8 december 2015 - 7 min. lezen 7 reacties

De meteorologische winter is al weer dik een week van start en het wil maar niet winteren. Dat is positief voor diegene die niet van winterweer houdt. Geen winterse ongemakken, minder files door gladheid als gevolg van sneeuw. Je moet er nu niet aan denken, maar de files zijn bij winterse omstandigheden dan nog veel extremer. Dit zijn dus allemaal voordelen en zeker op gebied van stookkosten zijn we nu flink aan het besparen. Onze portemonnee ja, daar zijn we toch zo zuinig op. De kerstvakantie staat al weer bijna voor de deur.

Er wordt massaal naar de wintersportlanden getrokken en dan willen we wel sneeuw natuurlijk. Liefst zo veel mogelijk. Ook in de Alpenlanden is het momenteel erg zacht. De laatste sneeuwval dateert alweer van een paar weken geleden. De zuidkant van de Alpen hebben nog bijna helemaal geen sneeuw gezien. Met samengeknepen billen kijken we dus naar de weerkaarten of ze nog wat sneeuw voor ons in petto hebben. Mijn kerstcadeau weet ik al, sneeuw graag! Zowel in de Alpen als bij ons.

Krijgen we nog wel sneeuw dit jaar?

Je zou bijna gaan denken met de huidige zachte temperaturen of het nog wel mogelijk is om dat witte spul naar beneden te zien dwarrelen. Of je moet er ver voor rijden en maar hopen dat het nog goed komt voor de Lage Landen.

Straalstroom-08-12-2015-ECMWF
Forse koude uitstroom boven Groenland zorgt al weken voor een vrij noordelijk gelegen straalstroom. Het hogedrukgebied boven de Azoren is nadrukkelijk aanwezig. In deze situatie heeft winterweer weinig kans. Klassieke verdeling van anti-winterweer.

Funest voor winterse taferelen zijn de huidige weerkaarten op dit ogenblik. Duidelijk hebben we te maken met een westcirculatie en de straalstroom ligt hierbij vrij noordelijk. De straalstroom markeert de grens tussen het winterweer en het zachte weer ten zuiden hiervan.

Het scheidt namelijk de polaire lucht in het hoge noorden van de maritieme luchtsoort in onze omgeving. Door de forse koude uitstroom boven Groenland -stratosfeer gaat zelfs naar min vijfentachtig graden- wordt de straalstroom alleen maar gevoed. Het hogedrukgebied boven de Azoren voelt zich heerlijk in deze situatie en komt perfect tevoorschijn.

Af en toe gooit ze nog wat filiaaltjes uit over het Europese continent (te zien met de letter H op de weerkaart) en daarin zit geen koude lucht. Een Azorenhoog is namelijk een “warmbloedig” hogedrukgebied gevuld met zachte en vochtige oceaanlucht. Geen goed nieuws voor de Alpen dus, want geen neerslag en veelal hoge temperaturen zijn funest voor de pistes. Gelukkig hebben ze daar nog te maken met een inversie waardoor de nachten er wel koud zijn met lage temperaturen. De sneeuwkanonnen kunnen dan aan het werk. Toch zien we het graag anders.

Magere sneeuwsituatie Alpen

webcam-Oostenrijk-inversie-sneeuw
Perfect voorbeeld van de huidige situatie in de Alpen. Sneeuw is spaarzaam. Een inversie zorgt voor koude nachten. Het vriest namelijk op enige hoogte. Vochtige lucht geeft wat rijp op de grond. Overdag wordt de lucht weer snel droger mede door de zonneschijn en loopt de temperatuur weer rap op. Afbeelding: Innervillgraten, Oost-Tirol in Oostenrijk. (foto-webcam.eu)

Vooral in de oostelijke en zuidelijke helft van de Alpen is sneeuw momenteel schaars. De medewerkers van de pistes doen met kunstsneeuw zoveel als ze kunnen maar daar is wel vorst voor nodig. Het valt te hopen dat de situatie snel verbetert. In de Franse Alpen is momenteel de meeste sneeuw gevallen. Voor meer informatie over de sneeuw en de geopende skigebieden kijk dan bij onze collega’s van wepowder.

webcam-Portes du Soleil-Frankrijk-sneeuw
Boven de 1500 meter prima condities nog in Frankrijk en delen van Zwitserland (Portes du Soleil). (Bergfex.com)

Sneeuw voorlopig ver weg

Voor de winterliefhebber zijn het bittere tijden momenteel. De weerkaarten zijn saai en voorspelbaar en op diverse forums gooit men de handdoek al in de ring. De synoptische situatie ligt momenteel helemaal verkeerd en doet wat aan december 2014 denken toen het ook allemaal tamelijk hopeloos was. Er zijn echter toch enkele verschillen met vorig jaar en dat geeft hoop.

Zo zien we de straalstroom vaak minder actief en regelmatig meanderen. Een meanderende straalstroom is goed voor het opbouwen van hogedrukgebieden en met wat geluk kun je dan ook een mooie blokkade krijgen. Dan zijn we er natuurlijk nog lang niet want ook de positie van de straalstroom moet goed uitkomen voor winterweer. Dat betekent duiken dus, liefst zo ver mogelijk naar het zuiden.

Zeer opvallend is momenteel de dynamische setting op de weerkaarten, wat inhoudt dat er veel variatie is in de druksystemen. Ze komen en ze gaan sneller dan gewoonlijk. Het “warmbloedig” Europees hogedrukgebied is echter honkvast en dat zagen we vorig jaar ook. Ook in de VS zien we door de werking van El Niño een ander temperatuurbeeld dan vorig jaar.

Meteorologen verwachten flink hogere temperaturen dan normaal in de noordelijke helft terwijl dat er in het zuiden kouder weer dan normaal wordt verwacht. Soms zien we dat winterweer in de noord(oostelijke) helft van de VS niet samen gaat met winterweer in West-Europa. Wat we dus nodig hebben voor winterweer is een minder sterke straalstroom die bovendien van positie gaat veranderen.

AO-index en verband met de winter

AO-Index
De AO-index (Arctic Oscillation) geeft de kracht van de straalstroom weer. Een positieve waarde zorgt voor een krachtige koude uitstroom boven Groenland die bovendien opgesloten zit. Een negatieve index laat de koude lucht verplaatsen en verder naar het zuiden uitstromen. De kans op winterweer in onze omgeving neemt dan toe.

De AO-index is al een tijd sterk positief en dat is cruciaal voor winterweer. De verwachting is echter wel hoopgevend met een dalende tendens. We volgen deze parameter graag op zodat we de situatie boven Groenland beter kunnen bekijken. Deze parameter zegt namelijk ook iets over de slagingskans van eventuele hogedruk blokkades en daarmee winterse aspiraties in onze contreien.

Het zijn natuurlijk wel voorspellingen dus moeten we voorzichtig zijn met keiharde uitspraken. Toch lijkt het er op dat we de ergste periode qua uitgangspositie nu toch voorzichtig kunnen gaan afsluiten. Onze pijlers zijn gericht op januari en februari. Daar later meer over in een ander artikel.

Blik op de weerkaarten

GFS-luchtdruk-berekening
Lagedrukgebied op de Oceaan nabij de Azoren probeert de huidige situatie op de weerkaart te veranderen. Tegelijkertijd loopt de luchtdruk bij Groenland wat op.

Op de weerkaarten zien we momenteel enkele pogingen om het Europees hogedrukgebied te laten oprollen. Donderdag stormt een lagedrukgebied vrij zuidelijk binnen nabij de Azoren en gaat de weerkaarten goed opschudden. Zo goed zelfs dat de puzzeltjes nog niet gelegd zijn op de lange termijn. De weermodellen komen namelijk met allemaal verschillende oplossingen zodat ver vooruitkijken geen enkele zin heeft.

In dit weerbericht kunnen we dat best laten zien maar het heeft geen enkele waarde momenteel. Beter is het dan ook om naar de weerpluimen en ensembles te kijken.

Pluimverwachting komende dagen

pluim-Midden-Nederland

De pluimverwachting van het Europees weermodel is heel duidelijk, maar wie goed kijkt ziet ook een bifurcatie. De zachte uitkomsten winnen het ruim van de koudere oplossingen. Het is echter wel afhankelijk van hoe het puzzeltje gaat vallen. Ruim 80 procent van de leden kiest voor voortzetting van het zachte weer. 20 procent kiest echter voor meer een winterse situatie.

Die kans is dus klein, maar niet onmogelijk. Het is afwachten of het lagedrukgebied dat bij de Azoren verwacht wordt de huidige setting om kan gooien. Die kans is gezien de huidige parameters echter heel klein helaas.

Ensembles voor de Alpen

ensembles-Alpen-Tirol
Ensembles Amerikaans weermodel met het prikpunt in Noord-Tirol, Oostenrijk. Voorlopig aanhoudend zacht met de vorstgrens vaak boven de 1500 meter.

Het Amerikaans weermodel is ook overwegend zacht in haar voorspelling voor de Alpen. Ook hier zien we op termijn enkele leden waaronder de operationele run (zwarte lijn) kiezen voor een meer winterse situatie met sneeuwval aan de noordkant. De temperatuur weergegeven op het 850 hPa vlak (1500m) is toch meestentijds boven het vriespunt.

Het ziet er dan allemaal nog niet rooskleurig uit momenteel. Hopelijk kan de situatie toch nog kantelen voor kerst, maar eerlijk moeten we zeggen dat die kans ook hierop niet groot is. Hoe maken we de weergoden wijs dat de winter nu toch echt eens mag beginnen? Wie dat weet mag dat zeggen!

Gastblog

Door Gastblog

Expert in weer en klimaat of een ander boeiende niche in de wetenschap? Geregeld worden wetenschappers aan het woord gelaten via een gastblog.


Verder lezen

Alles bekijken