dat er vanaf de middag (in de US) verspreid onweerzones ontstaan in het gebied met de hoogste instabiliteit. Er kunnen zich supercellen en tornado’s ontwikkelen.
De ‘low level jet’ (zie ook hier meer over deze luchtstroom op lage hoogte), die over west-Tennessee zal trekken, zal een sterke windschering in de lage luchtlagen genereren, wat bijdraagt aan de vorming van tornado’s met een EF3 of hoger. Deze tornado-activiteit zal van de middag tot de avond aanhouden, met een verhoogd risico in de benedenloop van de Ohio-vallei en de zuidwestelijke Ozarks (Ozarkplateau in Arkansas).
- De rol van windschering in het organiseren van onweersbuien.

Naast de tornado’s, worden er in de middag en avond ook zware hagel en windstoten verwacht, vooral in het gebied van de Ark-La-Tex (regio op de grenzen van Arkansas, Oklahoma, Louisiana en Texas) tot aan de zuidkant van de Grote Meren. Hagelstenen groter dan 5 cm in diameter zijn mogelijk, vooral in de intense supercellen. Gedurende de avond en nacht wordt een langgerekte lijn van onweer (ook gekend als derecho) verwacht die naar het oosten zal opschuiven, met windstoten van boven de 112 km/u. Het zware weer zal ’s nachts doorgaan.
En dan is het orkaanseizoen nog niet begonnen.
Bron: CNN.